موارد و مقدار مصرف:
الف) پروفیلاکسی از ترومبوز ورید عمقی در بیمارانی که تحت جراحی شکم قرار گرفته و در خطر عوارض ترومبوآمبولیک قرار دارند (شامل بیماران با سن بالاتر از 40 سال، چاق، کسانی که تحت بیهوشی عمومی به مدت بیشتر از 30 دقیقه قرار میگیرند، و در بیماران با سابقه ترومبوز ورید عمقی (DVT) یا آمبولی ریوی).
بزرگسالان: 2500 واحد زیرجلدی روزانه، که 1 تا 2 ساعت قبل از جراحی شروع شده و به صورت یک بار در روز برای مدت 5 تا 10 روز ادامه مییابد. در موارد جراحی شکم که در خطر بالای عوارض ترومبوآمبولیک قرار دارند (مانند بیماریهای بدخیم)، 5000 واحد زیرجلدی روزانه که شب قبل از جراحی آغاز شده و سپس روزانه برای 5 تا 10 روز ادامه مییابد، یا 2500 واحد در عرض 2-1 ساعت قبل از جراحی و سپس تکرار 2500 واحد زیرجلدی 12 ساعت بعد و سپس 5000 واحد زیرجلدی روزانه به مدت 5 تا 10 روز ادامه یابد.
ب) پروفیلاکسی از ترومبوز ورید عمقی در بیمارانی که تحت جراحی جایگزینی هیپ قرار میگیرند.
بزرگسالان: 2500 واحد زیرجلدی در عرض 2 ساعت قبل از جراحی، دوز دوم به میزان 2500 واحد در شب قبل از عمل تجویز شود.(حداقل با 6 ساعت از دوز اول) اگر جراحی شب انجام میشود، دوز دوم را حذف کنید. در روز بعد از عمل دارو را با دوز 5000 واحد زیرجلدی روزانه آغاز کرده و به مدت 5 تا 10 روز ادامه دهید.
پ) پیشگیری از عوارض ایسکمیک در بیماران با آنژین ناپایدار یا سکتة قلبی non-Q-wave که آسپیرین دریافت میکنند.
بزرگسالان: u/kg 120 زیرجلدی هر 12 ساعت همراه با 165-75 میلیگرم آسپرین، که تا زمان پایدار شدن وضعیت بیمار معمولاً 5 تا 8 روز ادامه یابد. بیشتر از 10000 واحد در یک دوز تجویز نکنید.
ت) بیمارانی که به دلیل بیحرکتی طولانی مدت ضمن بیماریهای حاد در معرض خطرات ترومبوآمبولیک هستند.
بزرگسالان: 5000 واحد زیرجلدی روزانه، معمولاً برای 12 تا 14 روز تجویز میشود.
موارد منع مصرف و احتیاط:
موارد منع مصرف: حساسیت به دارو یا دیگر ترکیبات فرمولاسیون، ترومبوسیتوپنی به دلیل آنتیبادی ضد دالتهپارین (که در آزمایشگاه اثبات شود)، حساسیت به هپارین یا مشتقات خوکی، بیماران با خونریزی وسیع و فعال، بیماران با آنژین ناپایدار، سکته قلبی non-Q-wave یا ترومبوآمبولی حاد وریدی که تحت بیهوشی موضعی قرار میگیرند، مصرف وریدی یا عضلانی دارو.
موارد احتیاط: بیماران با آندوکارویت باکتریایی، اختلالات ارثی یا اکتسابی خونریزی دهنده، ضایعات اولسراتیو یا آنژیودیسپلاستیک خونریزی دهنده دستگاه گوارش، فشار خون شدید کنترل نشده، سکته مغزی هموارژیک، یا استفاه بلافاصله بعد از جراحی مغز، نخاع، چشم، بیمارانی که همزمان داروهای ضد پلاکت دریافت میکنند، خونریزی اخیر گوارشی، ترومبوسیتوپنی یا نقص عملکرد پلاکتها، بیماری شدید کبدی، رتینوپاتی دیابتی یا ناشی از فشار خون بالا، یا در بیمارانی که تحت جراحیهای تهاجمی قرار میگیرند، رسیک خونریزی بالاست و این دارو باید با احتیاط به کار رود. و در صورت بروز خونریزی باید مصرف آن قطع شود.
در بیماران با سابقه حساسیت به پارابنها با احتیاط به کار رود.
موارد نادری از ترومبوسیتوپنی گزارش شده است. در بیماران با سابقه ترومبوسیتوپنی ناشی از هپارین با احتیاط به کار رود. پلاکت بیمار به دقت مانیتور شود. و اگر ترومبوسیتوپنی وابسته به دارو مشاهده شد، مصرف آن قطع شود. موارد نادری از ترومبوسیتوپنی همراه با ترومبوز نیز گزارش شده است. در بیماران با سابقه ترومبوسیتوپنی ارثی یا ناشی از دارو با احتیاط به کار رود.
بیماران سرطانی با ترومبوسیتوپنی، جهت درمان ترومبوآمبولی حاد وریدی، نیاز به تعدیل دوز دارند.
در بیماران با نارسایی کلیوی شدید با احتیاط به کار رود. ایمنی و اثربخشی دارو در کودکان اثبات نشده است.
دارو نباید به صورت واحد به واحد با سایر انواع هپارین جایگزین شود.
بیمارانی که تحت بیهوشی نخاعی یا اپیدورال قرار میگیرند، در معرض خطر هماتوم و سپس پارالیز ناشی از مصرف این دارو قرار دارند.
بیماران باید به دقت از نظر علائم خونریزی و نارسایی نورولوژیک در این شرایط بررسی شوند.
عوارض جانبی:
اعصاب مرکزی: تب.
قلبی- عروقی: خونریزی.
خون: ترومبوسیتوپنی، عوارض خونریزی دهنده.
پوست: اکیموز، هماتوم، عوارض محل تزریق، خارش، راش.
مسمومیت و درمان:
مصرف بیش از اندازه باعث عوارض خونریزی دهنده میشود. معمولاً، این عوارض با تزریق آهسته وریدی پروتامین سولفات (محلول 1%) متوقف میشوند. یک میلیگرم از پروتامین به ازای هر 100 واحد ضد فاکتور 10 فعال دالتهپارین تجویز شود. اگر 4-2 ساعت بعد از تجویز اول، APTT طولانی بود، دوز دوم پروتامین به میزان mg 5/0 به ازای هر 100 واحد دالتهپارین تجویز میشود. حتی با دوز دوم ممکن است، برخلاف هپارین معمولی همچنان APTT طولانی باقی بماند. پروتامین میتواند باعث افت فشار خون و واکنشهای آنافیلاکتوئید شود. بیمار را به دقت مانیتور کنید.
تداخل دارویی:
مصرف همزمان ضد انعقادهای خوراکی (مانند آسپیرین، وارفارین، NSAIDs) و مهارکنندههای پلاکت، ریسک خونریزی را افزایش میدهد. با احتیاط همراه هم استفاده شوند.
مکانیسم اثر:
اثر ضد انعقاد: دارو مهار شدن فاکتور 10 فعال و ترومبین را با واسطه آنتیترومبین افزایش میدهد.
فارماکوکینتیک:
جذب: فراهمی زیستی مطلق دارو که به صورت فعالیت ضد فاکتور 10 فعال اندازهگیری میشود، حدود 87% است.
پخش: حجم توزیع دارو بر مبنای فعالیت ضد فاکتور 10 فعال ml/kg 60-40 است.
متابولیسم: شناخته شده نیست.
دفع: نیمه عمر دفع دارو 5-3 ساعت است.
اشکال دارویی:
Injection: 10000 U/ml, 2500 U/0.2ml, 5000 U/0.2ml, 7500 U/0.3 ml
اطلاعات دیگر:
طبقهبندی فارماکولوژیک: مشتقات هپارین با وزن مولکولی کم.
طبقهبندی درمانی: ضد انعقاد.
طبقهبندی مصرف در بارداری: رده B
نامهای تجاری: Fragmin
ملاحظات اختصاصی:
1- دارو را به هیچ وجه عضلانی تجویز نکنید.
2- دارو نباید به صورت واحد به واحد با سایر انواع هپارین جایگزین شود.
3- بیمارانی که تحت بیهوشی نخاعی یا اپیدورال قرار میگیرند، بعد از مصرف این دارو در معرض خطر هماتوم اپیدورال یا نخاعی قرار دارند، که میتواند باعث پارالیز دائمی شود.
4- دارو را با سایر فرآوردههای تزریقی مخلوط نکنید، مگر اینکه اطلاعات مبنی بر سازگاری دارو موجود باشد.
5- بهتر است موقع تزریق بیمار در وضعیت خوابیده یا نشسته باشد. دارو را به صورت زیرجلدی و عمیق تجویز کنید. نواحی تزریق شامل یک ناحیه U شکل اطراف ناف، قسمت فوقانی ـ خارجی ران پا و قسمت فوقانی ـ خارجی باسن میباشد. به صورت دورهای محل تزریق را تغییر دهید. زمانی که تزریق در شکم یا ران انجام میشود، بهتر است، ابتدا پوست کشیده و جمع شده و سپس تزریق انجام شود. تمام طول سوزن را با زاویه 45 تا 90 درجه وارد کنید.
6- به صورت دورهای CBC (شامل پلاکت) و مدفوع را از نظر خون بررسی کنید. مانیتورینگ منظم APTT, INR, PT لازم نیست. سطح ضد فاکتور 10 فعال ممکن است زمانی که کنترل انعقادی مطلوب نیست، چک شود.
7- بیمار به دقت از نظر ترومبوسیتوپنی و عوارض نورولوژیک بررسی شود.
8- در صورت بروز وقایع ترومبوآمبولیک ضمن مصرف دارو، دارو را قطع کنید.
نکات قابل توصیه به بیمار:
1- لازم است که محل تزریق دارو هر روز در یک ناحیه (شکم، ران، باسن) انجام شود.
2- در صورت مشاهده هرگونه خونریزی، سریعاً به پزشک خود گزارش دهید.
3- از مصرف داروهای بدون نسخه حاوی آسپرین یا NSAIDs، بدون مشورت با پزشک خود، خودداری کنید.
مصرف در کودکان: ایمنی و اثربخشی دارو در کودکان اثبات نشده است.
مصرف در شیردهی: ترشح دارو در شیر مشخص نیست. با احتیاط استفاده شود.
مصرف در بارداری: ویالهای با مصرف چندین بار (مولتی دوز) حاوی بنزیل الکل بوده که ممکن است باعث سندرم gasping در نوزادان نارس شود. بنزیل الکل از سد جفت عبور میکند. در نتیجه بهتر است دارو در دوران حاملگی استفاده نشود.
اثر بر آزمایشهای تشخیصی:
دارو باعث افزایش سطح ALT و AST میشود. میزان پلاکت کاهش مییابد.