موارد و مقدار مصرف:
الف) آلودگی به کرمک:
بزرگسالان و کودکان بزرگتر از 2 سال: از راه خوراکی، مقدار 100 میلیگرم به صورت مقدار واحد مصرف میشود. در صورت تداوم عفونت بعد از گذشت سه هفته، درمان تکرار میشود.
ب) آلودگی به کرم گرد، کرم شلاقی، کرم قلاب دار و تریکوسترونژیلوس:
بزرگسالان و کودکان بزرگتر از 2 سال: از راه خوراکی ، مقدار 100 میلیگرم دوبار در روز به مدت سه روز مصرف میشود. در صورت تداوم عفونت بعد از گذشته سه هفته، درمان تکرار میشود. همچنین برای درمان عفونت با کرمهای قلابدار، شلاقی و گرد میتوان mg 500 بهصورت تک دوز تجویز نمود.
پ) تریشینوز:
بزرگسالان و کودکان: مقدار 400-200 میلیگرم سه بار در روز به مدت سه روز مصرف و سپس 500-400 میلیگرم سه بار در روز به مدت 10 روز مصرف میشود.
ت) کاپیلاریازیس:
بزرگسالان و کودکان: mg 200 خوراکی دو بار در روز به مدت 20 روز مصرف میشود.
ث) توکسوکاریازیس:
بزرگسالان و کودکان: mg 200-100 خوراکی دو بار در روز به مدت 5 روز مصرف میشود. برخی پزشکان پیشنهاد میکنند که درمان تا 20 روز ادامه یابد.
ج) دراکونکولیازیس:
بزرگسالان: روزانه mg 800-400 خوراکی، به مدت 6 روز مصرف میشود.
چ) عفونتهای Mansonella perstan:
بزرگسالان و کودکان: mg 100 خوراکی دو بار در روز به مدت 30 روز مصرف میشود.
ح) انکوسرکیازیس:
بزرگسالان: مقدار 1 گرم خوراکی دو بار در روز به مدت 28 روز مصرف میشود.
مکانیسم اثر:
اثر ضد کرم: مبندازول برداشت گلوکز و سایر مواد غذایی دارای وزن مولکولی کم را در کرمهای حساس مهار میسازد و ذخایر گلیکوژن را (که برای تکثیر و بقای این کرمها لازم است) تخلیه میکند. طیف اثر این دارو گسترده است و ممکن است در آلودگیهای چندگانه مفید باشد.
مبندازول بهعنوان یک داروی انتخابی در درمان آسکاریاز، کاپیلاریاز، انتروبیاز و تریکوریاز به کار میرود.
تداخل دارویی:
مصرف همزمان این دارو با داروهای ضد تشنج، از جمله فنیتوئین و کاربامازپین، ممکن است متابولیسم مبندازول را افزایش دهد و موجب کاهش اثربخشی آن شود.
سایمتیدین متابولیسم مبندازول را مهار و سطح آن را افزایش میدهد.
عوارض جانبی:
عصبی: تب.
دستگاه گوارش: درد شکم و اسهال به طور گذرا در موارد آلودگی شدید.
خون: نوتروپنی برگشتپذیر.
مسمومیت و درمان:
تظاهرات بالینی: اختلالات گوارشی، اختلال در وضعیت ذهنی.
درمان: شامل درمان حمایتی است. در صورتی که زمان زیادی از مصرف دارو نگذشته باشد (کمتر از چهار ساعت)، محتویات معده را میتوان از طریق ایجاد استفراغ یا شستشوی معده تخلیه کرد. به دنبال آن ذغال فعال، برای کاهش جذب دارو تجویز میشود.
فارماکوکینتیک:
جذب: حدود 10- 5 درصد از یک مقدار مصرف شده جذب میشود. جذب دارو در بیماران مختلف تا حد زیادی متفاوت است.
پخش: به میزان زیادی به پروتئینهای پلاسما پیوند مییابد. این دارو از جفت عبور میکند.
متابولیسم: مبندازول به 2-آمینو- 5 (6) بنزایمیدازولیل فنیل کتون غیر فعال متابولیزه میشود.
دفع: بیشتر مقدار مصرف شده دارو از طریق مدفوع دفع، و حدود 10-2 درصد دارو طی 48 ساعت به صورت تغییر نیافته یا متابولیت 2- آمین از طریق ادرار دفع میشود. نیمه عمر مبندازول 3 ساعت است.
موارد منع مصرف و احتیاط:
موارد منع مصرف: حساسیت مفرط نسبت به دارو.
موارد احتیاط: بارداری و سنین زیر 2 سال از موارد منع مصرف نسبی است. این دارو برای بیماری هیداتید مؤثر نیست.
اشکال دارویی:
Tablet, Chewable: 100 mg
اطلاعات دیگر:
طبقهبندی فارماکولوژیک: بنزایمیدوازول.
طبقهبندی درمانی: ضد کرم.
طبقهبندی مصرف در بارداری: رده C
ملاحظات اختصاصی:
1- قرصهای این دارو را میتوان جوید، به صورت کامل بلعید و یا خرد کرد و با غذا مخلوط نمود.
2- مصرف داروهای مسهل، تنقیه یا محدودیت غذایی ضروری نیست.
3- نمونههای مدفوع باید در یک ظرف تمیز و خشک جمعآوری شود، به یک ظرف با برچسب مناسب انتقال داده شده و به آزماشگاه فرستاده شود. آب، ادرار و بعضی داروها ممکن است تخمهای انگل را تخریب کنند.
4- افرادی که با بیمار تماس دارند، باید از نظر احتمال آلودگی معاینه شوند و در صورت لزوم درمان گردند.
5- مصرف مقادیر زیاد دارو برای درمان هیداتید و تریشینوز در مرحلة تحقیق است. شمارش کامل گلبولهای سفید خون باید به طور مکرر انجام گیرد تا بروز مسمومیت دارویی، بخصوص در دوران اولیه درمان، مشخص شود.
نکات قابل توصیه به بیمار:
1- بهداشت فردی را به طور کامل رعایت کنید تا از عود مجدد آلودگی جلوگیری شود. نواحی اطراف مقعد را هر روز بشویید و لباسهای زیر و ملحفهها را نیز تعویض نمایید. دستها و ناخنهای خود را قبل از غذا و بعد از دفع مدفوع بشویید.
2- به طور مرتب حمام کنید و در صورت امکان دوش بگیرید.
3- دستها را به دهان نبرید، ناخنها را به طور مرتب کوتاه کنید و برای جلوگیری از ایجاد آلودگی با کرم قلابدار، پا برهنه به مناطق آلوده نروید. تخمها به آسانی، به طور مستقیم و غیرمستقیم توسط دستها، غذا یا وسایل آلوده انتقال مییابند. شستن لباسها در ماشین لباسشویی موجب از بین رفتن تخمها میشود.
4- تکاندن لباسها و ملحفهها موجب پراکنده شدن تخمها در هوا میشود. رعایت بهداشت و تمیز نگهداشتن منزل سبب کاهش تعداد تخمها میشود.
5- اعضای خانواده بیمار باید از نظر آلودگی بررسی و در صورت نیاز درمان شوند.
مصرف در کودکان: مصرف مبندازول در کودکان کوچکتر از 2 سال باید تنها به مواردی محدود شود که مضرات دارو در برابر منافع آن سنجیده شده باشد.
مصرف در شیردهی: بیضرری مصرف این دارو در دوران شیردهی ثابت نشده است.