موارد و مقدار مصرف:
الف) آمنوره: از روز یازدهم تا بیست و پنجم دوره قاعدگی، بعد از آنکه استروژن به حداکثر میزان خود رسید، مقدار 10 میلیگرم دوبار در روز مصرف میشود.
ب) سندرم پیش از قاعدگی: از روز دوازدهم تا بیست و ششم دوره قاعدگی، مقدار 10 میلیگرم دوبار در روز مصرف میشود.
پ) آندومتریوز: از روز پنجم تا بیست و پنجم دوره قاعدگی، مقدار 10 میلیگرم دو یا سه بار در روز مصرف میگردد.
ت) قاعدگی دردناک: از روز پنجم تا بیست و پنجم دوره قاعدگی، مقدار 10 میلیگرم دوبار در روز مصرف میشود.
ث) جلوگیری از خونریزی فونکسیونل رحم یا توقف آن: مقدار 10 میلیگرم دوبار در روز، همراه با استروژن درمانی مناسب، مصرف میشود.
ج) سقط عادتی: از روز یازدهم تا بیست و پنجم دوره قاعدگی، مقدار 10 میلیگرم دوبار در روز مصرف میشود.
توجه: دیدروژسترون برخلاف سایر پروژستینها، موجب افزایش درجه حرارت بدن یا مهار تخمکگذاری نمیشود. این دارو در مواردی که اثر جلوگیریکننده از بارداری موردنظر نباشد ، بر سایر پروژستینها ترجیح داده می شود. دیدروژسترون دارای خواص استروژنی یا آندروژنی نیست.
مکانیسم اثر:
پروژستینها از طریق تداخل با DNA، موجب افزایش ساخت RNA میشوند. مقادیر بیشتر این داروها آزاد شدن هورمون محرک جسم زرد (LH) از هیپوفیز قدامی را مهار میکنند. مقادیر نسبتاً کم این داروها ممکن است میزان چسبندگی موکوس گردن رحم را افزایش دهند.
تداخل دارویی:
پروژستینها ممکن است موجب بروز آمنوره و یا ترشح بیش از حد و یا خودبه خودی شیر شوند و با اثرهای بروموکریپتین تداخل داشته باشند. مصرف همزمان این داروها توصیه نمیشود.
اثر بر آزمایشهای تشخیصی:
پروژستینها ممکن است غلظت اسیدهای آمینه پلاسما و آلکالین فسفاتاز سرم را افزایش دهند. با مصرف پروژستینها ممکن است میزان و فعالیت پرگناندیول کاهش یابد.
فارماکوکینتیک:
جذب: از دستگاه گوارش جذب میشود.
متابولیسم: متابولیسم این دارو عمدتاً کبدی است.
دفع: عمدتاً از طریق کلیه دفع میشود. نیمی از مقدار مصرف شده دیدروژسترون طی 24 ساعت از ادرار دفع میشود.
موارد منع مصرف و احتیاط:
موارد منع مصرف: کارسینوم پستان یا اعضای تناسلی (بجز در درمان تسکینی بیماران انتخابی)؛ اختلال عملکرد کبد؛ احتمال بارداری؛ ترومبوفلبیت، اختلالات ترومبوآمبولیک، خونریزی مغزی یا سابقه این بیماریها؛ خونریزی غیرطبیعی و تشخیص داده نشده مهبل؛ سقط فراموش شده (missed abortion).
موارد احتیاط :
الف) آسم، اختلال عملکرد قلب، افسردگی روانی یا سابقه آن، صرع، اختلال عملکرد کلیه، سردردهای میگرنی، بیماری دیابت و سابقه بارداری نابهجا.
ب) این دارو در آزمایش تشخیص بارداری نباید مصرف شود.
اشکال دارویی:
Tablet: 5, 10mg
اطلاعات دیگر:
طبقهبندی فارماکولوژیک: پروژستین.
طبقهبندی درمانی: پروژستین.
طبقهبندی مصرف در بارداری: رده X
ملاحظات اختصاصی:
1- معاینه بدن، بخصوص پستانها و اعضای لگنی و همچنین، ارزیابی عملکرد کبد و آزمون پاپانیکولا، حداقل هر 12-6 ماه یک بار یا در دفعات بیشتر (با دستور پزشک) در پیگیری وضعیت بیمار اهمیت دارند.
2- در موارد خونریزی غیرطبیعی و مداوم یا عودکننده مهبل، وجود بدخیمی باید بررسی و رد شود.
3- پروژستینها ممکن است موجب بروز خونریزی از بافت لثه و همچنین، هیپرپلازی لثهها شوند، که معمولاً با التهاب لثه شروع میشود. تمیز نگهداشتن دندانها، سرعت رشد لثهها و شدت بیماری را به حداقل میرساند.
4- مصرف پروژستینها بهعنوان داروی جلوگیری کننده از بارداری باید هر روز و بدون وقفه (بدون درنظر گرفتن دوره قاعدگی ) صورت گیرد.
5- مصرف دورهای پروژستنیها براساس دوره قاعدگی فرضی 28 روزه صورت میگیرد.
نکات قابل توصیه به بیمار:
1- دوره درمان را کامل کنید و دارو را هر روز در وقت معین مصرف کنید.
2- در صورت احتمال بارداری، مصرف دارو را بلافاصله قطع کنید و به پزشک اطلاع دهید.
3- در صورت مصرف دارو بهعنوان جلوگیری کننده از بارداری، هنگام شروع مصرف دارو و حداقل سه ماه بعد از پایان مصرف آن، از سایر روشهای جلوگیری از بارداری نیز استفاده کنید.
4- در صورت تأخیر در قاعدگی یا بروز خونریزی غیرعادی ، بلافاصله با پزشک تماس بگیرید.
5- اگر دارو را برای جلوگیری از بارداری مصرف میکنید و یک نوبت مصرف آن را فراموش کردید، مصرف دارو را قطع نمایید و تا زمان شروع قاعدگی یا رد احتمال بارداری، از روشهای دیگر جلوگیری از بارداری استفاده کنید.
مصرف در شیردهی: پروژستینها با مقادیر مختلف در شیر ترشح میشوند. مصرف این داروها در دوران شیردهی توصیه نمیشود.
عوارض جانبی:
ادراری- تناسلی: تغییر در دورههای قاعدگی ، قاعدگی نامنظم، تغییرات در میل جنسی.
کبد: تغییر در آزمونهای عملکرد کبد، یرقان (به ندرت).
سایر عوارض: اختلالات گوارشی، آکنه، احتباس ادرار یا ادم، افزایش وزن، بثورات آلرژیک یا کهیر، افسردگی روانی، تغییر در پستان، از جمله احساس ناراحتی یا گاه گاهی ژنیکوماستی.
توجه: مصرف پروژستینها ممکن است موجب بروز ترومبوفلبیت، آمبولی ریوی، اختلالات عروق مغزی و ترومبوز شبکیه شود. اگرچه این موارد مورد بحث هستند، ولی توصیه میشود که در طول درمان با فرآوردههای پروژستینی احتمال تشکیل لخته در نظر گرفته شود.
