یکی از بیماری هایی که ما با آن روبه رو می شویم آلرژی (حساسیت) است، که ممکن است موارد حساسیت زای زیادی وجود داشته باشد که یکی از آنها آلرژی غذایی می باشد. این نوع آلرژی معمولاً در آجیل ها، غذاهای دریایی، لبنیات، تخم مرغ و … وجود دارد.
آلرژی غذایی:
ممکن است شما با دیدن یک دسر خوشمزه تحریک شوید ناخنکی به آن بزنید ولی وقتی میفهمید که آن دسر با بادام زمینی درست شده یاد حساسیت خود به بادام زمینی افتاده و قید آن را میزنید.
غالباً این غذاها هستند که باعث آلرژی غذایی میشوند:
• بادام زمینی و دیگر آجیل ها
• غذاهای دریایی از جمله میگو
• شیر ، به ویژه شیر گاو
• تخم مرغ
• سویا
• برخی میوه جات مانند کیوی و توت فرنگی
حساسیت غذایی چیست؟
حساسیت های غذایی زمانی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن شما دچار اشتباه میشود. در حالت طبیعی سیستم ایمنی بدن وظیفه مقابله در برابر میکروبها و کلا همه بیماریها را دارد و در برابر این آنتی ژن ها تولید ماده ای به نام آنتی بادی را میکند که این ماده خود را به شکل التهاب نشان میدهد. ولی گاهی همین سیستم ایمنی ماده غذایی خاصی را به شکل دشمن دیده، آن را خطرناک دانسته و در برابر آن واکنش نشان داده و آنتی بادی تولید میکند. این تولید آنتی بادی در بدن با التهاب همراه بوده که میتواند از یک آبریزش ساده شروع شده و در نهایت حتی در صورت تماس مداوم با ماده آلرژی زا به شوک و مرگ بینجامد.
این ماده آلرژی زا میتواند گرده گیاهان ، مواد غذایی و یا برخی داروها (مانند پنی سیلین) باشد. بنابراین ماده ایجاد کننده آلرژی به خودی خود خطرناک نیست بلکه واکنش سیستم ایمنی بدن به آن است که میتواند خطرناک باشد.
لیست خوراکی هایی که امکان حساسیت زایی دارند بسیار طولانی است، این خوراکی ها ممکن است منشأ گیاهی یا حیوانی داشته باشند. به طور کلی می‌توان گفت که سه چهارم حساسیت های غذایی در بین بچه ها از بادام زمینی(در دارندگان گروه خونی B و O)، شیر گاو (در دارندگان گروه خونی O و A) ناشی میشود. در بین بزرگسالان این میوه ها هستند که عامل ایجاد حساسیت اند و در میان آنها میوه های هسته یا دانه دار (سیب، گلابی، زردآلو، هلو…)، گروه میوه های شیره دار (موز که باعث ایجاد حساسیت در دارندگان گروه خون AB و A میشود، کیوی که باعث ایجاد حساسیت در دارندگان گروه خون O و آوُکادو که باعث ایجاد حساسیت در دارندگان چهار گروه خونی میشود ) و گیاهان چتری (هویج، کرفس، جعفری، شوید، رازیانه…) برتری دارند.
یک واکنش حساسیت زا چیست؟
هیستامین یکی از مواد تولید شده توسط سیستم ایمنی است که در موارد ایجاد حساسیت باعث می شود که علائم آن به چشم یک فرد ، بینی ، گلو ، دستگاه تنفس، پوست و دستگاه گوارش وی اثر کند. فرد مبتلا به حساسیت غذایی می تواند یک واکنش خفیف و یا شدید را از خود نشان دهد. برخی از علایم اولیه ای که یک فرد دچار یک واکنش آلرژیک می تواند ایجاد کند شامل آبریزش بینی، جوش های پوستی خارش دار مثل کهیر ، یا احساس سوزن سوزن شدن در زبان و یا لبها است.
نشانه های دیگر عبارتند از:
• خشن شدن صدا
• خس خس سینه
• سرفه
• تهوع
• استفراغ
• درد معده
• اسهال
در موارد جدی تر، یک آلرژی غذایی می تواند حتی منجر به شوک و کما شود. این واکنش حساسیتی ناگهانی و شدید است و می تواند همه اعضای بدن شامل پوست، تنفس، هضم، قلب و رگ های خونی را درگیر کند. فشار خون فرد می تواند افت کرده، مجراهای تنفسی باریک شده و زبان متورم شود.
بسیاری از کودکان همزمان آلرژی به شیر و تخم مرغ را بصورت خفیف دارند. اما آلرژی شدید به مواد غذایی مانند بادام زمینی و برخی میوه ها و انواع خاصی از ماهی و میگو معمولا در سنین بالاتر روی میدهد.
چگونه میتوانید بفهمید که شما آلرژی دارید یا نه؟
پزشکان معتقدند که حساسیت ها می توانند ارثی باشند و این بدین معناست که اگر پدر و مادر خود و یا دیگر خویشاوندان نزدیک آنها دارای آلرژی های خاصی نظیر تب یونجه بودند، شما بیشتر احتمال ابتلا به آلرژی را دارید. بعضی از بچه ها با حساسیت به غذاهای معینی به دنیا می آیند، در حالی که برخی دیگر دچار آلرژی های غذایی به مرور زمان میشوند که این ممکن است به خاطر محیط اطراف فرد یا تغییر در بدن آنها با افزایش سن باشد.
بسیاری از مردم هم به یک ماده غذایی خاص واکنش نشان می دهند در صورتیکه در حقیقت به آن ماده حساسیت ندارند بلکه در حقیقت این دستگاه گوارش آنهاست که قابلیت هضم آن ماده خاص را ندارد و سیستم ایمنی آنها هیچگونه آنتی بادی یا هیستامینی بر علیه آن ماده غذایی تولید نمیکند. به عنوان مثال، افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز که با مصرف شیر و لبنیات دچار درد شکم و اسهال میشوند در حقیقت به شیر حساسیت ندارند بلکه دستگاه گوارش آنها توانایی قند موجود در شیر را ندارد، پس با مصرف شیر کم لاکتوز میتوانند براحتی شیر را روزانه مصرف کنند.
چه زمان به پزشک مراجعه شود:
اگر شما فکر می کنید ممکن است به یک ماده غذایی خاص آلرژی دارید ، اجازه دهید یک پزشک شما رامعاینه کند.
اگر دکتر شما فکر می کند شما ممکن است حساسیت غذایی داشته باشید ، او به احتمال زیاد شمارا نزد یک دکتر متخصص آلرژی می فرستد . متخصص آلرژی ، از شما در مورد واکنش های گذشته در زمان خوردن غذا سوال کرده و از علائمی از قبیل کهیر طول کشیده میپرسد. از طرفی ممکن است در مورد اینکه آیا کس دیگری در خانواده شما تا به حال آلرژی غذایی یا حساسیت های دیگر مثل اگزما یا آسم داشته بپرسد.
در ضمن شاید انجام یک تست پوستی را هم لازم بداند. این تست از دیدن این که چگونه بدن شما به مقدار بسیار کمی از مواد غذایی که برایتان مشکل ساز میشود بهره میگیرد. پزشک متخصص آلرژی، از عصاره مایع این مواد غذایی استفاده کند و این تست را معمولا در آزمایشگاه تخصصی آلرژی انجام میدهد.
حساسیت های غذایی چگونه درمان می شود؟
هیچ داروی خاصی برای حساسیت های غذایی وجود ندارد.
بهترین درمان این است که به سادگی با جلوگیری از خوردن آن مواد غذایی و هر نوع غذا یا نوشیدنی که حاوی آن مواد غذایی آلرژی زا است از بروز حساسیت در خود جلوگیری کنیم.
یکی از راه های مهم خواندن برچسب مواد غذایی است. هر غذاهایی که ممکن است واکنش آلرژیک کند و احتمالا شما به آن حساسیت دارید را هرگز مصرف نکنید.
پزشکان و مراکز آلرژی نیز می توانند با ارائه فهرستی از غذاهای سالم و یا آلرژی زا به شما کمک کنند.
