بررسی توزیع فشار و قوس‌های کف پا
اسکن کف پا عملی است که طی آن با کمک دستگاه کامپیوتری، قوس‌های کف پا و وضعیت توزیع فشار در قسمت‌های مختلف کف پا بررسی می‌شود. با کمک این اسکن در حالتی که فرد روی پاهایش ایستاده و وزن روی کف پا وارد می‌شود، می توانیم ببینیم بر چه نقاطی فشار بیشتر و بر چه نقاطی فشار کمتری وارد می‌شود. در واقع اولین کاربرد آن بررسی قوس‌های کف پا است. می‌دانیم که در ناحیه کف پا در حالت ایستاده به‌طور طبیعی 2 قوس وجود دارد؛ یک قوس طولی که در سمت داخلی کف پا دیده می‌شود و یک قوس عرضی که تقریبا در وسط و جلوی کف پا دیده می‌شود. حال در بعضی موارد این قوس به صورت طبیعی وجود ندارد و این موضوع باعث ایجاد درد در نواحی مختلف می‌شود که یکی از راه‌های پیشرفته بررسی آن اسکن کف پاست.
مناسب برای بیماران دیابتی
کاربرد دیگر اسکن کف پا، بررسی توزیع نیرو در کف پاست. در برخی بیماری‌ها به ویژه نوروپاتی‌ها در زمینه دیابت و… نحوه توزیع فشار در کف پا اهمیت خیلی زیادی دارد چون بیمار در کف پا حالت بی‌حسی پیدا می‌کند و اگر به قسمتی از کف پا فشار بیشتری وارد شود و آن قسمت آسیب ببیند، احساس درد یا ناراحتی نمی‌کند؛ بنابراین می‌تواند باعث ایجاد مشکلات جدی شود. پس اسکن کف پا کمک زیادی به این افراد می‌کند.
اسکن کف پا به تنهایی کافی نیست
اینکه می‌گویند اسکن کف پا می‌تواند به تشخیص کمردرد یا زانو درد کمک کند منظور این است که با بررسی اختلالات و مشکلات توزیع فشار در کف پا و اختلالات قوس کف پا و برطرف کردن آنها می‌توانیم به برطرف شدن برخی مشکلات ناحیه کمر یا زانو کمک کنیم. اما اینکه هر کمردرد یا هر زانو دردی را مستقیما به کف پا ربط دهیم و به جای اینکه کمر را بررسی کنیم، کف پا را بررسی و درمان کنیم، صحیح نیست. فقط در برخی موارد اینها مستقیما به هم مرتبط هستند.
این اسکن چگونه انجام می‌شود؟
انواع مختلفی از دستگاه‌های اسکن کف پا وجود دارد. در برخی از آنها شخص روی یک سطح شیشه‌ای می‌ایستد و وزنش را به طور مستقیم روی هر دو پا می‌اندازد. سپس با تجهیزات کامپیوتری، توزیع فشار روی آن سطح بررسی می‌شود و یک پرینت از کف پا داده می‌شود. بعضی از دستگاه‌های اسکن کف پا پیشرفته‌تر بوده و به اصطلاح اسکن‌های داینامیک نامیده می‌شوند. یعنی طی آن تجهیزاتی به پای فرد متصل می‌شود و موقع راه رفتن و فعالیت، وضعیت توزیع فشار بررسی می‌شود اما در حال حاضر کاربرد این دستگاه‌ها بیشتر تحقیقاتی است. البته کاربردهای تشخیصی و درمانی هم دارند اما الان کمتر در این زمینه‌ها استفاده می‌شوند.
کفی اختصاصی خود را داشته باشید!
برای انجام این اسکن‌ها می‌توان به مراکز ارتوپدی فنی یا مراکزی که به‌طور تخصصی روی دردهای ناحیه کف پا کار کرده و از این دستگاه‌ها استفاده می‌کنند مراجعه کرد. این دستگاه‌ها چند سالی است که ساخته و وارد بازار شده است اما قبل از آن هم پزشک می‌توانست با معاینه فیزیکی، قوس‌های کف پا را بررسی کند. شاید قوس عرضی کف پا را در حالت ایستاده به خوبی نتوان بررسی کرد اما یک پزشک ماهر می‌تواند قوس طولی کف پا را وقتی بیمار روی هر دو پا می‌ایستد، به راحتی بررسی کند. پس معاینه فیزیکی هم در زمینه تشخیص برخی اختلالات بسیار کمک‌کننده است. به هر حال بعد از اینکه با هر وسیله‌ای اختلال در قوس‌های کف پا تشخیص داده شد، مرحله بعد ساخت یک کفی طبی مناسب برای اصلاح توزیع فشار در کف پاست. برخی دستگاه‌های اسکن این قابلیت را دارند که براساس اسکن سه بعدی، یک قالب سه بعدی از کف پا درست کنند تا بعد طبق آن بتوان یک کفی مناسب برای بیمار ساخت.
دردکمر و زانو به کف پا ربط دارد؟!
یک نظریه وجود دارد که طبق آن، اندام‌های حرکتی به صورت یک زنجیره توصیف می‌شوند یعنی از کف پا تا ناحیه کمر همه اندام‌ها مثل یک زنجیره حرکتی به هم متصل هستند. پس بروز مشکل در یکی از این قسمت‌ها می‌تواند باعث ایجاد مشکلات در قسمت‌های دیگر شود. برای مثال کسی که در توزیع فشار در ناحیه کف پا مشکل دارد و مچ یا کف پایش را کج قرار می‌دهد ممکن است موقع حرکت و فعالیت دچار اختلال در قسمت‌های دیگر مثل زانو و کمر شود. البته عکس این موضوع هم صدق می‌کند. برای مثال کسی که انحراف ستون فقرات دارد یا لگنش کج است یا کوتاهی یک اندام دارد، به‌طور طبیعی موقعی که می‌ایستد و راه می‌رود به یکی از اندام‌هایش فشار بیشتری وارد می‌کند یعنی توزیع فشار در کف هر دو پا مساوی نیست. در این حالت هم فرد ممکن است دچار درد یا ناراحتی در یکی از مچ‌ها یا کف پا شود. همچنین کسی که انحراف زانو دارد یعنی زانوی پرانتزی یا ضربدری دارد معمولا همزمان با آن، در توزیع فشار در کف پا هم مشکل دارد. زانوهای ضربدری معمولا همراه با صافی کف پا دیده می‌شوند یعنی سمت داخلی کف پا بیش از حد به سمت پایین آمده است. زانوی پرانتزی هم معمولا همراه با افزایش قوس کف پا دیده می‌شود یعنی کف پا به سمت خارج چرخیده است.
کف پا، قلب دوم است؟!
از نظر طب مدرن و آکادمیک، اختلالات کف پا می‌تواند روی بقیه زنجیره‌های حرکتی اثر بگذارند و باعث مشکلاتی در این قسمت‌ها شوند اما اینکه بعضی‌ها می‌گویند اختلالات کف پا به قلب، پوست، کبد و… ارتباط دارد، واقعا از نظر طب مدرن ثابت شده و درست نیست.
