سرطان پوست معمولا از آن دسته سرطانهایی است که آهسته و بیسروصدا با تغییراتی روی پوست ایجاد میشود. حتی زخمها و عارضههایی که مدتها روی پوست باقی مانده است با گذر زمان ممکن است سرطانی شود؛ بنابراین مراقبت از پوست و مراجعه بموقع به پزشک در صورت مشاهده جوشها و خالهای مشکوک ممکن است نقش بسزایی در کاهش ابتلا به سرطان پوست داشته باشد.
خالها زوایدی رنگی است که در بیشتر موارد تودههای خوشخیم بوده و تنها در موارد نادر سرطانی میشود. انواع معمولی آن مسطح یا کمی برآمده است، ولی برخی خالها با گذر زمان برجستگی بیشتری پیدا میکنند. ظاهر آنها غالبا صاف و یکدست است، ولی گاهی شکلهای عجیب و غریبی نیز به خود میگیرند یا دچار تغییررنگ میشوند یا زیادتر از حد معمول میشوند. بیشتر خالها در دوران جوانی ایجاد میشوند، ولی در دوران بزرگسالی معمولا تعداد تشکیل خالهای جدید کاهش مییابد.
علائمی که باید جدی گرفت
بهطور کلی، خالهایی که روی بدن ایجاد میشود شباهت زیادی به یکدیگر دارند ولی در صورت مشاهده خالی که تفاوت زیادی با سایر خالها دارد، حتما برای معاینه به پزشک مراجعه کرده تا از بیخطر بودن آن اطمینان حاصل کنید. معیار دیگری که باید در نظر بگیرید، تقارن خالهاست. معمولا خال از جهات مختلف بهصورت قرینه قرار گرفته؛ ولی در مواردی که خال سرطانی میشود، گوشههای خال یا نیمی از آن بزرگتر از نیمه دیگر میشود. بنابراین بهتر است در بررسی خالهای بدن خود، آنها را از این منظر نیز مد نظر قرار دهید و دو نیمه خال را با هم مقایسه کنید و در صورت مشاهده بیتقارنی به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر لبهها یا مرز خال با پوست حالت بریدهبریده، نامنظم و تار شده باشد، احتمال سرطانیشدن آن بالا میرود. سلولهای سرطانی ملانوما معمولا کنارههای نامتقارن و نامنظمی دارد.
خالهایی که رنگ یکپارچهای نداشته و از چند رنگ قرمز، سیاه، آبی، سفید و قهوهای تشکیل شده باشد بسیار مشکوک به ملانوماست. خالهای معمولی سایه یکنواختی از رنگ دارند. درصورت تیرگی یا چندرنگی با پزشک مشورت کنید. از سوی دیگر، چنانچه قطر خال بیشتر از قطر پاککن مداد باشد، باید حتما به پزشک مراجعه کرد. خالها معمولا در حال تکامل هستند و ممکن است جمع شوند، رشد کنند، بزرگتر شوند، تغییر رنگ بدهند یا دچار خارش یا خونریزی شوند که در صورت مشاهده این علائم باید با پزشک مشورت کرد.
متخصصان پوست توصیه میکنند بهتر است هر ماه خالهای بدن را بررسی کرد تا تغییرات احتمالی ایجادشده را بموقع تشخیص بدهیم و با مراجعه به پزشک راهکار درمانی مناسبی پی بگیریم. سرطان پوست در مراحل اولیه براحتی درمانپذیر است؛ ولی در موارد پیشرفته دیگر روشهای درمانی مؤثر واقع نمیشوند. در این میان افرادی که به دلایل مختلف (از قبیل قرارگیری در معرض نور خورشید طی ساعات طولانی از روز) بیش از دیگران در معرض ابتلا به سرطان پوست قرار دارند باید سالی یکبار برای معاینه به پزشک پوست مراجعه کنند.