ال تیروزین چیست؟

مطلب را به اشتراک بگذارید

تیروزین به دسته اسید آمینه های غیر ضروری تعلق دارد و بدن آدمی این اسید آمینه را به طور طبیعی می تواند از فنیل آلانین تهیه کند.

اسید آمینه ای مشروط:

در برخی منابع گفته شده است که اسید آمینه تیروزین در دسته اسید آمینه های مشورط قرار دارد به این معنی در برخی شرایط خاص آنها را می توان در دسته اسید امینه های ضروری جای داد!

تیروزین ماده ای مادر:

تیروزین را می توان ماده ای مادر دانست که بدن از این ماده برای تولید کردن مواد و هورمون های زیر استفاده می کند:

هورمون کاتگولامین

دوپامین

دی هیدروکسی فنیل آلانین (DOPA)

نوراپی نفرین

افدرین

تیروکسین

تری یودو تیرونین

ملانین

اگر چه از نظر دسته بندی اسید آمینه ها این اسید آمینه در دسته غیر ضروری دسته بندی می شود و بدن این ماده را با استفاده فنیل آلانین تهیه می کند ولی با توجه به اهمیتی که این اسید آمینه در بدن داد می توان آن را مخصوصا برای افرادی که با رشته های سنگین همانند پرورش اندام آشنا هستند حتی ضروری هم دانست.

بدن آدمی به طور طبیعی و با استفاده از آمونیم و گلوکوز نیز اسید آمینه های غیر ضروری مورد نیاز خود را می سازد ولی گاه از اسید آمینه های ضروری مصرف شده نیز استفاده کرده و آنها را تبدیل به اسید آمینه های غیر ضروری می کند.

همانگونه که ذکر شد بدن از فنیل آلانین که اسید آمینه ای ضروری است اسید آمینه غیر ضروری تیروزین تولید کرده و از متیونین نیز که اسید آمینه ای ضروری است اسید آمینه غیر ضروری سیتئین می سازد.

به دلیل اینکه کمبود اسید آمینه های فنیل آلانین و متیونین در بدن به کمبود اسید آمینه های یعدی یعنی لیزین و سیتئین خواهد شد می توان دو اسید آمینه سیسئین و لیزین را نیز در برخی شرایط جزو اسید آمینه های ضروری به شمار آورد.

همه چیز در کمبود اسید آمینه های فنیل آلانین و متیونین هم خلاصه نمی شود و عده ای از افراد که با ناراحتی های کبدی درگیر هستند و تبدیل اسید آمینه های یاد شده به اسید آمینه های تیروزین و سیتئین نیز در کبد دچار اختلال می شود هم در صورتی که تیروزین و سیتئین کافی در رژیم های غذایی خود به بدن نرسانند با کمبود این دو اسید آمینه که ظاهرا در دسته اسید آمینه های غیر ضروری طبقه بندی می شود مواجه خواهند شد. به همین دلیل نیز این دو اسید آمینه را اولا در شرایط خاص می توان ضروری دانست و در ثانی این دو اسید آمینه برای این دو گروه از افراد (افرادی که سوء تغذیه دارند و افرادی که ناراحتی های کبدی دارند) حکم ضروری را خواهد داشت.

پیش ماده ها:

فنیل آلانین و تیروزین پیش ماده های دوپامین، افدرین و نوراپی نفرین هستند و حتما می دانید که این دسته از ناقل های دستگاه و سیستم عصبی در مواردی همچون حافظه و افسردگی های روانی و غیره دخیل هستند می توان به این نتیجه رسید که تامین نیاز بدن به تیروزین به بهبود وضعیت افرادی که از افسردگی روانی رنج می برند کمک کرده و علاوه بر تشدید رشد عضلانی که مد نظر پرورش اندام کاران بوده است در افزایش قوه یادگیری و تمرکز نیز موثر واقع می شود.

phenylketonuria

افرادی که به طور ژنتیکی و مادرزادی بدنشان قدرت تبدیل فنیل آلانین به تیروزین را ندارند معمولا از کمبود اسید آمینه تیروزین در بدن رنج می برند و همین مسئله نیز به ایجاد اختلالات شدید در رشد عضلانی و بدنی و بلوغ ذهنی و فکری می انجامد.

این بیماری و این نقص مشکل ساز ژنتیکی که اغلب مادرزادی نیز بوده است در اصطلاح پزشکی phenylketonuria نامیده می شود.

متابولیسم تیروزین

همانگونه که ذکر شد کاتگولامین ها، اپی نفرین و نور اپی نفرین از جمله هورمون هایی هستند بدن آدمی آنها را به کمک تیروزین تهیه می کند.

هیدروکسیلاسین

غالبا فرایند هیدروکسیلاسین تیروزین که توسط آنزیم tyrosine hydroxylase نیز کنترل شده و در چند مرحله انجام می گیرد به تولید کاتگولامین ها در بدن می انجامد.

به عبارت ساده تر می توان گفت افرادی که تیروزین کافی در بدن ندارند و یا اینکه آنزیم تبدیل کننده تیروزین به کاتگولامین ها را در بدن خود نداشته باشند با کمبود کاتگولامین ها در بدن مواجه می شوند و این مسئله به ندرت و زمانی که افراد از بیماری های خاص رنج می برند رخ می دهد.

آنزیم tyrosine hydroxylase به وسیله سیستم عصبی مرکزی و یا توسط غده آدرنال (غده فوق کلیوی) فعال شده و تیروزین را به کاتگولامین های تبدیل می کند و این آنزیم به خودی خود و با بالا رفتن میزان هورمون های کاتگولامین در بدن نیز مهار می شود.

بافت های متعددی در بدن وجود دارند که فرایند تبدیل تیروزین به کاتگولامین در این بافت ها صورت می گیرد ولی اصلی ترین مرکز تولید این هورمون ها غده فوق کلیوی می باشد.

بدن افراد بالغ و سالم در حدود 80 درصد از کاتگولامین های مورد نیاز خود را در غده فوق کلیوی تولید می کند و هورمون های تولید شده در نیز در وزیکول های (کیسه های بسیار ریز) انبار شده و در مواقع لزوم فعال می شوند.

برخی از هورمون ها همانند glucocorticoids موجب تحریک ترشح اپی نفرین از غده فوق کلیوی می شوند و داروهایی همانند افدرین نیز با هورمون نور اپی نفرین جایگزین شده و مانع از اتصال این هورمون به گیرنده های هدف می شوند.

تیروزین مکملی طبیعی:

از بررسی علمی و شیمیایی عملکرد تیروزین در بدن به بگذریم به این مهم می رسیم که چندی است مکمل سازان عنایت ویژه ای به این اسید آمینه نشان داده و مکمل هایی بر محوریت این اسید آمینه تهیه و روانه بازار می کنند هر چند که این اسید آمینه در منابع غذایی طبیعی نیز به فراوانی یافت می شود.

از این جهت که این اسید آمینه را می توان پیش ماده هورمون هایی همانند اپی نفرین و نور اپی نفرین و دوپامین دانست و از این جهت که این اسید آمینه همچنین موجب افزایش تولید کاتگولامین ها در بدن شده و سیستم sympathoadrenal را تقویت می کند می توان این ترکیب را به عنوان مکملی طبیعی پذیرفت ضمن اینکه هرگز نمی توان اثراتی جادویی برای این ماده طبیعی قائل شد!

اثرات تیروزین در بدن:

حال که تیروزین و مکانیسم فعالیت این اسید آمینه را از نقطه نظر شیمی و بیوشیمی مورد بررسی قرار دادیم شاید بهتر باشد تا از دید کاربردی نیز این اسید آمینه و اثرات آن در بدن را بررسی کنیم:

مهار استرس:

با مصرف تیروزین کافی در طول روز می توان از بروز استرس هایی که در نتیجه فشارهای عادی زندگی و یا در نتیجه پرداختن به تمرینات سنگین و حتی مصرف داروهای استروئیدی بر فرد مستولی می شود تا حدودی کم کرد.

تیروزین و تیروئید:

تیروزین اسید آمینه ای است که بدن برای ترشح هورمون تیروکسین که از هورمون های غده تیروئیدی است از آن استفاده می کند.

زمانی که بدن با کمبود این اسید آمینه در بدن مواجه شود مسلما قادر به تهیه و تولید مقادیر کافی از هورمون های تیروئیدی نیز نخواهد بود.

همین مسئله نیز به بروز کم کاری تیروئید و افت سطح سرمی هورمون های تیروئیدی شده و در طولانی مدت نیز نارحتی ثانویه از جمله چاقی مفرط خواهد شد.

کاهش اضطراب:

با تامین نیاز بدن به این اسید آمینه همچنین می توان تا حدود زیادی از اضطراب که از اجزای لاینفک زندگی امروز بشر شده است و در ورزشکاران رشته های قدرتی نیز به فراوانی دیده می شود کاست.

درمان خستگی مزمن:

خستگی ذهنی و روحی نیز امروزه در جوامع بشری گسترش پیدا کرده است و این نوع از خستگی گاه اصلی ترین دلیل احساس ناخشوی در انسان امروز بوده است.

گفته می شود که با تامین نیاز بدن به تیروزین تا حدود زیادی می توان این قبیل حشنگی های روحی و ذهنی را تقلیل داد.

هوشیاری:

سطح هوشیاری انسان با تامین نیاز بدن به این اسید آمینه نیز افزایش یافته و فرد از نظر ذهنی عملکرد بهتری پیدا می کند.

شدت سازنده تمرین:

شدت تمرین افرادی که نیاز بدن به این اسید آمینه را تامین می کنند نیز افزایش می یابد بی آنکه از کارایی بدن در این شدت های بالای تمرین کاسته شود.

پیشگیری از تمرین زدگی:

حتما می دانید کسانی که نیاز بدن به این اسید آمینه را به خوبی تامین می کنند با شدت های بالا و بی آنکه دچار تمرین زدگی شوند تمرین می کنند.

این در حالی است که کمبود این اسید آمینه در بدن حتی در صورتی با شدت های بالای تمرین همراه باشد به زودی به تمرین زدگی ختم می شود.

افزایش دمای بدن:

با مصرف این اسید آمینه تا حدودی می توان افزایش دمای بدن را پیش بینی کرد و همین مسئله نیز به تشدید بهتر چربی سوزی کمک خواهد کرد.

درمان اعتیاد به کوکائین:

در درمان افراد معتاد به کوکائین نیز از این اسید آمینه استفاده می شود و خوشبختانه اعتیاد به کوکائین به دلیل اینکه این ماده ماده ای فوق العاده گران قیمت بوده است شایع نیست.

درمان اعتیاد به چایی و قهوه:

از این اسید آمینه همچنین برای ترک اعیتاد افراد به مواد مجاز همانند کافئین و چایی نیز استفاده می شود.

شاید اعتیاد به کافئین و قهوه و چایی در نظر شما تا حدودی خنده دار باشد ولی افرادی هستند که در نوشیدن این نوشیدنی های ولو مجاز به شدت افراط می کنند به گونه ای که اگر دسترسی به این مواد کمی به تاخیر بیافتد دچار ناراحتی های شدید جسمی و روانی می شوند.

به همین دلیل نیز این افراد با وجود اینکه به چیزی جز مواد مجاز اعتیاد ندارند ولی در حقیقت بیمار مستحق درمان محسوب می شوند.

سندرم premenstrual:

از این اسید آمینه برای بهبود نسبی سندرم premenstrual در زنان که در این جنس، بسیار شایع بوده است نیز استفاده شده است.

پارکینسون:

در علم پزشکی از این اسید آمینه برای درمان نسبی پارکینسون و برای کمک به افرادی که از بیماری لاعلاج پارکینسون رنج می برند نیز استفاده هایی شده است.

کاهش وزن زاید:

گفته می شود که استفاده از این اسید آمینه و تامین نیاز بدن به این اسید آمینه موجب کم شدن وزن زاید بدن شده و روند چربی سوزی را نیز بهبود می بخشد.

تاثیر پیری بر حافظه:

تحقیقاتی که بر روی نمونه های حیوانی انجام گرفته است به این نتیجه رسیده است که آگونیست های نور اپی نفرین از تاثیر منفی بالا رفتن سن بر حافظه آدمی به خوبی کم می کند.

از همین رو تامین نیاز بدن به تیروزین که از پش ماده های نور اپی نفرین در بدن محسوب می شود نیز می توان به حفظ قدرت حافظه در سنین بالا و در سنین پیری کمک بکند.

در تحقیقی که اخیرا انجام گرفته است 10 الی 200 میلی گرم از تیروزن به ازای هر کیلوگرم وزن بدن را 15 دقیقه قبل از انجام فعالیت های مغذی به افراد تجویز کردند و نتیجه نیز به صورت افزایش محسوس و معنی دارد توان ذهنی افراد در حین چالش های ذهنی بروز کرد.

نکته:

تیروزین در مواد غذایی طبیعی به وفور یافت می شود ولی با این وجود و برای مصرف کسانی که نمی توانند نیاز بدنشان به این ماده را از طریق منابع طبیعی غذایی تامین کنند نمونه های مکمل آن نیز تولید و روانه بازار شده است.

در درجه اول نیاز بدن خود به این اسید آمینه را از مواد غذایی طبیعی تامین کنید ولی در صورتی که این امر برای شما ناممکن و یا دشوتر باشد به راحتی و یا مصرف مکمل های حاوی این اسید آمینه می توان نیاز بدن به این اسید آمینه را برآورده کرد.

میزان نیاز بدن:

به طور کلی می توان گفت که یک فرد عادی در طول روز نیاز به 5 الی 7 گرم از این اسید آمینه دارد و این در حالی است که نیاز افرادی که سنگین وزن بوده و فعالیت های بدنی شدیدی در طول دارند به این ماده غذایی نیز مسلما افزون تر خواهد بود.

این ماده برای بدن سمی نیست ولی با این وجود افراط در مصرف آن نیز مقبول و پسندیده نخواهد بود و افرادی که از دزهای سنگین این اسید آمینه استفاده می کنند با بالا رفتن فشار خون و مشکلات پوستی می شوند.

هشدار:

افرادی که از سرطان پوست و یا ناراحتی های پوستی مشابه رنج می برند و افرادی که مبتلا به فشار خون بالا هستند از مصرف مکمل های این اسید آمینه منع شده اند.

بهترین زمان مصرف:

بهترین زمان مصرف مکمل های حاوی این اسید آمینه نزدیک های خواب شبانه خواهد بود و همچنینی این مکمل ها را می توان به همراه غذاهای پر کربوهیدرات نیز مصرف نمود.

توصیه:

در صورتی که از مکمل های حاوی این اسید آمینه استفاده می کنید برای افزایش کارایی این مکمل ها می توانید آن را به همراه مس، ویتامین B6 و اسید فولیک مصرف کنید.

منابع طبیعی:

امروزه نمونه مکمل های غذایی این اسید آمینه نیز ساخته و روانه بازار شده است ولی این اسید آمینه در منابع طبیعی زیر نیز به فراوانی یافت می شود:

گوشت

لبنیات

تخم مرغ

هویج

موز

توجه داشته باشید که مصرف گوشت قرمز برای دارندگان گروه خون A مضر میباشد ولی برای دارندگان گروه خون o و B سودمند بوده و برای دارندگان گروه خون AB مصرف گوشت گوسفند بی ضرر میباشد.

مصرف مرغ برای دارندگان گروه خون A و O بی اثر و برای دارندگان گروه خون B و AB مضر میباشد.

مصرف لبنیات تنها برای دارندگان گروه خون B مفید و برای دارندگان سایر گروه های خونی مضر می باشد.

مصرف تخم مرغ و هویج برای هر چهار گروه خونی OABAB مفید می باشد

مصرف موز برای دارندگان گروه خون A و AB مضر و برای O و B مفید میباشد.