موارد و مقدار مصرف :
درمان لوسمی لنفوسیتیک حاد (ALL)
بزرگسالان و کودکان : هنگامی که به تنهایی تجویز می‌شود، مقدار lu/kg/day200 به مدت 28 روز تزریق وریدی می‌شود. در ترکیب با داروهای دیگر، مقدار مصرف برحسب افراد تغییر می‌کند.
موارد منع مصرف و احتیاط :
موارد منع مصرف: سابقه واکنشهای آنافیلاکتیک نسبت به این دارو، پانکراتیت و یا سابقه آن.
موارد احتیاط: اختلال کار کبد، عفونتها یا درمان با داروهای ضد نئوپلاسم یا پرتودرمانی (احتمال بروز عوارض جانبی افزایش می‌یابد).
عوارض جانبی :
اعصاب مرکزی: لتارژی، خواب‌آلودگی، سردرد، اغتشاش شعور، هیجان، رعشه.
پوست: بثورات پوستی، کهیر.
دستگاه گوارش: استفراغ (ممکن است تا 24 ساعت طول بکشد)، بی‌اشتهایی، تهوع، کرامپ عضلات، کاهش وزن، التهاب مخاط دهان.
ادراری ـ تناسلی: ازتمی، نارسایی کلیوی، نفروپاتی ناشی از اسیداوریک، وجود گلوکز در ادرار، پرادراری.
خونی: کمی فیبرینوژن خون و کاهش فعالیت دیگر فاکتورهای انعقادی خون، ترومبوسیتوپنی، لکوپنی، کم شدن آلبومین خون.
کبدی: بالا رفتن غلظتهای آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) و آلانین آمینوترانسفراز (ALT)، مسمومیت کبدی.
متابولیک: افزایس غلظتهای بیلی‌روبین (مستقیم و غیرمستقیم)، آلکالین فسفاتاز؛ افزایش یا کاهش مجموعه چربیها؛ زیادی قند خون؛ زیادی آمونیاک خون.
سایر عوارض: پانکراتیت هموراژیک، واکنش آنافیلاکسی (نسبتاً شایع).
توجه: در صورت بروز علائم نارسایی کلیوی و یا پانکراتیت، باید مصرف دارو قطع شود.
مسمومیت و درمان :
تظاهرات بالینی: تهوع، استفراغ.
درمان: به طور کلی حمایتی و عبارت است از مصرف داروهای ضد استفراغ و ضد اسهال.
تداخل دارویی :
مصرف همزمان با متوترکسات اثرات متوترکسات را کاهش می‌دهد، زیرا آسپاراژیناز سلولهای فعالانه در حال تکثیر را که متوترکسات برای عمل سیتوتوکسیک خود به آنها نیاز دارد، از بین می‌برد.
مصرف همزمان با وین‌کریستین می‌تواند سبب افزایش نوروپاتی و اختلال در ساخته شدن گلبولهای قرمز شود.
مصرف همزمان با پردنیزون ممکن است سبب زیادی قند خون ناشی از اثر تجمعی بر روی لوزالمعده شود.
مکانیسم اثر :
آسپاراژیناز با غیرفعال کردن آسپاراژین، که مورد نیاز سلولهای تومور برای ساخت پروتئین است، اثر سیتوتوکسیک خود را اعمال می‌کند. از آنجا که سلولهای تومور قادر به ساخت آسپاراژین نیستند، ساخت پروتئین و در نهایت ساخت DNA و RNA مهار می‌شود.
فارماکوکینتیک :
جذب: بعد از مصرف خوراکی از راه دستگاه گوارش جذب نمی‌شود. بنابراین، باید به صورت وریدی یا عضلانی تجویز شود.
پخش: در فضای درون عروقی، با غلظتهای قابل ردیابی در عقده‌های لنفاوی قفسه صدری و گردنی انتشار می‌یابد. به میزان خیلی کم از سد خونی ـ مغزی عبور می‌کند.
متابولیسم: سرنوشت متابولیک این دارو مشخص نیست. ممکن است تجزیه کبدی این دارو از طریق سیستم رتیکولواندوتلیال صورت گیرد.
دفع: نیمه عمر دفع پلاسمایی دارو 30-8 ساعت است و به مقدار مصرف، جنسیت، سن، یا عملکرد کلیوی یا کبدی بستگی ندارد.
اشکال دارویی :
Injection, Powder: 10,000 U
اطلاعات دیگر :
طبقه‌بندی فارماکولوژیک: آنزیم.
طبقه‌بندی درمانی: ضد نئوپلاسم.
طبقه‌بندی مصرف در بارداری: رده C
ملاحظات اختصاصی :
1- برای آماده ساختن آسپاراژیناز به منظور تزریق عضلانی، باید دو میلی‌لیتر آب استریل تزریقی یا محلول نمکی نرمال تزریقی را به ویال اضافه کرد. در صورت وجود رسوب، نباید دارو را مصرف کرد.
2- در هر تزریق عضلانی، نباید بیش از دو میلی‌لیتر آسپاراژیناز استفاده کرد.
3- برای آماده ساختن آسپاراژیناز به منظور تزریق وریدی، باید پنج میلی‌لیتر آب استریل تزریقی یا محلول نمکی نرمال را به ویال اضافه کرد. محلول باید شفاف باشد. این محلول را می‌توان با کلرور سدیم تزریقی یا دکستروز پنج‌درصد رقیق، و طی 30 دقیقه به بیمار تزریق کرد. در صورت وجود ذرات می‌توان محلول را با فیلتر پنج‌میکرونی صاف کرد. اگر فیلتر 22/0 میکرونی استفاده شود، از قدرت اثر دارو کاسته می‌شود.
4- بعد از تهیه محلول، آن را باید به آرامی تکان داد. تکان دادن شدید محلول ممکن است از قدرت اثر دارو بکاهد.
5- ویال باز نشده حاوی پودر خشک را باید در یخچال نگه داشت. محلول تهیه شده به مدت شش ساعت در دمای اطاق و 24 ساعت در یخچال پایدار است.
6- آسپاراژیناز را نباید به عنوان تنها دارو برای تسکین موقت بیماری استفاده کرد، مگر آنکه درمان ترکیبی امکان‌پذیر نباشد. این دارو به عنوان درمان نگهدارنده توصیه نشده است.
7- آسپاراژیناز باید در بیمارستان و تحت مراقبتهای ویژه تزریق شود.
8- تزریق وریدی آسپاراژیناز همزمان و یا قبل از وین‌کریستین یا پردنیزون ممکن است باعث افزایش واکنشهای سمی شود.
9- آزمونهای پوستی قبل از تجویز اولین مقدار مصرف توصیه می‌شود. بروز تورم و قرمزی در ناحیه تزریق تا یک ساعت بعد، نشانه واکنش مثبت است.
10- با افزایش مقدار مصرف، امکان بروز حساسیت مفرط نیز افزایش می‌یابد. می‌توان حساسیت بیمار را کم کرد، ولی این امر از بروز واکنشهای آلرژیک جلوگیری نمی‌کند. با تزریق دو واحد از محلول تزریقی به داخل پوست می‌توان بیمارانی را که در معرض خطر قرار دارند، مشخص کرد.
11- در صورت استفراغ، ممکن است بیمار، تا زمانی که بتواند دریافت مایعات را از راه خوراکی تحمل کند، نیاز به دریافت مایعات از طریق تزریقی داشته باشد.
12- شمارش کامل سلولهای خونی انجام و عملکرد مغز استخوان بررسی شود. ترمیم فعالیت مغز استخوان ممکن است 6-5 هفته طول بکشد.
13- برای پیگیری وضعیت لوزالمعده مقدار آمیلاز سرم به طور مداوم اندازه‌گیری شود. درصورت بالا بودن آمیلاز سرم، باید مصرف دارو قطع گردد.
14- تجزیه تومور می‌تواند موجب نفروپاتی ناشی از اسیداوریک شود. با مصرف مایعات زیاد می‌توان از این عارضه جلوگیری کرد. قبل از تزریق آسپاراژیناز، باید آلوپورینول مصرف شود.
15- علائم خونریزی، مانند پتشی ناشی از نشت خون و سیاه رنگ شدن مدفوع به دلیل وجود خون را باید در نظر داشت.
16- میزان گلوکز خون و ادرار قبل و طی درمان پیگیری گردد. به بیمار از نظر علائم زیادی قند خون، مانند وجود قند در ادرار و پرادراری، توجه شود.
17- برای درمان واکنشهای آنافیلاکسی، باید اپی‌نفرین، دیفن هیدرامین، و کورتیکواستروئیدهای تزریقی در دسترس باشند.
نکات قابل توصیه به بیمار :
احتمال بروز سرگیجه طی درمان و چند هفته بعد از قطع مصرف دارو وجود دارد. از فعالیتهایی که به هوشیاری کامل احتیاج دارند، پرهیز کنید.
مصرف در کودکان: به نظر می‌رسد مسمومیت با آسپاراژیناز در کودکان خفیفتر از بزرگسالان است.
مصرف در شیردهی: ترشح آسپاراژیناز در شیر مادر مشخص نشده است. به دلیل وجود خطر عوارض جانبی و سرطان‌زایی دارو در نوزاد، شیردهی در دوران درمان توصیه نمی‌شود.
اثر بر آزمایشهای تشخیصی :
این دارو نتایج آزمونهای عملکرد تیروئید را با کاهش غلظت سرمی گلوبولین پیوند یافته به تیروکسین تغییر می‌دهد.
