چندین تغییر کوچک در برنامه غذایی، میتواند تأثیر قابل توجهی در بهداشت دهان و سلامت دندان داشته باشد. شاید همگی شما مسواک بزنید، از نخ دندان استفاده کنید و بهطور مرتب نزد دندانپزشکتان بروید، ولی آیا تا به حال به چیزهایی که میخورید و تأثیر آنها بر سلامت دهان و دندانهایتان دقت کردهاید؟
دکتر پائولا شانن جونز، متخصص و جراح دندانپزشک میگوید: «همه ما میدانیم که تغذیه خوب و کامل کمک شایانی به سلامت بدن میکند و از این رو هر چیزی که میخوریم روی دندانها و لثه تأثیرگذار خواهد بود و فقط شکر و شیرینیجات برای سلامت دندانها مضر نیستند. جالب است بدانید که حتی بعضی از غذاهای سالم ممکن است سبب پوسیدگی شوند. از طرف دیگر برخی از آنها باعث جلوگیری از پوسیدگی دندانها، بیماریهای لثه و حتی بوی بد دهان میشوند». در ادامه، سعی بر آن شده تا برنامه غذایی مناسبی در جهت سلامت و محافظت از دندانها معرفی گردد:
۱) از کربوهیدراتها در وعده اصلی غذا استفاده کنید:
مشتی چیپس یا حتی تکهای نان سبوسدار میتواند همانند بیسکویت یا شکلات به دندانها و لثه آسیب برساند. زیرا کربوهیدرات به قند تجزیه میشود و سرانجام توسط باکتریهای دهان تبدیل به پلاک میگردد. پلاک به سطح دندان و لثه میچسبد و باعث پوسیدگی دندان و نیز بیماریهای لثه میشود.
کریستن گربستات، دکتر عمومی و متخصص تغذیه میگوید: غذاهای کربوهیدراتدار (مانند نان و شیرینیجات) که جویدنی هستند و بافت چسبناکی دارند، به راحتی مابین دندانها گیر میکنند و یا به لبههای لثه میچسبند و باعث تجمع باکتریها میشوند، لذا از مصرف کربوهیدراتها به عنوان میانوعده بپرهیزید و آن را به زمان صرف وعده اصلی غذا موکول کنید، زیرا هنگامی که غذای زیادتری (وعده اصلی) خورده میشود، بزاق دهان بیشتر ترشح میگردد و در نتیجه، موادی که به دندان و یا لثهها چسبیدهاند راحتتر کنده میشوند.
۲) چای سبز بنوشید:
چای سبز دارای پلیفنول، (ترکیبات گیاهی آنتیاکسیداندار) میباشد که مانع از چسبیدن پلاک به دندان میشود و احتمال بروز بیماریهای لثه و پوسیدگی دندان را کاهش میدهد.
دکتر کریستین دو اظهار میدارد که بوی بد دهان ناشی از رشد باکتریها میباشد که این بو با نوشیدن چای از بین میرود. همچنین وی تحقیقات متعددی روی خواص چای و رابطه آن با بهداشت دهان و سلامت دندان انجام داده است.
بیشتر چایها حاوی فلوراید نیز میباشند (فلوراید هم درون برگ چای و هم داخل دمکرده آن موجود است) که سبب حفظ مینای دندان از پوسیدگی و سلامت دندان میشود.
۳) برای نوشیدن آبمیوهها و نوشابهها از نِی استفاده کنید:
اکثر نوشابهها، نوشیدنیهای انرژیزا و آبمیوهها حاوی اسیدهایی مانند اسیدسیتریک و اسید فسفریک هستند (حتی اگر رژیمی و یا از نوع بدون قند باشند) که این خود باعث فرسایش و پوسیدگی مینای دندان میشود. مطالعات نشان دادهاند که استفاده از نِی در نوشیدن چنین مایعاتی سبب حفظ مینای دندان تا حد قابل توجهی میشود، زیرا نِی مایع را به عقب دهان هدایت میکند و سطح تماس اسید با دندان را کاهش میدهد.
۴) ویتامین C بیشتر مصرف کنید:
دکتر جونز میگوید: «ویتامین C مانند سیمان است که تمامی سلولها را محکم به یکدیگر میچسباند. همانطور که میدانید مصرف ویتامین C برای پوست ضروری است و همچنین، برای سلامت بافت لثه از ارزش بالایی برخوردار میباشد». طبق تحقیقی که بر روی ۱۲۰۰۰ فرد بزرگسال آمریکایی، در دانشگاه نیویورک، بوفالو انجام شد نشان داد افرادی که روزانه کمتر از ۶۰ میلیگرم ویتامین C استفاده میکنند (یک پرتقال بیش از ۸۰ میلیگرم ویتامین C دارد) به نسبت افرادی که روزانه۱۸۰ میلیگرم یا بیشتر دریافت میکنند، ۲۵ درصد بیشتر احتمال ابتلا به بیماریهای لثه را دارند.
۵) ۸۰۰ میلیگرم کلسیم را در برنامه غذایی روزانه خود بگنجانید:
محققان بوفالو در تحقیق اخیر خود اعلام کردند: «از آنجایی که ۹۹ درصد کلسیم بدن در استخوانها و دندانها جمع میشود، لذا افرادی که کمتر از این میزان کلسیم مصرف میکنند، دچار بیماریهای لثه و دندان میشوند.
کلسیم موجود در پنیر، شیر، ماست و … باعث استحکام استخوان فک میشود و در نتیجه دندانها در جای خود محکم قرار میگیرند. نیاز روزانه کلسیم در زنان کمتر از ۵۰ سال، ۱۰۰۰ میلیگرم و برای سالمندان ۱۲۰۰ میلیگرم میباشد».