دستگاه ادراری از کلیهها شروع میشود. کلیه ها هم توسط لولههایی که حالب خوانده میشوند به مثانه وصل میشوند. دستگاه ادراری به پیشابراه ختم میشود که لوله کوتاهی است که ادرار را به خارج از بدن میبرد. وقتی باکتریهای موجود در رودهها، از راه رکتوم به پیشابراه برسند و از آنجا بالا رفته وارد مثانه شوند، عفونت به وجود میآید.
باکتریها میتوانند مثانه را آلوده کرده و عفونت ایجاد کنند و یا بدون آنکه علامتی ایجاد کنند، در آنجا تکثیر یابند.
در هر یک از این موارد، باکتریها ممکن است از راه حالب بالا رفته و کلیهها را دچار عفونت سازند. عفونت کلیه خطرناک است و ممکن است باعت زایمان زودرس در خانمهای باردار یا سایر عوارض گردد.
عفونت مثانه در بین خانمهای 20 تا 50 بیشتر شایع است.
علل عفونت مثانه
میکروبها از بیرون بدن وارد مثانه شوند، این عفونت در زنان بسیار شایع است، زیرا مدخل پیشابراه با مخرج فاصله کمی دارد و عفونت به سادگی از یک نقطه به نقطه دیگر انتقال مییابد.
در زنان طول پیشابراه کوتاهتر است و عفونت به سادگی این مسافت کم را تا مثانه طی میکند.
عفونتهای کلیه میتواند پخش شود و مثانه را نیز مبتلا کند.
استفاده از کاتتر ادراری برای تخلیه مثانه، مثلاً پس از زایمان یا جراحی.
باکتریهایی که از راه پوست اطراف ناحیه تناسلی و مقعدی به مجاری ادراری راه مییابند.
عوامل خطر عفونت مثانه
استرس
مصرف الکل
افزایش فعالیت جنسی در زنان باعث آسیب رسیدن به پیشابراه میشود.
عفونت در سایر بخشهای دستگاه ادراری ـ تناسلی
کاهش مقاومت بدن
پوشیدن لباس زیر تنگ و بدون تبادل هوا
نشستن در وان پر از آبی که آلوده باشد.
شل شدن و افتادگی اجزای دستگاه ادراری ـ تناسلی در زنان
نگه داشتن ادرار برای مدت خیلی طولانی
علائم عفونت مثانه
درد، ناراحتی و سوزش هنگام دفع ادرار
ناراحتی لگن یا درد قسمت تحتانی شکم
افزایش دفعات دفع ادرار و احساس فشار و نیاز به ادرار کردن به طور مکرر حتی زمانی که میزان ادرار در مثانه بسیار کم است.
ادرار بدبو
ادرار کدر
وجود خون در ادرار
تب خفیف
شب ادراری در کودک
تب و تحریک پذیری در نوزادان
تشخیص عفونت مثانه
با آزمایش ادرار، جمعآوری دقیق ادرار برای کشت باکتری، سیستوسکوپی (معاینه مثانه با لوله مخصوص که در سر آن منبع نور و دوربین نصب شده است) و سونوگرافی.
پیشگیری از عفونت ادراری
مقدار زیادی آب بنوشید، روزانه حداقل 8 لیوان.
هیچگاه احساس دفع ادرار را نادیده نگیرید و سعی کنید هر بار مثانه را کاملاً خالی کنید.
بعد از اجابت مزاج، موضع را از جلو به عقب تمیز کنید تا از ورود باکتریهای مدفوع به پیشابراه پیشگیری شود.
پیش از مقاربت جنسی و بعد از آن ادرار کنید و دستگاه تناسلی را بشویید.
از فرآوردههای بهداشتی مخصوص دستگاه تناسلی (اسپری یا پودر) و صابونهای قوی خودداری کنید، زیرا پیشابراه و دستگاه تناسلی را تحریک میکند و محیط کشت مناسبی برای رشد باکتریها خواهد بود.
لباس های زیر خود را از نوع نخی انتخاب کنید و از جوراب شلواریهایی که قسمت بالای آن نخی است استفاده کنید.
به جای استفاده از وان حمام بهتر است دوش گرفته شود.
از کافئین پرهیز کنید، زیرا باعث تحریک مثانه میشود.