موارد و مقدار مصرف:
درمان کمکی در زخم گوارشی، سندرم روده تحریک پذیر و سایر اختلالات گوارشی؛ برای کاهش حرکات دوازدهه طی اعمال تشخیصی رادیولوژیک.
بزرگسالان: مقدار 15 میلی‌گرم سه بار در روز قبل از غذا و 30 میلی‌گرم به هنگام خواب، تا مقدار 60 میلی‌گرم چهار بار در روز مصرف می‌شود.
بیماران سالخورده: مقدار 7.5 میلی‌گرم سه بار در روز قبل از غذا مصرف می‌شود.
کودکان: مقدار مصرف دارو به عنوان ضد اسپاسم، mg/kg/day 3-2 در مقادیر منقسم هر 6-4 ساعت و هنگام خواب است.
مقدار مصرف دارو به عنوان ضد ترشح، mg/kg/day 1.5 در مقادیر منقسم هر 8-6 ساعت است.
مکانیسم اثر:
اثر ضد کولینرژیک: پروپانتلین به طور رقابتی فعالیت استیل کولین را در محل اثر اعصاب کولینرژیک مسدود کرده، حرکت دستگاه گوارشی را کاهش داده و از ترشح اسید معده جلوگیری می‌کند.
تداخل دارویی:
مصرف همزمان با ضد اسیدها جذب خوراکی ضد کولینرژیکها را کاهش می‌دهد. پروپانتلین باید حداقل به فاصله یک ساعت قبل از ضد اسیدها مصرف شود.
مصرف همزمان با داروهایی که اثر ضد کولینرژیک دارند، ممکن است موجب بروز مسمومیت اضافی شود.
کاهش جذب گوارشی بسیاری از داروها (مثل لوودوپا و کتوکونازول) بعد از مصرف ضد کولینرژیکها گزارش شده است.
مصرف همزمان با مکملهای پتاسیم باید با احتیاط صورت گیرد، زیرا ممکن است احتمال بروز زخمهای گوارشی ناشی از مصرف پتاسیم افزایش یابد.
پروپانتلین ممکن است جذب آتنولول و در نتیجه اثرات آن را افزایش دهد.
پروپانتلین ممکن است باعث افزایش سطح دیگوکسین شود.
عوارض جانبی:
اعصاب مرکزی: سردرد، بی خوابی، خواب آلودگی، سرگیجه، کانفیوژن یا هیجان (در بیماران سالخورده)، عصبانیت، ضعف.
قلبی ـ عروقی: طپش قلب ، تاکیکاردی.
پوست: کهیر، کاهش یا عدم تعریق، سایر تظاهرات پوستی.
دستگاه گوارش: خشکی دهان، از دست دادن حس چشایی، تهوع، یبوست، استفراغ، انسداد فلجی روده، اتساع شکم.
ادراری ـ تناسلی: احتباس ادرار، تأخیر در شروع جریان ادرار، ناتوانی جنسی.
سایر عوارض: واکنش آلرژیک.
مسمومیت و درمان:
تظاهرات بالینی: نشانه‌های شبه کورار و اثرات محیطی مانند سردرد، مردمکهای گشاد و غیر فعال در مقابل نور، تاری دید، برافروختگی، گرمی و خشکی پوست، خشکی مخاطها، اختلال بلع، کاهش یا فقدان صداهای روده، احتباس ادرار، افزایش حرارت بدن، تاکیکاردی، افزایش فشار خون، افزایش تنفس.
درمان: عمدتاً شامل اقدامات علامتی و حمایتی بر حسب نیاز است. در صورت هوشیار بودن بیمار، با واداشتن بیمار به استفراغ (یا شستشو) محتویات معده را تخلیه کرده و به دنبال آن مسهل و ذغال فعال برای جلوگیری از جذب بیشتر دارو تجویز می‌کنند. در موارد شدید، فیزوستیگمین را می‌توان به منظور انسداد اثرات ضد موسکارینی پروپانتلین تجویز کرد. برای درمان شوک، در صورت لزوم مایعات به بیمار داده می‌شود. در صورت بروز احتباس ادرار، به کارگیری سوند ادراری ممکن است ضروری باشد.
فارماکوکینتیک:
جذب: فقط حدود 25-10 درصد پروپانتلین جذب می‌شود (میزان جذب در بین افراد متفاوت است).
پخش: از سد خونی – مغزی عبور نمی‌کند. بجز مورد گفته شده اطلاعات کمی در مورد انتشار دارو معلوم شده است.
متابولیسم: به میزان قابل توجهی در قسمت فوقانی روده کوچک و کبد متابولیزه می‌شود.
دفع: داروی جذب شده به صورت متابولیت و تغییر نیافته از راه ادرار دفع می‌شود.
موارد منع مصرف و احتیاط:
موارد منع مصرف: گلوکرم با زاویه باریک، انسداد مجرای ادراری، بیماری انسدادی گوارشی، کولیت اولسراتیو شدید، میاستنی گراویس، انسداد فلجی روده، آتونی روده یا مگاکولون سمی (ممکن است این موارد را تشدید کند)، بیماران دارای حساسیت مفرط شناخته شده نسبت به ضد کولینرژیکها، شرایط ناپایدار قلبی در خونریزی حاد.
موارد احتیاط: نوروپاتی اعصاب خودکار، پرکاری تیروئید، بیماری شریان کرونر قلب، آریتمی قلبی، نارسایی احتقانی قلب، کولیت اولسراتیو (ممکن است نشانه‌های این اختلالات را تشدید کند)، بیماری کبدی یا کلیوی، محیط های خیلی گرم یا مرطوب (ممکن است بیمار را مستعد به گرمازدگی کند)، هرنی هیاتال مربوط به رفلاکس معده به مری.
اشکال دارویی:
Tablet: 15mg
اطلاعات دیگر:
طبقه‌بندی فارماکولوژیک: ضد کولینرژیک.
طبقه‌بندی درمانی: ضد اسپاسم گوارشی.
طبقه‌بندی مصرف در بارداری: رده C
ملاحظات اختصاصی:
علاوه بر ملاحظات مربوط به تمام ضد کولینرژیکها، رعایت موارد زیر نیز توصیه می‌شود:
1 – برای درمان سندرم زولینگر – الیسون ، این دارو ممکن است با یک داروی مهار کننده گیرنده H2 هیستامین به کار رود.
2 – مقدار مصرف پروپانتلین را می‌توان تا بروز اثر درمانی دارو یا غیر قابل تحمل شدن عوارض جانبی آن افزایش داد.
نکات قابل توصیه به بیمار:
1- قرصها را به صورت کامل ببلعید و از خرد کردن و جویدن آن اجتناب کنید.
2- دارو را باید 30 تا 60 دقیقه قبل از غذا مصرف نمود.
3- در انجام کار با ماشین آلات و رانندگی باید احتیاط نمود ، زیرا دارو ممکن است اثرات خواب آوری داشته باشد.
4- در صورت بروز بثورات پوستی، گر گرفتگی یا درد چشم به پزشک اطلاع دهید.
مصرف در سالمندان: پروپانتلین در بیماران سالخورده باید با احتیاط تجویز شود. مقدار مصرف کمتر توصیه می‌شود. افراد سالمند به استئوپروز ناشی از این دارو در مصرف طولانی مدت حساس ترند.
مصرف در کودکان: مصرف طولانی مدت آدرنوکورتیکوئیدها یا کورتیکوتروپین ممکن است موجب مهار رشد و بلوغ در کودکان و نوجوانان شود.
مصرف در شیردهی: پروپانتلین ممکن است در شیر ترشح شده و احتمالاً موجب مسمومیت شیرخوار شود. از مصرف این دارو در دوران شیردهی باید خودداری کرد. پروپانتلین ممکن است تولید شیر را کاهش دهد.
