نداشتن دندان، مشکلات متعددی در پی دارد، کیفیت زندگی افت پیدا میکند و به دلیل کاهش توانایی جویدن غذاها، انتخاب غذاها محدود میگردد، یعنی نداشتن دندان باعث میشود غذاها را درست نجویم، لذا هر غذایی را دیگر نمیتوانیم بخوریم. نداشتن دندان روی وضعیت تغذیهای و در نتیجه سلامت کل بدن اثر میگذارد. همچنین باعث فرورفتگی صورت، بدجور صحبت کردن و … میشود.
از دست دادن دندان ها، دلایل متعددی دارد که افزایش سن از آنها نیست. در اینجا تعدادی از این دلایل را بیان میکنیم.
1- تمیز نگه نداشتن دهان و دندانها باعث میشود باکتریهای تولیدکننده اسید روی سطح دندان جمع شوند (پلاک دندان) و با از بین بردن مینای دندان، سوراخهایی در دندان ایجاد کنند. همچنین باعث بیماریهای لثه میشوند که بافت نگهدارنده دندان مثل رباطها و استخوانها را تخریب میکند. اینها باعث افتادن دندان میشود.
2- حتی با رعایت بهداشت دهان و دندان، بایستی هر شش ماه یک بار نزد دندانپزشک بروید تا دندانهای شما را معاینه کند. مراجعات نامنظم و دل بخواهی به دندانپزشک باعث میشود علائم هشداردهنده از دست دادن دندان را متوجه نشویم. ممکن است شما پلاکهای سختی را که زیر خط لثه وجود دارند، نبینید و یا حرکت جزیی دندان خود را متوجه نشوید که این موارد نیاز به درمان تخصصی دندانپزشکی دارند. اگر درمان به موقع شروع شود، میتوان دندانی را که کمی حرکت کرده است، نگه داشت و حفظ کرد.
3- درمان به موقع از آسیبهای بزرگ بعدی جلوگیری خواهد کرد. به عنوان مثال پر کردن دندان پوسیده، از آسیب بیشتر آن مثل رسیدن پوسیدگی به عصب دندان جلوگیری خواهد کرد. آسیب پالپ داخلی دندان باعث مرگ بافت پالپ و تجمع چرک در اطراف ریشه دندان میشود. اگر دندان خیلی آسیب دیده باشد، دندانپزشک دیگر نمیتواند آن را نگه دارد و باید آن را کشید.
4- تغذیه ناکافی و نادرست به دلیل کمبود مواد مغذی در برنامه غذایی، مقاومت دهان و دندانها را به عفونت کم میکند. کلسیم، مسئول فشردگی املاح در استخوان نگهدارنده دندان است. دریافت کم کلسیم روی حفظ دندانها موثر است و با افزایش خطر از دست دادن دندانها ارتباط دارد. به علاوه، مصرف زیاد مواد غذایی شیرین (مثل آب نبات، شکلات و…) و غذاهای اسیدی (مثل نوشابه گازدار)، دندانها و لثههای شما را خراب میکند.
5- آیا برای شما اتفاق افتاده است که در کودکی بر اثر زمین خوردن و یا افتادن از جایی، دندان خود را از دست داده باشید. حتی اگر بعد از یک حادثه و وارد آمدن ضربه به دهان، دندان نیفتد، ممکن است باعث ترک خوردگی ریشه شود که چند ماه یا چند سال بعد باعث عفونت دندان میشود. عفونت باعث از بین رفتن ریشه دندان و در نتیجه افتادن دندان میشود. ورزشهای برخوردی مثل بوکس، فوتبال و… نیز باعث وارد آمدن ضربه به دندان و در نتیجه شکستگی یا آسیب دندان و افتادن آن میشوند.
6- به هم ساییدن دندانها در دندان قروچه باعث ترک برداشتن و ساییدن و شکستن دندانها میشود و فشار زیادی روی بافت نگهدارنده دندان وارد میکند و باعث از بین رفتن استخوان اطراف دندان میشود. اگر استخوان نگهدارنده دندان از بین برود، دندان شل میشود و میافتد.
7- جایگزین نکردن دندان افتاده باعث ایجاد یک سری مشکلات میشود که دندانهای دیگر را تخریب میکند. وقتی یک دندان میافتد و یا کشیده میشود، استخوان در برگیرنده آن تحلیل میرود. اگر دندان افتاده جایگزین نشود (با بریج یا ایمپلنت یا دندان مصنوعی)، دندانهای کناری و مقابل آن (در فک دیگر) وارد فضای خالی آن میشوند و مشکلات لثه را ایجاد میکنند که منجر به افتادن بقیه دندانها میشود.
8- درست نکردن جای نامناسب دندانها میتواند باعث افتادن دندان شود. اگر دندانهای شما به خوبی ردیف نشده باشند، تمیز کردن آنها خیلی سخت است. چنین دندانهایی بیشتر دچار پلاک دندان و در نتیجه مشکلات لثه و بافت اطراف دندان میشوند که از علل اصلی افتادن دندان است.
9- اثرات مضر کشیدن سیگار و نوشیدن الکل روی سلامت دندان به خوبی شناخته شده است. بر اساس تحقیقات میتوان گفت افراد سیگاری دو برابر افراد غیرسیگاری دندانهای خود را از دست میدهند. کشیدن سیگار و استفاده از محصولات دخانی و نوشیدن الکل خطر ابتلا به بیماریهای لثه و در نتیجه افتادن دندانها را افزایش میدهد. سیگار روی جریان خون لثهها نیز تأثیر میگذارد و شدت بیماریهای دندانی را افزایش می دهد.
10- حتما میدانید بیماری دیابت به چشم ها، اعصاب، کلیهها و قلب آسیب میزند و مقاومت بدن به بیماریهای عفونی را کم میکند و فرایند بهبودی و التیام (مثلا التیام زخم ها) را آهسته مینماید. اما آیا میدانستید که دیابت میتواند روی دندانها و لثه نیز تأثیر بگذارد؟ دیابت، قدرت دفاعی و ایمنی بدن را کم میکند و تشکیل پلاک دندان را افزایش میدهد. در افراد دیابتی، بیماری لثه بیشتر اتفاق میافتد، شدیدتر است و زمان بیشتری طول میکشد تا بهبود یابد. در مراحل پیشرفته بیماری لثه، استخوان و بافت همبند دهان از بین میرود و در نتیجه باعث افتادن دندان میشود.
دیابت و گروه خون: برای مقابله با دیابت سعی کنید گندم و فراورده های گندم را حذف کنید و سبوس جو دو سر را جایگزین آن کنید و برنامه غذایی خود را طبق کتاب دیابت بر اساس گروه خونی تنظیم نمایید.