درمان سرطان معده

مطلب را به اشتراک بگذارید

اطلاعات عمومی راجع به سرطان معده

نکات کلیدی این بخش:

• سرطان معده بیماری است که در آن سلول‌های بدخیم سرطانی در لایه پوشاننده معده شکل می‌گیرند.

• سن، رژیم غذایی، و بیماری‌های معدی بر خطر ابتلا به سرطان معده تأثیر می‌گذارند.

• علائم احتمالی سرطان معده عبارتند از سوءهاضمه و ناراحتی یا درد معده.

• آزمایش‌هایی که وضعیت معده و مری را می‌سنجند برای کشف و تشخیص سرطان معده استفاده می‌شوند.

عوامل خاصی بر پیش‌آگاهی (امکان بهبود) و حق انتخاب‌های درمان تأثیر می‌گذارند.
سرطان معده یک بیماری است که در آن سلول‌های بدخیم سرطانی در لایه پوشاننده معده شکل می‌گیرند.
معده یک اندام g شکل در قسمت فوقانی شکم و بخشی از سیستم گوارشی است که ریزمغذی‌های (ویتامین‌ها، مواد معدنی، کربوهیدرات‌ها، چربی، پروتئین‌ها و آب) موجود در غذای خورده شده را پردازش کرده و به دفع مواد زائد از بدن کمک می‌کند. غذا از طریق یک لوله باریک ماهیچه‌ای که مری نامیده می‌شود، از حلق به معده منتقل می‌شود. غذاهای نیمه‌هضم شده پس از ترک معده به روده کوچک و پس از آن به روده بزرگ وارد می‌شوند.

معده و مری بخشی از سیستم گوارشی فوقانی هستند.
دیواره معده از سه لایه بافت تشکیل شده است: لایه مخاطی (داخلی‌ترین لایه)، لایه ماهیچه‌ای (میانی) و لایه سروزی بیرونی‌ترین لایه.

سرطان معده در سلول‌‌های تشکیل‌دهنده لایه مخاطی شروع شده و وقتی که رشد کند به لایه‌های بیرونی هم رسوخ می‌کند.

تومورهای استرومال در حمایت از بافت رابط به‌وجود می‌آیند و به شیوه‌ای متفاوت از سرطان معده درمان می‌شوند. برای آگاهی، خلاصه PDQ را در درمان سارکومای بافت نرم ببینید.

برای آگاهی راجع به سرطان‌های معده، خلاصه‌های PDQ زیر را ببینید:

• سرطان‌های غیرمعمول دوران کودکی

• پیشگیری از سرطان معده.

• غربالگری سرطان معده.

سن، رژیم غذایی و بیمارهای معده می‌تواند بر خطر ابتلا به سرطان معده تأثیر بگذارد.
هر چیزی که امکان ابتلا به یک بیماری را افزایش می‌دهد، عامل خطرزا نامیده می‌شود. بودن عامل خطرزا بدین‌معنا نیست که شما به سرطان مبتلا خواهید شد و نبود آن به معنی عدم ابتلای شما به سرطان در آینده نیست. افرادی که فکر می‌کنند در معرض خطر ابتلا باشند باید این موضوع را با پزشک در میان بگذارند.

عوامل خطرزای سرطان معده به شرح زیرند:

• عفونت هلیکوباکتر پیلوری (H.پیلوری) در معده.

• گاستریت (التهاب معده) مزمن.

• کم‌خونی پرنیسیوز.

• متاپلازی روده‌ای (وضعیتی که در آن سلول‌های تشکیل‌دهنده روده جایگزین ساختار معده می‌شوند.

• پولیپوز آدنوماتوز فامیلی (FAP) یا پولیپ‌های معده.

• داشتن رژیم غذایی پرنمک و غذاهای دودی و مصرف اندک میوه و سبزی.

• خوردن غذاهایی که به شیوه مناسبی تهیه یا نگهداری نشده‌اند.

• مرد و یا مسن بودن.

• کشیدن سیگار.

• داشتن مادر، پدر، خواهر یا برادری که مبتلا به سرطان معده بوده است.

علائم احتمالی سرطان معده عبارتند از سوءهاضمه و احساس درد یا ناراحتی در معده.
این علائم و علامت‌های دیگر می‌توانند از وجود سرطان معده حکایت داشته باشند. شرایط دیگر نیز می‌توانند علائم مشابهی ایجاد کنند.

در مراحل اولیه سرطان معده، علائم زیر ممکن است ظاهر شوند:

• سوءهاضمه و ناراحتی معده.

• احساس پری پس از خوردن غذا.

• دل‌آشوبه ملایم.

• بی‌اشتهایی.

• سوزش معده.

در مراحل پیشرفته‌تر سرطان معده، علائم زیر ممکن است ایجاد شوند:

• وجود خون در ادرار.

• حالت تهوع.

• کاهش وزن به دلایل نامعلوم.

• درد معده.

• زردی (زردی چشم و پوست).

• آسیت (تولید مایع در شکم).

• دشواری در بلع غذا.

هرگاه یکی از این مشکلات اتفاق بیفتد، باید به پزشک اطلاع دهید.
از آزمایش‌هایی که مری و معده را مورد معاینه قرار می‌دهند، برای کشف و تشخیص سرطان معده استفاده می‌شود.

می‌توان از آزمایش‌ها و روش‌های زیر استفاده نمود:

• بررسی‌های شیمیایی خون: روندی است که در آن نمونه‌ای از خون بیمار برای اندازه‌گیری میزان مواد خاص آزاد شده در بدن توسط اندام‌ها و بافت‌های آن، مورد آزمایش قرار می‌گیرد. میزان غیرعادی (بیش‌تر یا کم‌تر از حد نرمال) یک ماده می‌تواند علامت وجود یک بیماری در اندام بافت تولیدکننده آن ماده باشد.

• شمارش کامل خون (CBC): روندی که در آن نمونه‌ای از خون می‌گیرند و برای موارد زیر بررسی می‌شود:

• شمارش گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها

• میزان هموگلوبین (پروتئینی که اکسیژن را حمل می‌کند) در گلبول‌های قرمز.

• نسبت گلبول‌های قرمز در نمونه موردنظر

آندوسکوپی فوقانی، آزمایشی برای مشاهده درون مری، معده و اثنی عشر (اولین قسمت از روده کوچک) به‌منظور بررسی مناطق غیرعادی است.
آندوسکوپ که وسیله‌ای نازک و لوله‌ای شکل به‌همراه نور و لنز برای دیدن است، از طریق دهان و گلو به درون مری فرستاده می‌شود.
آندوسکوپی فوقانی. یک لوله نازک روشن برای جست‌وجوی مناطق غیرعادی مری، معده و اولین بخش روده کوچک از طریق دهان وارد بدن می‌شود.

آزمایش بررسی امکان وجود خون در مدفوع: آزمایش مدفوع برای یافتن خون در آن است که با کمک میکروسکوپ امکان‌پذیر می‌شود.

بلع باریوم: یک سری عکس با اشعه ایکس ایکس ری (x-ray) از مری و معده است. بیمار یک محلول حاوی باریوم (یک ترکیب سفید نقره‌ای متالیک) می‌نوشد. این مایع مری و معده را می‌پوشاند و عکس‌های x-ray گرفته می‌شوند. این روند گرفتن عکس رنگی از دستگاه گوارش فوقانی نیز نامیده می‌شود.

بلع باریوم. به بیمار محلول باریوم خورانده می‌شود و آن محلول از طریق مری در معده جریان می‌یابد. عکس‌های x-ray برای جست‌وجوی مناطق غیرعادی گرفته می‌شوند.

نمونه‌ برداری: برداشتن سلول‌ها یا بافت‌هایی است که می‌توان آنها را زیر میکروسکوپ برای بررسی وجود علائم سرطان مشاهده کرد. معمولاً نمونه‌برداری معده هنگام آندوسکوپی انجام می‌شود.

سی.‌تی. اسکن (CAT Scan): روندی است که از زوایای مختلف تعدادی عکس‌های دقیق (با جزئیات) از مناطق درون بدن گرفته می‌شود. عکس‌ها با کمک کامپیوتر متصل به دستگاه اشعه ایکسx-ray گرفته می‌شوند. ممکن است یک ماده رنگی در ورید تزریق و یا به بیمار نوشانده شود تا اندام‌ها و بافت‌ها، واضح‌تر مشاهده شوند. این روند توموگرافی کامپیوتری نیز نامیده می‌شود.
عوامل خاص بر پیش‌آگاهی (امکان بهبود) و حق انتخاب درمان تأثیر می‌گذارد.

پیش‌آگاهی (امکان بهبود) و حق انتخاب‌های درمان به موارد زیر بستگی دارد:

• مرحله و درجه سرطان آیا هنوز فقط در معده است یا به غدد لنفاوی یا دیگر نقاط بدن نیز سرایت کرده است.

• سلامت عمومی بیمار
هرگاه سرطان معده در مراحل اولیه کشف شود، امکان بهبود بیش‌تر است. چون سرطان معده معمولاً وقتی تشخیص داده می‌شود، که در مرحله پیشرفته‌ای است.

در مراحل پیشرفته‌تر، سرطان معده را می‌توان درمان کرد اما به‌ندرت کاملاً درمان می‌شود. مشارکت در یکی از پژوهش‌های بالینی انجام شده برای ارتقاء درمان، باید مورد توجه قرار گیرد.

اضطراب (احساس نگرانی) و ترس احساسات شایعی است که بیماران و خانواده‌‌‌ها در برخورد با سرطان تجربه می‌‌‌کنند. این احساسات جزئی از پاسخ‌‌‌های طبیعی به استرس ناشی از سرطان بوده و هنگام تشخیص سرطان بارزتر است. احساس ترس و سرطان می‌‌‌تواند ناشی از تغییرات در توانایی در ارائه وظایف خانوادگی، از دست دادن کنترل وقایع زندگی، تغییرات ظاهری، تصویر بدنی یا ناشی از شوک تشخیص سرطان باشد. این احساسات شامل عدم اطمینان به آینده و نگرانی از درد، زجر و موارد ناشناخته از بیماری است. ترس‌های ناشی از وابستگی به دیگران، تغییرات رابطه با نزدیکان و تحمیل شدن به اطرافیان موجب بروز مشکلاتی در زندگی خانوادگی می‌‌‌گردد.

افراد خانواده نیز ممکن است احساسات مشابهی داشته باشند. زیرا آنها هم نسبت به آینده نگران بوده و یا از ابتلا کسی که دوستش دارند به سرطان خشمگین هستند. آنها ممکن است از اینکه نمی‌‌‌توانند کاری انجام دهند احساس گناه و پشیمانی کنند یا ممکن است از کارهای زیادی که باید در حال حاضر انجام دهند گیج شوند. خیلی از مراقبین در ایجاد هماهنگی بین کار، مراقبت از کودکان، مراقبت از خود و سایر مسئولیت‌‌‌ها در کنار وظایف جدید در منزل دچار مشکل می‌‌‌شوند.

گاهی فرد مبتلا به سرطان دچار درجات بالایی از اضطراب، ترس یا افسردگی شده به‌طوری‌که این وضعیت در زندگی روزمره وی اختلال ایجاد می‌‌‌کند. در این شرایط کمک گرفتن از مشاور و یا درمانگر متخصص به بیمار و یا خانوادة وی کمک می‌‌‌کند.

دنبال چه باشید

• حس اضطراب

•اشکال در فکر کردن یا حل مشکلات

• عصبی، تحریک‌‌‌پذیر یا بی‌‌‌قرار بودن

• احساس فشار

• نگرانی از «از دست دادن کنترل»

• احساس نگرانی از اینکه حادثة بدی در شرف وقوع است.

• کرختی و لرزیدن

• سردرد

• خشم و اضطراب نسبت به اطرافیان

• احساس خستگی

• مشکلات خواب

بیمار چه کار می‌‌‌تواند انجام دهد؟

• در مورد احساسات و ترس‌‌‌های خود یا اعضای خانواده‌‌‌تان صحبت کند- احساس ناراحتی و نگرانی طبیعی است.

• با اعضای خانواده یا مراقبتتان در مورد روش‌های حمایت متقابل تصمیم‌‌‌گیری کنید.

• هنگام احساس ترس و اضطراب خود را سرزنش نکنید. به‌جای آن در مورد احساسات، نگرانی‌‌‌ها و باورهاتان در زندگی فکر کنید و با دیگران صحبت نمایید.

• از گروه‌‌‌های حمایتی یا مشورتی کمک بگیرید.

• دعا کنید و از باورهای مذهبی کمک بگیرید.

• تمرینات آرام‌‌‌بخشی و تنفس عمیق را چندین بار در روز انجام دهید. (با چشمان بسته، نفس عمیق بکشید و روی یک قسمت بدن تمرکز و آن را آرام کنید. از انگشتان پا شروع کنید و به‌تدریج تا سر پیش بروید. هنگام آرام‌بخشی تصور کنید در یک مکان لذت‌بخش مانند ساحل دریا هنگام غروب آفتاب یا در کوهستان زیبا هستید.)

• مصرف قهوه را محدود کنید. قهوه می‌‌‌تواند علائم اضطرابی را تشدید کند.

• از پزشک یا پرستارتان در مورد معرفی مشاور برای خود و خانواده‌‌‌تان سؤال کنید.

• از پزشکتان در مورد احتمال مصرف داروی ضد اضطرابی سؤال کنید.

مراقبین چه کاری می‌‌‌توانند انجام دهند؟

• با مهربانی از بیمار بخواهید در مورد ترس‌‌‌ها و نگرانی‌‌‌هایش صحبت کند.

• قبل از آمادگی بیمار جهت صحبت کردن وی را به این کار مجبور نکنید.

• بدون قضاوت در مورد احساسات بیمار با دقت به صحبت‌‌‌هایش گوش کنید.

• همراه با بیمار در مورد روش‌‌‌های حمایتی تصمیم‌‌‌گیری کنید. در صورت اضطراب شدید، بیمار نمی‌‌‌تواند در این رابطه کمک کند. به‌جای آن بهتر است با پزشک در مورد علائم و مشکلات صحبت کنید.

• برای کم کردن استرس از موارد ذکر شده کمک بگیرید.

• از گروه‌‌‌های حمایتی و مشاوره‌‌‌ای کمک بگیرید.

درصورتی‌ که بیمار دچار موارد زیر بود با پزشک تماس بگیرید:

• مشکلات تنفسی

• تعریق همراه با ضربان قلب تند.

• احساس بی‌‌‌قراری شدید.

در نظر داشته باشید نبض داروها یا مکمل‌‌‌ها موجب بروز یا تشدید اضطراب می‌‌‌شوند. اگر اضطراب بیمار پس از شروع یک داروی جدید بیش‌تر شد با پزشک در این مورد مشورت کنید.