موارد و مقدار مصرف :
شیزوفرنی در بیمارانی که سایر آنتی‌سایکوتیک ها را تحمل نمی نمایند.
بزرگسالان: ابتدا، مقدار 100ـ50 میلی گرم سه بار در روز مصرف می شود و به تدریج تا mg/day 800 در مقادیر منقسم (4ـ2 بار در روز ) برحسب نیاز افزایش می یابد. مقدار مصرف دارو متغیر است.
کودکان 12ـ2 سال: جهت کودکان بستری و مبتلا به اختلالات سایکوتیک شدید میزان mg/kg/day 0.5 در دوزهای منقسم داده شود. میزان دارو به تدریج تا رسیدن به پاسخ مناسب افزایش یابد. بیش از mg/kg/day 3 استفاده نشود.
تداخل دارویی :
مصرف همزمان با داروهای مقلد سمپایتک، از جمله اپی نفرین، فنیل افرین، فنیل پروپانول آمین و افدرین و کاهنده اشتها ممکن است اثرات محرک بالابرنده فشار خون این داروها را کاهش دهد. تیوریدازین ممکن است اثرات اپی نفرین را معکوس کند. این دارو ممکن است پاسخ فشار خون به داروهای کاهنده فشار خون را که از طریق مرکزی عمل می کنند (مانند گوانتیدین، کلونیدین، متیل دوپا و رزرپین) مهار کند.
اثرات اضافی بعد از مصرف همزمان تیوریدازین با داروهای زیر بروز می کند:
داروهای مضعف CNS، از جمله الکل، ضد دردها، بارییتوراتها، مخدرها، آرام بخشها، داروهای بیهوش کننده (عمومی، نخاعی، یا اپیداورال) و سولفات منیزیم تزریقی (تسکین بخش از حد، تضیعف تنفسی، و کمی فشار خون)، داروهای ضد آریتمی، از جمله کینیدین، دیسوپیرامید و پروکائین آمید (میزان بروز آریتمی قلبی و نقص هدایتی افزایش می یابد)، آتروپین و سایر داروهای ضد کولینرژیک، از جمله ضد افسردگی ها، مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز (MAO)، فنوتیازینها، آنتی هیستامینها، پتدین و داروهای ضد پارکینسون (تسکین بیش از حد، انسداد فلجی روده، تغییرات بینایی و یبوست شدید)، نیتراتها (کمی فشار خون). مصرف همزمان لوودوپا باعث کاهش اثر و افزایش سمیت تیوریدازین می شود.
داروهای مهار کننده گیرنده بتا ممکن است متابولیسم را مهار کنند و غلظت پلاسمایی و سمیت آن را افزایش دهند.
مصرف همزمان این دارو با پروپیل تیواوراسیل خطر آگرانولوسیتوز را افزایش می دهد.
مصرف همزمان با لیتیم ممکن است به مسمومیت شدید نورولوژیک همراه با سندرم شبه آنسفالیت و کاهش پاسخ درمانی به تیوریدازین منجر شود.
به دنبال مصرف همزمان این دارو با فنوباربیتال (به دلیل افزایش دفع کلیوی)، ضد اسیدهای حاوی آلومینیم و منیزیم (به دلیل کاهش جذب)، کافئین یا استعمال شدید دخانیات (به علت افزایش متابولیسم) ممکن است تغییرات فارماکوکینتیک و به دنبال آن کاهش پاسخ درمانی به تیوریدازین بروز کند.
تیوریدازین ممکن است اثر درمانی بروموکریپتین بر روی ترشح پرولاکتین را خنثی کند.
این دارو ممکن است اثرات تنگ کننده عروق دوپامین (یا مصرف مقادیر زیاد ) را کاهش داده و اثر بخشی لوودوپا را کاهش و مسمومیت با آن را (از طریق مهار دوپامین) افزایش دهد.
تیوریدازین ممکن است متابولیسم فنی توئین را مهار کند و سمیت آن را افزایش دهد.
فنوتیازینها می‌توانند سمیت یوهمبین را افزایش دهند.
کافئین و کشیدن سیگار می تواند باعث افزایش متابولیسم دارو شود.
قرار گرفتن در معرض نور باعث ایجاد حساسیت به نور می گردد.
ملاحظات اختصاصی :
علاوه بر ملاحظات مربوط به تمامی فنوتیازینها، رعایت موارد زیر نیز توصیه می شود:
1ـ مقادیر بیش از mg/day 300 معمولاً برای بزرگسالان مبتلا به پسیکوز شدید تجویز می شود.
2ـ این دارو رنگ ادرار را به صورتی تا قهوه‌ای تغییر می دهد.
3ـ تیوریدازین با میزان بروز زیاد تسکین، اثرات ضد کولینرژیک، کمی فشار خون در حالت، ایستاده، و واکنشهای حساسیت به نور همراه است.
4ـ بیمار باید از نظر بروز حرکات غیر طبیعی بدن به طور مرتب (حداقل یک بار هر شش ماه) بررسی شود.
5ـ جویدن آدامس، آب نبات یا یخ ممکن است خشکی دهان را برطرف سازد.
اثر بر آزمایشهای تشخیصی :
تیوریدازین موجب حصول نتایج مثبت کاذب در آزمون تعیین مقدار پورفیرینها، اوروبیلینوژن، آمیلاز، و 5ـ هیدروکسی ایندول استیک اسید (5-HIAA) ادرار می شود، زیرا متابولیتهای این دارو سبب تیره شدن رنگ ادرار می شوند. همچنین، این داور موجب حصول نتایج مثبت کاذب در آزمونهای ادراری تعیین بارداری با استفاده از گونادوتروپین جفت انسانی ( HCG) به عنوان معرف می شود.
تیوریدازین نتایج آزمون مربوط به آنزیمهای کبدی را افزایش می دهد و می تواند باعث کاهش گرانولوسیتها و WBC شود.
مکانیسم اثر :
اثر ضد سایکوز: به نظر می رسد تیوریدازین اثر خود را از طریق انسداد پس سیناپسی گیرنده‌های دوپامین در CNS و در نتیجه ، مهار اثرات ناشی از دوپامین اعمال می کند.
تیوریدازین اثرات مرکزی و محیطی بسیاری دارد: این دارو گیرنده‌های آلفا و گانگلیونی را مسدود کرده و با فعالیت ناشی از هیستامین و سروتونین تداخل می کند. شایع ترین عوارض جانبی این دارو اثرات ضد موسکارینی و تسکین بخش است. اثرات اکستراپیرامیدال این دارو کمتر از سایر داروهای ضد پسیکوتیک است.
فارماکوکینتیک :
جذب: سرعت و میزان جذب به روش مصرف بستگی دارد. جذب قرصها متفاوت و متغیر است. اثر دارو 0.5 – 1 ساعت بعد از مصرف شروع می شود.
پخش: به طور گسترده در بدن، از جمله شیر، انتشار می یابد. حداکثر اثر دارو طی 4ـ2 ساعت بروز می کند. غلظت سرمی پایدار دارو طی 7ـ4 روز حاصل می شود. حدود 99ـ91 درصد دارو به پروتئین پیوند می یابد.
متابولیسم: به میزان زیادی در کبد متابولیزه می شود و متابولیت فعالیت مزوریدازین را می سازد.
دفع: بیشترین مقدار دارو به صورت متابولیت از طریق ادرار دفع می شود. مقداری از دارو از طریق مجاری صفراوی در مدفوع دفع می شود.
موارد منع مصرف و احتیاط :
موارد منع مصرف : حساسیت مفرط شناخته شده نسبت به فنوتیازنها و ترکیبات وابسته، اغما، آسیب مغزی، (ضعف CNS و عوارض جانبی بر فشار خون) در بیمارانی که فلووکسامین، پروپرانولول، فلوکستین و یا سایر داروهای مهارکننده CYP2D6 و داروهای طولانی کننده QT مصرف می کنند منع مصرف دارد. هم چنین در بیمارانی که سطح، CYP2D6 پائین و سندرم QT طولانی مادرزادی و سابقه آریتمی قلبی دارند منع مصرف دارد.
موارد احتیاط : بیماری قلبی (آریتمی، نارسایی احتقانی قلب، آنژین صدری، بیماری دریچه‌ای قلب یا بلوک قلبی)، بیماری تنفسی، صرع و اختلالات دیگر تشنجی، کمی کلسیم خون، سالمندان و بیماران ناتوان، بیماران مبتلا به بیماری کبدی، واکنش شدید به انسولین و یا ECT، در معرض سرما یا گرما شدید و یا سموم ارگانوفسفره قرارگرفتن.
اشکال دارویی :
Tablet: 10, 25, 100mg
اطلاعات دیگر :
طبقه‌بندی فارماکولوژیک: فنوتیازین.
طبقه‌بندی درمانی: ضد سایکوز.
طبقه‌بندی مصرف در بارداری: رده C
نکات قابل توصیه به بیمار :
1ـ بروز هرگونه حرکات غیرطبیعی بدن، واکنشهای دیستونیک و دیسکینزی دیررس را به پزشک اطلاع دهید.
2ـ از قرار گرفتن مستقیم در معرض نور خورشید خودداری کرده و از داروهای محافظت کننده پوست استفاده کنید تا از بروز حساسیت به نور جلوگیری شود.
3ـ از قرارگرفتن در درجه حرارتهای بسیار پایین یا بالا خودداری کنید. این دارو ممکن است موجب تغییراتی در تنظیم درجه حرارت بدن شود.
4ـ دارو را طبق دستور پزشک مصرف کنید و در صورت فراموش کردن یک نوبت مصرف دارو، از دو برابر کردن مقدار مصرف بعدی خودداری نمایید.
5ـ احتمال بروز بسیاری از تداخلهای دارویی وجود دارد. قبل از هرگونه خودداری با پزشک مشورت کنید.
6ـ از قطع ناگهانی مصرف دارو خودداری کنید. بیشترین عوارض جانبی ممکن است با کاهش مقدار مصرف برطرف شوند. با این وجود، در صورت اشکال در دفع ادرار، گلودرد، سرگیجه یا غش یا هرگونه تغییرات بینایی، فوراَ به پزشک مراجعه کنید.
7ـ تا تثبیت اثر دارو، از انجام فعالیتهای مخاطره آمیزی که احتیاج به هوشیاری دارند، خودداری کنید. تسکین بیش از حد معمولاً بعد از چند هفته برطرف می شود.
8ـ از مصرف فرآورده‌های حاوی الکل و یا هرگونه دارویی که ممکن است موجب تسکین بیش از حد شود، خودداری نمایید.
9ـ دارو را دور از دسترس کودکان نگهداری کنید.
مصرف در سالمندان: بیماران سالخورده به مقادیر کمتر، و تنظیم مقدار مصرف احتیاج دارند. احتمال دارند. احتمال بروز عوارض جانبی، بخصوص دیسکینزی دیررس و سایر اثرات اکستراپیرامیدال در بیماران سالخورده بیشتر است.
مصرف در کودکان: مصرف تیوریدازین در کودکان کوچکتر از دو سال توصیه نمی شود. مقدار مصرف در کودکان بزرگتر از دو سال mg/kg/day 1 در مقادیر منقسم است.
مصرف در شیردهی: تیوریدازین ممکن است در شیر ترشح شود با احتیاط مصرف شود.
عوارض جانبی :
اعصاب مرکزی: نشانه‌های اکستراپیرامیدال، دیسکینزی دیر رس (به مقدار مصرف و مدت درمان بستگی دارد)، رخوت (به احتمال زیاد)، خواب آلودگی (اغلب)، سندرم بدخیم نورولپتیک (به مقدار مصرف بستگی دارد؛ اگر درمان نشود، نارسایی کشنده تنفسی در بیش از 20 درصد بیماران بروز می کند)، سرگیجه، سنکوپ، تغییرات EEG.
قلبی ـ عروقی: کمی فشارخون وضعیتی، تاکیکاردی، آریتمی، تغییرات EKG. طولانی شدن QT، آریتمی تورساددوپوینت.
چشم، گوش: تاری دید، تغییرات چشمی (تغییر در پیگمانتاسیون شبکیه با مصرف طولانی مدت)، تغییرات بینایی.
دستگاه گوارش: خشکی دهان، یبوست.
ادراری ـ تناسلی: احتباس ادرار، مهار انزال، ادرار تیره، اختلالات قاعدگی.
خون: لکوپنی گذرا، آگرانولوسیتوز.
کبدی: زردی کلستاتیک.
متابولیک: هیپرپرولاکتینمی، افزایش اشتها، افزایش وزن.
پوست: واکنشهای حساسیتی، حساسیت به نور خفیف.
سایر عوارض: ژنیکوماستی.
مسمومیت و درمان :
تظاهرات بالینی: تضعیف CNS که با خواب آلودگی عمیق و احتمالاً اغما، کمی یا زیادی فشار خون، نشانه‌های اکستراپیرامیدال، حرکات عضلانی غیر طبیعی و غیر ادراری، آشفتگی، حملات تشنجی، آریتمی، تغییرات EKG، کاهش یا افزایش حرارت بدن، اختلال عملکرد سیستم اعصاب خودکار.
درمان: بر حسب نشانه و حمایتی بوده و عبارت است از حفظ علائم حیاتی، باز نگهداشتن راه تنفسی ، تثبیت درجه حرارت بدن ، و تعادل الکترولیتها و مایعات.
از واداشتن بیمار به استفراغ باید خودداری کرد؛ دارو رفلکس سرفه را مهار می کند و ممکن است آسپیراسیون اتفاق افتد. معده را شستشو داده و بعد از آن ذغال فعال و مسهل های نمکی تجویز می کنند؛ دیالیز مؤثر نیست. درجه حرارت بدن بر حسب نیاز تنظیم شود. کمی فشار خون با تزریق وریدی مایعات درمان می شود. از تجویز اپی نفرین باید خودداری کرد. حملات تشنجی با باریبتوراتها یا دیازپام تزریقی، آریتمی با فنی توئین تزریقی (mg/kg 1 با سرعتی که بر حسب فشار خون تنظیم می شود) درمان می گردد. واکنشهای اکستراپیرامیدال با باریبتوراتها، بنزتروپین (mg 2-1) یا دیفن هیدرامین تزریقی (mg 50-10 در دقیقه) درمان می شود.
