درمان یبوست ناشی از تنبلی روده

یبوست آتونیک که گاهی یبوست ناشی از “تنبلی روده” خوانده می شود، در اثر فقدان یا کاهش حساسیت طبیعی راست روده به وجود می آید، یعنی راست روده یا رکتوم با وجود پُر بودن از مواد دفعی، حساسیت لازم برای دفع آن را در اختیار ندارد.

در این گونه یبوست، حرکات که به طور طبیعی قوی است، ضعیف می شود و مدفوع به آرامی حرکت کرده و در قسمت سیگموئید(انتهای روده ی کوچک) یا قبل از آن جمع می گردد.

این نوع یبوست اغلب در افراد مسن که فعالیت و تونوس عضلانی در آنها ضعیف است و نیز در موارد تب، بعد از عمل جراحی، در افراد چاق و در طول بارداری وجود دارد.

تغذیه ی ناکافی، بی نظمی در ساعات غذا خوردن، دریافت نکردن مایعات کافی و رعایت نکردن نظم در دفع از علل مهم در ایجاد یبوست آتونیک است.

روش معمول در پیشگیری از این نوع یبوست توصیه به بیمار در برقراری نظم برای دفع و پیروی از عادت غذایی صحیح و منظم، تغذیه ی کافی همراه با مصرف غذاهای غنی از فیبر و سلولز، دریافت مایعات کافی، آرامش و پرهیز از خستگی است.

رژیم غذایی برای درمان یبوست آتونیک از نظر کیفی مشابه برنامه ی غذایی معمول روزانه برای یک فرد طبیعی است.

از نظر کمی، مصرف بیشتر غذاهایی غنی از فیبر از قبیل سبزی، میوه، نان و غلات بدودن گلوتن و حاوی  سبوس بیشتر توصیه می شود تا بدین وسیله باقی مانده ی غذاها پس از هضم و جذب برای تحریک حرکات دودی در طول مسیر روده ی بزرگ و راندن مواد دفعی به جلو، کافی باشد. برای این منظور روزانه حدود 800 گرم میوه و سبزی (معادل 4 نوع میوه ی مختلف و یک ظرف سالاد و یک فنجان سبزیجات پخته) برای حرکات طبیعی روده ها کافی است. مصرف میوه و سبزی خام و پخته همراه با نان، مقدار سلولز و سبوس مورد نیاز برای عمل دفع طبیعی را در بر دارد.اگر مقدار ذکر شده به 600 گرم کاهش داده شود، دوباره یبوست برقرار می شود.

بر اساس تجربیات دیده شده است که آلو و عصاره ی آن محرک خوبی برای حرکات روده است. اثر ملین آن ناشی از وجود ماده ای به نام دی هیدروکسی فنیل ایزاتین است. مواد غذایی دیگر نیز ممکن است از چنین خاصیتی برخوردار باشند، ولی فعلاً اطلاعات داروشناسی در زمینه ی غذاها بسیار کم است.

از آن جایی که آب در روده ی بزرگ جذب می شود، بنابراین دریافت روزانه ی 8 تا 10 لیوان به طور معمول ضروری است. اگر از این مقدار کمتر مصرف شود، احتمال به وجود آمدن یبوست زیاد است.

بعضی اعتقاد دارند که مصرف شیر  و ماست  موجب یبوست می شود. اصولاً علت یبوست بعضی افراد در نتیجه ی مصرف شیر را، باید در عوامل دیگری در مورد آن جستجو کرد.

لکنین مضر در شیر گاو در دارندگان گروه خون A و O ایجاد مشکلات گوارشینموده و در اکثر مواقع حتی موجب یبوست مزمن در این دسته از افراد می شود.

مصرف سبوس در موارد وجود یبوست به مقدار متعادل توصیه می شود، ولی مقدار زیاد آن ممکن است آزار دهنده بوده و گاهی نیز موجب بسته شدن مجرای روده ای شود.

استفاده از روغن های معدنی برای درمان یبوست توصیه نمی شود، مگر در موارد کاملاً استثنایی که یبوست بسیار شدید، دفع مشکل باشد. این روغن ها به شدت در جذب ویتامین های محلول در چربی، به خصوص ویتامین A  و ویتامینK  اختلال ایجاد می کنند.

به طور کلی استفاده از رژیم غذایی پُرفیبر در یبوست آتونیک در اغلب موارد مناسب است.
مناسب ترین تغذیه برای افرادی که دارای یبوست هستند جو دو سر و سبوس آن میباشد. جو دو سر و سبوس آن 15 برابر حجم خود آب جذب می کنند و سبب نرم شدن مدفوع می گردد روزانه مصرف جو دو سر و یا سبوس آن از 30 گرم تا 100 گرم توصیه می شود. روغن زیتون نیز مناسب ترین روغن برای افرادی است که از یبوست رنج می برند.