بیشتر بیماران از درمان کانال ریشه (عصب کشی) می ترسند. عصب کشی با وجود تمام تلاش دندان پزشکان برای راحت کردن آن برای بیماران، درمان خوشایندی نیست چون ممکن است درمان برای بیمار آزاردهنده باشد و بعد از درمان و رفع بی حسی هم دچار درد شود…
معاینه بیمار به وسیله دندان پزشک، از لحظه ورود او به مطب شروع می شود. دندان پزشکان برحسب تجربه، می توانند بیماران مضطرب را شناسایی کنند. نوع نشستن بیمار روی صندلی اتاق انتظار، نوع نشستنش روی یونیت دندان پزشکی، سوال هایی که می پرسد و عکس العمل هایی که نشان می دهد، نشانه هایی هستند که به دندان پزشک می فهمانند با بیمار مضطرب مواجه شده است.
چرا بیماران از عصب کشی می ترسند؟
واقعیت این است که عصب کشی نباید برای بیمار ترسناک باشد چون با بی حسی موضعی حین کار، دردی احساس نخواهند کرد. بعد از تمام شدن کار هم با مصرف ضددرد ها در یکی، دو روز اول، دردی بعد از درمان حس نخواهد کرد اما یک تجربه ناخوشایند قبلی یا آنچه اطرافیان بیمار به او منتقل می کنند، باعث می شود به عصب کشی بدبین شود و از آن هراس داشته باشد!
واقعیت این است که عصب کشی نباید برای بیمار ترسناک باشد چون با بی حسی موضعی حین کار، دردی احساس نخواهند کرد. بعد از تمام شدن کار هم با مصرف ضددرد ها در یکی، دو روز اول، دردی بعد از درمان حس نخواهد کرد اما یک تجربه ناخوشایند قبلی یا آنچه اطرافیان بیمار به او منتقل می کنند، باعث می شود به عصب کشی بدبین شود و از آن هراس داشته باشد!
اصطلاح رایج «عصب کشی» هم که ترکیبی از واژه های «عصب»، «کشتن» یا «کشیدن» است، استرس بیشتری به بیماران منتقل می کند در حالی که اصطلاح درست «درمان کانال ریشه» است.
توضیح کاری که در درمان ریشه (همان عصب کشی) انجام می شود، ساده است؛ دندان پزشک بعد از برداشتن پوسیدگی ها یا نسج دندانی، به کانال هایی که داخل ریشه دندان قرار دارند، دسترسی پیدا می کند. این کانال ها فقط حاوی عصب نیستند و حتی در بعضی موارد عصب آنها ممکن است به علت کاهش خونرسانی، از بین رفته باشد، اما باکتری ها و محصولات آنها در این کانال ها وجود دارند. به علاوه، عروق خونی، سلول های مختلف و حتی احتمالا عروق لنفی در این کانال ها وجود دارد. این کانال ها که با پوسیدگی یا ورود میکروب ها از ترک ها آلوده شده اند، عفونت را تا پای ریشه می برند و باعث می شوند در اثر واکنش های التهابی، استخوان دور ریشه دچار التهاب و تحلیل شود و از بین برود.
کاری که دندان پزشک انجام می دهد، این است که جلوی این روند را قبل از اتفاق افتادن بگیرد یا اینکه بعد از اتفاق افتادن، آن را درمان کند. این کار با خارج کردن محتویات کانال ریشه و تمیز کردن آنها، شکل دادن کانال های ریشه به نحوی که مواد دارویی شستشودهنده تا انتهای کانال ها برسد و در آخر با پرکردن کانال های ریشه طوری که کاملا چفت و بست شوند و امکان عبور میکروب ها و محصولاتشان از مسیر آنها کاهش یابد، انجام می شود. این اقدام ها ۱ تا ۳ جلسه طول می کشند. درمان کانال ریشه (عصب کشی) به هیچ وجه درمان دردناک یا ترسناکی نیست و فقط درصد خیلی کمی از بیماران بعد از تمام شدن کار، ممکن است دچار درد شدید شوند که آن نیز در نهایت با داروها قابل کنترل است، بنابراین از عصب کشی نترسید.
پس از درمان کانال ریشه (عصب کشی)
بعد از اتمام درمان کانال ریشه (عصب کشی)، دندان تازه آماده پرشدن و انجام مراحل بعدی از جمله روکش و… می شود. تا زمان شروع این درمان ها، دندان باید با یک ماده موقت پر شود و به هیچ وجه روی آن خالی نماند. پانسمان هایی که در جلسه آخر درمان عصب کشی روی دندان قرار می گیرند، همین کار را انجام می دهند.
بعد از رفع بی حسی پس از درمان عصب کشی، ممکن است درد وجود داشته باشد. همه بیماران این درد را ندارند ولی اگر هم بروز کند، با مسکن های ساده مثل ایبوپروفن (در صورتی که برای بیمار منع مصرف نداشته باشند) قابل کنترل است. در درصد بسیار کمی از بیماران، به خصوص در خانم ها (به دلیل شرایط هورمونی) و در دندان های خاص، ممکن است بیمار بعد از درمان یا در طول جلسه های درمان با درد شدید و حتی تورم مواجه شود. حتی این شرایط هم با ضددرد های قوی تر و عوامل ضدالتهابی که دندان پزشک تجویز می کند، قابل کنترل است تا دوره آن (که یک واکنش التهابی است) سپری شود. پس اگر این مشکل برایتان پیش آمد، نگران «عفونت» نباشید، التهاب دندان شما به زودی برطرف خواهد شد. داروهای تجویزشده هم قدرت مدارای شما را با این شرایط افزایش می دهند
