بسیاری از افراد عاشق نگهداری از حیوانات خانگی هستند، اما به دلیل آلرژی هایی که نسبت به آن ها دارند مجبورند از این خواسته لذت بخش دوری کنند. البته تعدادی از آلرژی ها به اشتباه «آلرژی به حیوانات خانگی» نامیده می شود، زیرا منشا دیگری دارد و تعداد بسیار زیادی از آن ها نیز قابل درمان است.
مهم‌ترین مشکلی که نگهداری از حیوانات خانگی برای بدن ایجاد می‌کند، بیماری‌های تنفسی است.
یکی از مهم‌ترین بیماری‌های تنفسی آن است که اگر فردی آلرژی یا آسم داشته باشد، با نگهداری از حیوانات خانگی احتمال بهبود نیافتنش زیاد می‌شود.
در این رابطه کودکان از حساسیت بیشتری برخوردارند. اگر کودکی از زمان طفولیت با حیوانات خانگی تماس داشته باشد، زمینه ایجاد آلرژی (حساسیت) در او بسیار زیاد می‌شود.
آلرژی به حیوانات خانگی، واکنش سیستم ایمنی بدن نسبت به پوست، بزاق، ادرار یا مدفوع حیوانات است. به این معنا که اگر کودکی که نسبت به حیوانات آلرژی دارد، بقایای بدن حیوان را تنفس کند یا با بزاق، مو، پوست و یا مدفوع حیوان تماس پیدا کند، سیستم ایمنی بدن او اعلام خطر کرده و هیستامین و ده ها ماده شیمیایی دیگر را برای مبارزه با ماده آلرژی‌زا آزاد می‌کند.
از سوی دیگر برخی حیوانات خانگی بیماری‌ای ایجاد می‌کنند که به آن افزایش حساسیت (Hypersensitivity pneumonitis) می‌گویند.
درصورت ابتلا به این بیماری و عدم تشخیص به‌موقع و خارج‌نکردن حیوان از محیط زندگی، متأسفانه امکان از بین رفتن بافت ریه وجود دارد. این بیماری اصلا قابل درمان نیست و فرد مبتلا در نهایت با مسئله پیوند ریه مواجه خواهد شد.
بیماری دیگری که از پرندگان به انسان منتقل می‌شود پسیتاکوز است. این بیماری نیز روی دستگاه تنفسی تأثیرگذار است.
اگر کسی به حیوان خانگی وابستگی دارد، باید آزمایش‌های پوستی را جهت شناسایی مواد آلرژی‌زا انجام دهد و درصورتی که جواب این آزمایش‌ها مثبت بود، به هیچ عنوان نباید با حیوان‌خانگی در یک‌جا زندگی کند
نشانه‌هایی از قبیل خارش، چشم‌های اشک‌آلود و قرمز، جوش، آبریزش بینی، عطسه، سرفه یا خس‌خس سینه که در طول سال (نه صرفا فصل‌های خاص) رخ می‌دهند، می توانند نشانه‌هایی از آلرژی نسبت به حیوان خانگی باشند.
حتی این نشانه‌ها ممکن است زمانی رخ دهند که شما در تماس مستقیم با حیوان نیستید، زیرا این ماده‌های آلرژی‌زا در کل محیط داخل خانه یافت می شوند.
البته تعیین اینکه آیا آلرژی ما ناشی از حیوان خانگی یا چیز دیگری است، کمی دشوار است.
نباید فراموش کرد که متأسفانه حتی زمانی که از خانه دور باشید، باز هم ممکن است نسبت به حیوان واکنش نشان دهید و درواقع دور کردن سگ یا گربه از خانه برای یک مدت آزمایشی نمی‌تواند کمک چندانی به شما کند، زیرا ممکن است بقایای بدن حیوان به اندازه کافی در خانه وجود داشته باشد که حتی وقتی که خود حیوان در خانه نیست نیز باعث بروز آلرژی شوند.
اگر کسی به حیوان خانگی وابستگی دارد، باید آزمایش‌های پوستی را جهت شناسایی مواد آلرژی‌زا انجام دهد و درصورتی که جواب این آزمایش‌ها مثبت بود، به هیچ عنوان نباید با حیوان‌خانگی در یک‌جا زندگی کند.
آیا می‌توان از بروز آلرژی نسبت به حیوان خانگی‌مان پیشگیری کرد؟
احتمالا نه، اما این آلرژی ها معمولا قابل درمان هستند و در کودکان بیشتر از بزرگسالان دیده می شوند و در بسیاری از موارد با افزایش سن رفع می شوند.
آیا حیوان‌هایی هستند که کمتر از بقیه آلرژی‌زا باشند؟
پرندگان به‌صورت کلی بسیار آسیب‌رسان هستند و در مرحله بعد سگ و گربه بیشترین آسیب را می‌توانند به دستگاه تنفسی وارد کنند.
در این بین بسیاری معتقدند که گربه‌ها، صرف‌نظر از نژادشان، به یک اندازه آلرژی‌زا هستند و اجتناب از مواد آلرژی‌زای بدن آنها دشوارتر از سگ‌ها است چرا که بقایای بدن آنها ریزتر و چسبنده‌تر از بقایای بدن سگ‌ها است و در نتیجه می‌تواند فواصل بیشتری را همراه با باد طی کند و برای مدتی طولانی‌تر به یک سطح بچسبد.
در ضمن از آنجا که گربه‌ها معمولا در حال لیسیدن موهای خود هستند، احتمال آنکه فرد با بزاق گربه (یک ماده آلرژی‌زای دیگر) تماس پیدا کند نیز بیشتر است.
حتی موش‌ها، همسترها و سایر حیوانات جونده خانگی نیز به عنوان حیوان مناسب برای افراد آلرژیک توصیه نمی‌شوند، زیرا هنگامی که این حیوان‌ها در قفس نگهداری می‌شوند، نمی‌توانند از تماس با ادرار یا مدفوع خود جلوگیری کنند؛ در نتیجه هنگامی که با پوست دست فرد تماس پیدا می‌کنند منجر به بروز آلرژی می‌شوند.
چاره کار چیست؟
توصیه بر این است که حتی‌الامکان با حیوانات خانگی زندگی نکنید.
اکثر دامپزشکان بر این باورند که اگر نزدیک شدن به یک حیوان خانگی باعث گرفتگی بینی، عطسه‌کردن و آبریزش بینی در شما می‌شود، ممکن است مجبور نباشید به دور از حیوانات خانگی زندگی کنید، چرا که برای حل این مشکل می توانید به این توصیه‌ها عمل کنید:
همیشه پس از دست زدن به حیوانات خانگی دست‌تان را بشویید و از بوسیدن یا در آغوش گرفتن آنها پرهیز کنید.
هر روز حیوان خانگی‌تان را برس کنید و سر موقع او را به حمام ببرید تا پوسته‌ریزی بدن او کاهش یابد. البته این کار باید توسط شخصی که آلرژی ندارد، در خارج از خانه انجام شود.
به حیوانات خانگی اجازه ندهید که روی مبلمان بنشیند و در صورت لزوم، مبلمان را با پلاستیک بپوشانید.
سعی کنید غذای حیوان خانگی خود را به غذای خشک و کنسروهای مخصوص تغییر دهید تا به کاهش ریزش مو و پوسته‌ریزی از بدن آنها کمک شود.
سعی کنید در خانه از قالی و فرش استفاده نکنید.
هنگامی که هوا خوب است حیوان را در در خارج از خانه نگه دارید و اگر حیوان داخل خانه است، به او اجازه ندهید نزدیک اتاق خواب شخصی برود که دچار آلرژی است.
از فیلتر هوا یا تهویه مطبوع برای کاهش گردش مواد آلرژی‌زا در سراسر خانه استفاده کنید.
از بغل کردن حیوانات خانگی اجتناب کنند.
با جاروبرقی کردن مداوم، گردگیری، و شستشو خانه را پاک نگه دارید.
درمان حساسیت تنفسی چگونه است؟
مهم‌ترین و نخستین قدم در درمان حساسیت‌های تنفسی آن است که عامل ایجاد‌کننده حساسیت را از محیط زندگی خود دور کنید. بنابراین حیوان خانگی نباید به این افراد نزدیک شود، سپس بر حسب میزان و شدت بیماری اقدامات درمانی صورت می‌گیرد.
برای حساسیت‌های ابتدایی از ترکیبات آنتی‌هیستامین استفاده می‌شود و در مراحل شدید‌تر بیماری، از ترکیبات کورتون استنشاقی استفاده می‌شود.
برخی از این بیماران که به بیماری افزایش حساسیت مبتلا هستند، به روش‌های درمان معمول پاسخ نمی‌دهند و باید پیوند ریه انجام دهند.
