اندومتریوز بیماری مزمن و شایعی است که بسیاری از زنان از آن رنج می برند. این در حالی است که به خاطر علائم غیر اختصاصی این بیماری اکثر مواقع تشخیص داده نمی شود. این بیماری براثر جایگزین شدن بافت داخلی رحم (اندومتر) در مکان هایی غیرطبیعی مثل تخمدان، لوله های رحمی و لگن به وجود می آید. علت این بیماری جابه جایی خون و بافت داخل رحمی هنگام عادت ماهانه و از طریق لوله های رحمی به داخل لگن است. به همین دلیل این بیماری در کسانی که خونریزی شدید و طولانی در دوره عادت ماهانه دارند و همچنین با فواصل کمتری پریود می شوند (یعنی زودتر از ماهی یک بار) بیشتر رخ می دهد. همین طور گفته می شود برخی سلول های داخل لگن براثر برخی هورمون ها رشد کرده و به شکل ضایعات این بیماری در می آید.
علامت شایع این بیماری دردهای هنگام عادت ماهانه است بخصوص در کسانی که از ابتدای شروع عادت های ماهانه این دردها را نداشته و بعد از چند سال دچار چنین دردهایی می شوند.
از علائم شایع دیگر اندومتریوز درد لگنی، درد هنگام نزدیکی، بروز کیست هایی در تخمدان، نازایی و وجود خون در ادرار یا مدفوع هنگام عادت ماهانه است.
این بیماری مزمن است و می تواند سال ها از شروع هر یک از این علائم بگذرد اما فرد از نوع بیماری خود اطلاعی نداشته باشد، زیرا این علائم می تواند در بیماری های دیگری هم دیده شود.
وجود اندومتریوز یا بافت رحمی در مکانی غیر طبیعی می تواند به اشکال مختلف باشد و براساس میزان گستردگی آن، بیماری انواع خفیف، متوسط یا شدید دارد. این ضایعات می تواند تنها به صورت لکه های کوچک به رنگ آبی، صورتی، قرمز یا قهوه ای داخل شکم و روی رحم و تخمدان ها و دیگر بافت های لگنی باشد. در انواع شدیدتر موجب ایجاد چسبندگی داخل لگن و شکم و چسبندگی لوله های رحمی و حتی ایجاد چسبندگی در روده ها می شود. در مواردی باعث ایجاد کیست های تخمدانی تو پر می شوند که در سونوگرافی گاهی به عنوان کیست شکلاتی خوانده می شود.
به دلیل شکل خاص بیماری، گاهی حتی استفاده از راه های تشخیص معمولی مثل سونوگرافی و ام آر آی هم کمک کننده نیست و بهترین راه تشخیص قطعی، لاپاراسکوپی و دیدن ضایعات بیماری با چشم و نمونه برداری از آنهاست.
از آنجا که در تحقیقات، ارتباط این بیماری با هورمون های تخمدانی اثبات شده یکی از درمان های این بیماری مصرف قرص های جلوگیری است. از درمان های دیگر بخصوص در کسانی که کیست تخمدانی یا نازایی دارند، جراحی است. با وجود این درمان ها همیشه امکان عوداند و متریوز وجود دارد اما در یائسگی به دلیل نبودن هورمون ها این ضایعات دیگر رشد نکرده و بتدریج از بین می روند.
