از آن جایی که ریشه ی بسیاری از زخم های پپتیکی (گوارشی)، میکروب هلیکوباکترپیلوری می باشد، پزشکان از دو روش برای درمان زخم های پپتیکی استفاده می کنند:
* از بین بردن باکتری
* کاهش مقدار اسید در دستگاه گوارشی به منظور تسکین درد و بهبود سریع تر
رسیدن به این دو هدف نیازمند مصرف حداقل دو و گاهی اوقات سه یا چهار دارو می باشد.
داروهای آنتی بیوتیک:
از آن جایی که یک آنتی بیوتیک به تنهایی قادر به کشتن هلیکوباکترپیلوری نیست، پزشکان از ترکیبی از آنتی بیوتیک ها برای درمان، استفاده می کنند.
برای این که درمان موثر واقع شود، پزشک آموزش های جامعی را در اختیار بیمار قرار می دهد. آنتی بیوتیک هایی که معمولا برای درمان هلیکوباکترپیلوری استفاده می شوند، شامل آموکسی سیلین، کلاریترومایسین (Biaxin) و مترونیدازول می باشد.
داروهای ترکیبی شامل دو آنتی بیوتیک به همراه بلوکه کننده های اسید برای درمان عفونت هلیکوباکترپیلوری مفید هستند.
بسته به نوع و تعداد آنتی بیوتیک ها، احتمالا برای دو هفته بیمار باید آنتی بیوتیک دریافت کند. داروهای دیگری که به همراه آنتی بیوتیک ها توصیه می گردند، عموما برای مدت طولانی تری باید مصرف شوند.
بلوکه کننده های اسید:
بلوکه کننده های اسید که بلوکه کننده های هیستامین نیز نامیده می شوند، ترشح اسید هیدرو کلریدریک را از مجرای گوارشی کاهش می دهند.
بلوکه کننده های اسید که بلوکه کننده های هیستامین نیز نامیده می شوند، ترشح اسید هیدرو کلریدریک را از مجرای گوارشی کاهش می دهند.
این داروها سبب کاهش درد و تسریع بهبود زخم می گردند. هیستامین ترکیبی است که به صورت طبیعی در بدن وجود دارد و زمانی که با رسپتورهای هیستامین واکنش می دهد، به سلول های ترشح کننده ی اسید در معده پیغام می رسد که اسید هیدروکلریدیک را رها سازند.
بلوکه کننده های هیستامین، مانع رسیدن هیستامین به رسپتورهای هیستامین می گردند. این داروها شامل رانیتیدین، فاموتیدین، سیمتیدین و نیزاتیدین می باشند.
آنتی اسیدها:
ممکن است آنتی اسیدها علاوه بر بلوکه کننده های اسید یا به جای آن تجویز گردند. آنتی اسیدها به جای کاهش ترشح اسید، اسید ترشح شده از معده را خنثی می سازند.
ممکن است آنتی اسیدها علاوه بر بلوکه کننده های اسید یا به جای آن تجویز گردند. آنتی اسیدها به جای کاهش ترشح اسید، اسید ترشح شده از معده را خنثی می سازند.
ممانعت کننده های پمپ پروتونی:
روش دیگر کاهش اسید معده، جلوگیری از عمل پمپ هایی است که در سلول های مترشحه ی اسید قرار دارند.
ممانعت کننده های پمپ پروتونی با بلوکه کردن عملکرد این پمپ های کوچک، سبب کاهش اسید می گردند. این داروها شامل امپرازول، لنزوپرازول، راپبرازول و ایزومپرازول می باشد. پنتوپرازول هم به صورت دهانی و نیز به صورت تزریق داخل وریدی در بیمارستان تجویز می گردد.
پزشکان مکررا ممانعت کننده های پمپ پروتونی را برای بهبود زخم های پپتیکی تجویز می کنند. چنان چه بیمار با خون ریزی زخم به بیمارستان مراجعه نماید، برای کاهش خون ریزی از ممانعت کننده های پمپ پروتونی به صورت تزریقی استفاده می شود.
به نظر می رسد ممانعت کننده های پمپ پروتونی، سبب از بین بردن هلیکوباکترپیلوری نیز می گردند.
باید توجه داشت مصرف طولانی مدت ممانعت کننده های پمپ پروتونی، به خصوص اگر در دوز بالا باشد، خطر شکستگی لگن را افزایش می دهد. بنابراین با پزشک خود درباره ی دریافت مکمل کلسیم در زمان مصرف این داروها مشورت کنید.
عوامل محافظت کننده سلولی:
در برخی موارد، ممکن است پزشک این داروها را برای محافظت از بافت معده و روده باریک تجویز نماید. این داروها شامل میزپرستول (misoprostol) وساکرالفات (Carafate)هستند. از دیگر داروهای بدون نسخه ی این گروه، بیسموت سابسالیسیلات می باشد.
توجه به این نکته ضروری است که چنان چه میکروب هلیکوباکترپیلوری در بدن بیمار وجود نداشته باشد، احتمالا زخم ناشی از داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی است که باید دریافت آن را متوقف کند.
زخم های مقاوم به درمان:
زخم های پپتیکی که به درمان پاسخ نمی دهند، زخم های مقاوم نامیده می شوند. دلایل زیادی وجود دارد که ممکن است زخم بهبود نیابد، این دلایل شامل موارد ذیل می گردد:
* عدم دریافت داروها مطابق با دستورات پزشک
* این واقعیت که برخی از انواع هلیکوباکترپیلوری ها نسبت به آنتی بیوتیک ها مقاوم هستند.
* استفاده مداوم از سیگار
* استفاده مداوم از الکل
* استفاده مداوم از داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی. گاهی اوقات این مشکل تصادفی است. یعنی ممکن است فرد نداند دارویی که دریافت می کند جزء داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی است.
در موارد اندکی ممکن است زخم های مقاوم، به دلایل ذیل ایجاد شوند:
* تولید بسیار زیاد اسید معده
* عفونتی به جز عفونت میکروب هلیکوباکترپیلوری
* سرطان معده
* بیماری های دیگری مانند سیروز و اختلال انسداد ریوی مزمن (COPD)
درمان زخم های مقاوم، معمولا با حذف عواملی است که در بهبود زخم تداخل دارند. همچنین از دوزهای قوی تر داروها استفاده می گردد. گاهی اوقات داروهای بیشتری نیز ممکن است، تجویز گردد.
باید توجه داشت زمانی که زخم به درمان های دارویی پاسخ ندهد، انجام عمل جراحی برای بهبود زخم ضروری است.
