موارد و مقدار مصرف :
الف) لوسمی میلوژنوس مزمن
بزرگسالان: برای القاء درمان، دوز معمول 8-4 میلی‌گرم خوراکی روزانه می‌باشد. محدوده دوز بین 12-1 میلی‌گرم خوراکی روزانه (mg/kg 06/0 یا mg/m2 8/1) می‌باشد. دوز دارو جهت درمان نگهدارنده 3-1 میلی‌گرم خوراکی روزانه است.
کودکان: mg/kg 06/0 یا mg/m2 8/1 خوراکی روزانه تجویز می‌شود. دوز دارو جهت حفظ گلبولهای سفید به میزان بیشتر از mm3/ 20000 تنظیم شود.
ب) تجویز به همراه سیکلوفسفامید جهت آماده سازی مغز استخوان برای پیوند آلوژنیک مغز استخوان در لوسمی میلوژنوس مزمن.
بزرگسالان: mg/kg 8/0 بر مبنای وزن ایده‌آل یا واقعی (هر کدام کمتر است) به صورت انفوزیون وریدی 2 ساعته از طریق رگ مرکزی هر 6 ساعت به مدت 4 روز پشت سر هم تجویز شده تا به 16 دوز توتال برسیم. بیمار جهت پیشگیری از تشنج فنی‌توئین دریافت کند.
بزرگسالان: mg/kg 8/0 بر مبنای وزن ایده‌آل یا واقعی (هر کدام کمتر است) به صورت انفوزیون وریدی 2 ساعته از طریق رگ مرکزی هر 6 ساعت به مدت 4 روز پشت سر هم تجویز شده تا به 16 دوز توتال برسیم. بیمار جهت پیشگیری از تشنج فنی‌توئین دریافت کند.
پ) ملیوفیبروز
بزرگسالان: ابتدا 2 تا 4 میلی‌گرم خوراکی روزانه تجویز شده، و سپس همین دوز به میزان دو تا سه بار در هفته ادامه می‌یابد.
Busilvex فرم تزریقی بوسولفان است، که در رژیم‌های آماده سازی قبل از پیوند استفاده می‌شود.
دوز این دارو در بالغین mg/kg 8/0 و در کودکان کوچکتر از 17 سال بین mg/kg 2/1-8/0 می‌باشد. این دارو از طریق رگ مرکزی در عرض 2 ساعت، هر 6 ساعت برای مدت 4 روز متوالی انفوزیون می‌شود. قبل از تجویز دارو بیماران باید داروی ضد تشنج و ضد استفراغ جهت پروفیلاکسی دریافت کنند.
موارد منع مصرف و احتیاط :
موارد منع مصرف: حساسیت به دارو یا دیگر ترکیبات فرمولاسیون، بوسولفان خوراکی در بیمارانی که تشخیص قطعی CML را ندارند، نباید مصرف شود.
موارد احتیاط: این دارو باعث سرکوب شدید مغز استخوان و پان‌سیتوپنی طولانی مدت، نوتروپنی، ترومبوسیتوپنی و آنمی می‌شود. مواردی از تامپوناد قلبی در کودکان مبتلا به تالاسمی که بوسولفان خوراکی را همراه سیکلوفسفامید دریافت می‌کنند، گزارش شده است.
دوزهای بالای دارو، سابقه رادیوتراپی، سابقه شیمی‌درمانی قبلی (بیشتر از 3 دوره) و پیوند قلبی مغز استخوان احتمال بیماری انسداد ـ وریدی کبدی (VOD) را افزایش می‌دهد. مصرف خوراکی بیشتر از mg/kg 16 بوسولفان و مصرف همزمان داروهای آلکیله کننده نیز خطر VOD را افزایش می‌دهد.
مصرف دارو باعث نارسایی تخمدان و آمنوره می‌شود. دارو در فاصله 4 ماه تا 10 سال بعد از مصرف، باعث سمیت تأخیری ریوی می‌شود. مواردی از لوکمی حاد به دنبال مصرف دارو گزارش شده است. با توجه به احتمال تشنج، باید پروفیلاکسی قبل از تجویز دارو صورت گیرد.
دی‌متیل استامید موجود در فرم وریدی بوسولفان باعث نازایی، هپاتوتوکسیستی، توهم، خوابآلودگی، لتارژی و کانفیوژن می‌شود.
عوارض جانبی :
اعصاب مرکزی: اضطراب، بی‌قراری، ضعف، کانفیوژن، دلیریوم، افسردگی، سرگیجه، آنسفالوپاتی، تب، توهم، سردرد، بی‌خوابی، لتارژی، تشنج، خوابآلودگی.
قلبی ـ عروقی: کاردیومگالی، درد قفسه سینه، اختلالات ECG، ادم، نارسایی قلبی، اختلالات ریتم قلب، افزایش یا کاهش فشارخون، افیوژن پریکارد، تاکیکاردی، ترومبوز، وازودیلاتاسیون.
چشم، گوش، حلق و بینی: کاتاراکت، اختلالات در گوش، خونریزی از بینی، فارنژیت، رینیت، سینوزیت.
دستگاه گوارش: کیلوزیس، درد شکم، بی‌اشتهایی، یبوست، اسهال، خشکی دهان، سوء‌هاضمه، موکوزیت، تهوع، استفراغ، استوماتیت، پانکراتیت.
ادراری ـ تناسلی: دیس‌اوری، هماچوری، سیستیت هموراژیک، اولیگوری.
هماتولوژیک: آنمی، گرانولوسیتوپنی، لکوپنی، ترومبوسیتوپنی.
کبدی: نکروز کبدی، هپاتومگالی، یرقان.
متابولیک: هایپرگلیسمی، هایپرولمی، هایپوکلسمی، هایپوکالمی، هایپومنیزیمی، هایپوناترمی، هایپوفسفاتمی، افزایش وزن.
عضلانی ـ اسکلتی: آرترالژی، میالژی، درد کمر.
تنفسی: خونریزی آلوئولار، آسم، آتلکتازی، سرفه، تنگی نفس، هموپیتزی، هایپوکسی، فیبروز ریوی (برگشت‌ناپذیر)، افیوژن پلور.
پوست: آکنه، آلوپسی، اریتم ندوزوم، درماتیت اگزفولیاتیو، هایپر پیگمانتاسیون، تورم در محل تزریق، خارش، راش، تغییر رنگ پوستی.
سایر عوارض: سندرم شبیه آدیسون، ژنیکوماستی (مصرف خوراکی)، واکنش‌های آلرژیک، لرز، سکسکه، عفونت و GVHD.
مسمومیت و درمان :
تظاهرات بالینی: مصرف بیش از حد باعث عوارض هماتولوژیک مانند لکوپنی و ترومبوسیتوپنی می‌شود.
درمان: درمان حمایتی بوده و شامل ترانسفیوژن خون و استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها در صورت بروز عفونت است.
تداخل دارویی :
مصرف همزمان استامینوفن، کلیرنس بوسولفان را کاهش می‌دهد. با احتیاط استفاده شوند.
مصرف همزمان با داروهای ضد انعقاد و آسپیرین، احتمال خونریزی را افزایش می‌دهد. همزمان با هم به کار نروند.
مصرف همزمان با سیکلوفسفامید، احتمال تامپوناد قلبی را در بیماران تالاسمی افزایش می‌دهد.
ایتراکونازول باعث کاهش کلیرنس بوسولفان می‌شود.
مترونیدازول، سمیت ناشی از بوسولفان را افزایش می‌دهد، همزمان با هم به کار نروند.
مصرف همزمان با سایر داروهای مهار کننده مغز استخوان، باعث سرکوب بیشتر مغز استخوان می‌شود.
مصرف همزمان با سایر داروهای سیتوتوکسیک که باعث آسیب ریوی می‌شوند، باعث تشدید این عارضه می‌شود.
فنی‌توئین باعث کاهش سطح خونی بوسولفان می‌شود.
مصرف همزمان با تیوگوانین باعث سمیت کبدی، واریسهای مری و افزایش فشارخون ورید باب می‌شوند.
مکانیسم اثر :
اثر ضد نئوپلاسم: بوسولفان به عنوان یک داروی آلکیله کننده با دخالت در تکثیر DNA و RNA باعث اختلال در عملکرد اسیدهای نوکلئیک می‌شود.
فارماکوکینتیک :
جذب: دارو به خوبی از دستگاه گوارش جذب می‌شود. اثر دارو بعد از 2-1 هفته شروع می‌شود.
پخش: توزیع دارو در مغز و CSF مشخص نیست.
متابولیسم: دارو در کبد متابولیزه می‌شود.
دفع: دارو به سرعت از پلاسما حذف می‌شود. دارو و متابولیت‌ها از طریق ادرار دفع می‌شود.
اشکال دارویی :
Tablet: 2 mg
Injection : 6 mg/ml, 10ml
اطلاعات دیگر :
طبقه‌بندی فارماکولوژیک: داروی آلکیله کننده (غیر اختصاصی چرخة سلولی)
طبقه‌بندی درمانی: ضد نئوپلاسم
طبقه‌بندی مصرف در بارداری: ردة D
نام‌های تجاری: Busilvex
ملاحظات اختصاصی :
1- دارو باعث ایجاد دیس‌پلازی سلولی می‌شود که تفسیر نتایج سیتولوژیک را مشکل می‌کند.
2- زمانی که میزان پلاکتها زیر mm3 /100000، هیچ‌گونه تزریق عضلانی انجام نشود.
3- پاسخ بیمار به درمان (افزایش اشتها، احساس بهبودی، کاهش تعداد لکوسیت‌ها، کاهش اندازة طحال)، یک تا دو هفته بعد از شروع درمان آغاز می‌شود.
4- بیمار را از نظر علائم عفونت مانند تب و گلو درد مانیتور کنید.
5- مصرف طولانی مدت دارو باعث ایجاد علائمی شبیه نارسایی آدرنال مانند ملانودرم، ضعف، افت فشارخون، تهوع، استفراغ، اسهال، بی‌اشتهایی، کاهش وزن، خستگی، و کانفیوژن می‌شود.
6- غلظت اوریک‌اسید، CBC و عملکرد کلیه را مانیتور کنید.
7- میزان آلکالین فسفاتاز سرم، بیلی‌روبین و میزان آمینوترانسفرازها را جهت سمیت کبدی احتمالی بررسی کنید.
8- تعداد لکوسیت‌ها را مانیتور کنید. طبق توصیة کارخانه در صورت افت لکوسیت‌ها به mm3 /15000 یا کمتر دارو باید قطع شود.
9- فیبروز ریوی 6-4 ماه بعد از آغاز درمان رخ می‌دهد.
10- میزان هایپر اوریسمی را با هیدراتاسیون کافی، قلیایی کردن ادرار و استفاده از آلوپورینول کاهش دهید.
نکات قابل توصیه به بیمار :
1- به بیمار در مورد خطرات مصرف همزمان آسپیرین با این دارو توضیح داده و توصیه کنید تا هرگونه علائم خونریزی را فوراً گزارش دهد.
2- دارو را هر روز در زمان مشخص مصرف کنید.
3- علی‌رغم تهوع و استفراغ، مصرف دارو را قطع نکنید.
4- سرفه مکرر، تنگی نفس پیش‌رونده از علائم سمیت دارو هستند، به بیمار توضیح دهید که این علائم را گزارش کرده تا دوز دارو تنظیم شود.
5- علائم عفونت را بررسی کرده و به بیمار توصیه کنید، آنها را گزارش کند.
6- در هنگام مصرف این دارو از روشهای پیشگیری از بارداری استفاده شود.
مصرف در شیردهی: ترشح دارو در شیر مشخص نیست. ولی به دلیل اثرات سوء دارو روی نوزاد، بهتر است دارو با احتیاط استفاده شود.
مصرف در بارداری: دارو باعث اثرات سوء روی جنین مانند نقایص جنینی سرکوب مغز استخوان، اختلال در رشد و مرگ جنین می‌شود. همچنین باعث نازایی می‌شود، لذا در دوران حاملگی استفاده نشود.
اثر بر آزمایشهای تشخیصی :
دارو باعث افزایش گلوکز، ALT، بیلی‌روبین، آلکالین فسفاتاز، کراتینین و BUN می‌شود. سطوح هموگلوبین، منیزیم، کلسیم، پتاسیم، فسفر و سدیم کاهش می‌یابد.
میزان WBC و پلاکتها نیز کاهش می‌یابد.
