خواص زعفران

مطلب را به اشتراک بگذارید

خواص زعفران

زعفران از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است. زعفران که به گل سلامتی، سلطان ادویه‌ها و طلای سرخ معروف است، ارزشمندترین گیاه ایران و نشات ‌گرفته از دامنه‌های الوند می‌باشد. زعفران گیاهی علفی، چند ساله، بدون ساقه و پیازدار است. پیاز زعفران از نوع توپر و تقریبا کروی شکل با قطر 3 تا 5 سانتی متر و پوششی قهوه‌ای رنگ است که در زیر خاک قرار می‌گیرد. هر پیاز 6 تا 9 برگ باریک، نظیر برگ علف‌های چمنی تولید می‌کند. زعفران گیاهی کوچک و چندساله به ارتفاع 10-30 سانتی متر و پیازدار است که پیاز آن تقریباً کروی و پوشیده از غشاء‌های نازک قهوه‌ای می‌باشد. از وسط پیاز و یا قاعده ساقه، تعدادی برگ باریک و دراز خارج می‌شوند. وسط برگ‌ها، ساقه گلداری وجود دارد که به یک تا سه گل منتهی می‌شود. دارای شش گلبرگ به رنگ بنفش است. گل‌ها دارای سه پرچم و یک مادگی منتهی به کلاله سه شاخه به رنگ قرمز متمایل به نارنجی است. قسمت مورد استفاده این گیاه، انتهای خامه و کلاله سه شاخه به نام زعفران است که بوی معطر با طعم کمی تلخ دارد.
خواص زعفران (Saffron)

1- تنظیم کننده بینایی : گیاه زعفران اثرات قابل ملاحظه ای بر روی ژن هایی دارد که عملکرد سلول های بینایی را تنظیم می کنند. پژوهشگران استرالیایی در مطالعات خود دریافتند که زعفران دارای یکی از فاکتورهای کلیدی در پیشگیری از کاهش قدرت بینایی و نابینایی است. این مطالعات که در یکی از مراکز چشم پزشکی و تحقیقات بینایی استرالیا انجام شد، نشان داد که گیاه زعفران اثرات قابل ملاحظه ای بر روی ژن هایی دارد که عملکرد سلول های بینایی را تنظیم می کنند. در ادامه این تحقیق، تعدادی از بیماران مبتلا به تحلیل ماکولار وابسته به سن (نوعی عارضه چشمی ناشی از پیری)، مورد آزمایشات بالینی قرار گرفتند. در این بررسی ها مشخص شد که درمان به موقع این بیماران با مکمل های حاوی عصاره زعفران می تواند آسیب وارده به سلول های بینایی را ترمیم نماید. براساس این پژوهش، عصاره زعفران نه تنها سلول های گیرنده نوری در چشم را از تخریب حفظ می کند بلکه می تواند از بیماری هایی همچون تحلیل ماکولار و التهاب رنگدانه ای شبکیه چشم (نوعی بیماری چشمی ژنتیکی و مهم ترین عامل شب کوری) پیشگیری نموده و همچنین آنها را بهبود بخشد.

2- زعفران از سرطان کبد پیشگیری می‌کند : تحقیقات نشان می‌دهد که زعفران اثر قابل توجهی در پیشگیری از سرطان کبد دارد. به این صورت که تقسیم سلولی را مهار و مرگ برنامه‌ریزی شده سلول (آپوپتوز) را تحریک می‌کند. آپوپتوز یا مرگ برنامه‌ریزی شده سلولی یک روش طبیعی بدن برای رها شدن از سلول‌های غیرضروری یا غیرطبیعی است. سرطان کبد پنجمین سرطان شایع جهان و سومین علت مرگ در مبتلایان به سرطان است. اصلی‌ترین عامل خطر در ابتلا به این سرطان، عفونت مزمن ناشی از ویروس هپاتیت B و C است. سایر عوامل خطر عبارتند از مصرف بیش از حد آهن، کبد چرب، مصرف الکل و مواجهه با سرطان زاهای محیطی که در دخانیات، مواد آرایشی، بنزین و غذاهای فرآوری شده از جمله فرآورده‌های شیر و گوشت یافت می‌شوند. زعفران یک فرآورده‌ گیاهی است که به عنوان ادویه برای ایجاد طعم و رنگ به غذاها افزوده می‌شود. مطالعات پیشین نشان داده بودند که این گیاه خاصیت آنتی‌اکسیدانی، ضد‌سرطان و ضد‌التهاب دارد و می‌تواند به عنوان یک ماده‌ ضد‌ سرطان کاربرد گسترده‌ داشته باشد.

3- زعفران خون‌ساز و محافظ سلولهای مغزی است : در یک مطالعه تازه تاکید کردند که یک ماده اصلی موجود در زعفران قادر است از سلولهای مغزی در برابر بیماری‌ها و التهاب‌های عصبی محافظت نماید. ما در آزمایشات خود متوجه وجود ترکیبی در این چاشنی خوش عطر و بو شده‌ایم که کروسین نام دارد. هم چنین با بررسی‌های بیشتری دریافتیم که این ترکیب در محیط‌های کشت سلولهای مغزی یک تاثیر محافظتی مهم روی این سلولها دارد و در واقع می‌تواند از آسیب وارده به سلولهایی که غلاف میلین را برای نورونها (سلولهای عصبی) می‌سازند، جلوگیری کند. این آزمایشات توان بالقوه ترکیب کروسین را در پیشگیری و درمان بیماریهای التهابی و مزمن مغزی نشان می‌دهد. به گزارش ایسنا، یکی از مهمترین خواص زعفران درمان افسردگی است. زعفران دارای بویی قوی و طعمی تلخ است.

4- گیاه زعفران در کاهش اختلالات پیش از قاعدگی موثر است : گیاه زعفران در کاهش اختلالات پیش از قاعدگی (سندرم PMS) بسیار موثر است این مطالعه بر روی 48 زن متاهل در سنین 22 تا 40 سالگی که به سندرم PMS در حد متوسط تا شدید مبتلا بودند انجام شده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که استفاده از کپسول زعفران در این زنان به میزان 44 درصد در کاهش اختلالات این سندرم در آنها موثر بوده است. فرایند تولید کپسول زعفران ایرانی هم اکنون در مرحله اخذ مجوز از وزارت بهداشت، درمان وآموزش پزشکی است و به محض دریافت مجوز ، تولید آن توسط یک شرکت داروسازی داخلی انجام می شود. زنانی که دارای سندرم پیش از قاعدگی هستند دچار اختلالاتی از جمله اختلالات گوارشی، افسردگی، اضطراب و دردهای عضلانی می شوند به گونه ای که علایم این سندرم بر روی عملکرد روزانه این زنان تاثیر منفی می گذارد.

از دیگر خواص زعفران می توان به موارد زیر اشاره کرد :

• خوردنش آرامش‌بخش است و برای تمدد اعصاب مفید، به افزایش خنده نیز کمک می‌کند و افسردگی را می‌کاهد.

• تسکین دهنده درد لثه است.

• ضد بیماری‌های قلبی است.

• برای کسانیکه مشکل تنفسی، آسم و برونشیت دارند بسیار مفید است.

• ضد بی خوابی است.

• سیاه سرفه را درمان می کند.

• تقویت قوای جنسی

• درد شکم و سنگ‌های کلیه را بهبود می بخشد.

• مصرف زعفران برای افرادی که دارای اختلالات عصبی هستند و یا حافظه خود را از دست داده‌اند توصیه می‌شود.

• تصفیه کننده خون است و گردش خون را آسان می کند.

• ضد تشنج می باشد.

• کاهش دهنده کلسترول و فشار خون است.

• مقوی معده است.

• ضد سرطان است.

• روشن کننده پوست صورت است.

یکی از بزرگترین مضرات زعفران

در سه ماهه اول بارداری زعفران نخورید: مطالعات جدید دانشمندان نشان می دهد زنان باردار به هیچ وجه نباید در غذاهای خود از زعفران استفاده کند. زرشک و زعفران برای زنان باردار خطرات جبران ناپذیری دارد و سقط کودکشان را به دنبال دارد. در طی آزمایشاتی که روی 150 زن انجام شد دانشمندان دریافته اند کسانی که در سه ماهه اول بارداری زرشک، زعفران مصرف می کنند جان کودکشان در خطر میافتد و دچار زایمان زودرس نیز می شوند. نتایج تحقیقات پژوهشگران حاکی است که این دارو سبب انقباض عضله ها می شود و حتی مصرف آن تنفس مادران را نیز با مشکل دچار می کند.