اسکیزوفرنی نوعی اختلال شدیداست که بر کل شخصیت تاثیر می گذارد ولی همه نشانه های آن را می توان بادرمان کنترل کرد. برخی از مبتلایان به اسکیزوفرنی برای کنترل نشانه های بیماری خود باید همیشه دارو مصرف کنند، برخی دیگر برای دوره محدودتری نیاز به دارو دارند و بالاخره عده ای که بیماری آنها در پی استرس حاد نظیر بیماری جسمی یا زایمان شروع شده ممکن است طی مدت زمان کوتاهی بهبود بالینی کامل پیدا کنند.
در حالی که روانپزشکان، ۴ مشخصه برای بیماری اسکیزوفرنی بیان کرده اند، هنوز هم کم وبیش این بیماری با علایمی همچون در خود فرورفتگی، دوگانگی در تفکر و تصمیم گیری، کم شدن یا نبودن عواطف و احساسات، و اختلال در تفکر شناخته می شود.
علایم مثبت بیماری این گونه است که بیمار در تفکر، ادراکات و حواس پنجگانه خود دچار اختلال می شود که این اختلال به صورت توهم بروز پیدا می کند. این توهم خود را به صورت توهم شنوایی و بینایی نشان می دهد، مثلا بیمار صداهایی می شنود که به او دستور می دهد کاری را انجام دهد یا افراد یا اشیایی را می بیند که وجود خارجی ندارند. اختلال در تفکر فرد باعث درهم ریختگی ذهن و تداعی ها و علاوه بر آن منجر به بی ربط گویی می شود. هذیان (وجود اختلال در محتوای تفکر) نیز از دیگر علایم مثبت بیماری اسکیزوفرنی است که باورهای غلط را در فرد به وجود می آورد و به صورت احساس بدبینی و گزند و آسیب بروز پیدا می کند.
در این حالت فرد تصور می کند کسانی با او دشمنی دارند و می خواهند به او صدمه بزنند یا تصور می کند اعضای خانواده یا اطرافیانش می خواهند او را مسموم کنند یا بکشند. انواع دیگری از هذیان ها هم وجود دارد که مثلا هذیان بزرگ منشی به گونه یی است که بیمار خود را آدم مهم و بزرگی می داند یا هذیان کنترل، که در این حالت بیمار اسکیزوفرنی تصور می کند فرد یا افرادی او را کنترل می کنند، افکارش دست خودش نیست یا می تواند افکار دیگران را بخواند و در ذهن دیگران تاثیر بگذارد. هذیان دیگری نیز وجود دارد که بیمار فکر می کند از کرات دیگر با او ارتباط دارند.
اما از جمله علایم منفی بیماری می توان به اختلال در عواطف اشاره کرد به گونه یی که یا عواطف در فرد کند می شود یا از بین می رود و به نیازهای خود و عزیزانش مانند فرزند و همسرش اهمیتی نمی دهد یا احساسات دگرکشی پیدا می کند. فقدان عملکرد نیز از دیگر علایم منفی بروز اسکیزوفرنی است. در این وضعیت فرد به بهداشت لباس و نوع غذای خود اهمیت نمی دهد و اگر محصل است به یک باره یا تدریجی (در زمان کوتاه) دچار تنبلی و بی توجهی به درس هایش می شود یا در عملکرد شغلی خود دچار مشکل می شود.
وجود برخی از این علایم، بیماری اسکیزوفرنی را تایید می کند. توهم یا هذیان، کندشدن عواطف و احساسات و از بین رفتن آنها و گاهی بی ربط شدن کلام، علایمی هستند که برای تشخیص بیماری اسکیزوفرنی کفایت می کنند، اما نکته مهمی که نباید از نظر دور داشت این است که علایم مثبت و منفی تقدم و تاخر ندارند ولی به مرور زمان علایم مثبت در بیمار از بین می رود و علایم منفی افزایش می یابد یعنی کم کم بیمار مبتلا به اسکیزوفرنی از یک آدم پرخاشگر و هذیان گوی عصبی به یک آدم گوشه گیر و عزلت نشین تبدیل می شود. با وجود علایم ذکرشده، هنوز برای تشخیص قطعی اسکیزوفرنی کمی زود است. تحقیقات نشان می دهد بیماری اسکیزوفرنی تحت تاثیر وضعیت ژنتیک فرد به وجود می آید.
اگر پدر و مادری به بیماری اسکیزوفرنی مبتلا باشند، حدود ۴۰ درصد احتمال دارد که فرزندشان به این بیماری مبتلا شود. حال اگر تنها یکی از والدین بیمار اسکیزوفرن باشد، به احتمال ۱۲ درصد فرزند او نیز به این بیماری مبتلا می شود و حتی اگر خواهر یا برادر فرد مبتلا باشند باز هم به نسبت ۱۲ درصد احتمال ابتلای او به اسکیزوفرنی وجود دارد. البته تنها عامل ژنتیک نمی تواند در بروز اسکیزوفرنی تاثیرگذار باشد، بلکه عوامل مهیاسازی نیز وجود دارد که در بروز اسکیزوفرنی نقش دارد و می تواند بیماری را شعله ور یا خاموش کند.
اگر پدر و مادری به بیماری اسکیزوفرنی مبتلا باشند، حدود ۴۰ درصد احتمال دارد که فرزندشان به این بیماری مبتلا شود. حال اگر تنها یکی از والدین بیمار اسکیزوفرن باشد، به احتمال ۱۲ درصد فرزند او نیز به این بیماری مبتلا می شود و حتی اگر خواهر یا برادر فرد مبتلا باشند باز هم به نسبت ۱۲ درصد احتمال ابتلای او به اسکیزوفرنی وجود دارد. البته تنها عامل ژنتیک نمی تواند در بروز اسکیزوفرنی تاثیرگذار باشد، بلکه عوامل مهیاسازی نیز وجود دارد که در بروز اسکیزوفرنی نقش دارد و می تواند بیماری را شعله ور یا خاموش کند.
