اختلالات مزمن و عدم کارکرد صحیح مغز، بیماری صرع (Epilepsy) را به وجود میآورد. صرع یک بیماری مغزی است که موجب قطع ارتباط طبیعی بین سلولهای عصبی مغزی میشود. اغلب حملات این بیماری در صبح زود و یا زمان استراحت رخ میدهند و تشدید علائم آن معمولاً در شب افزایش مییابند. اگر تشنج بهصورت ناگهانی و دراز مدت در فرد ایجاد شود، آن را صرع میگویند.
صرع، که گاهی تشنج نیز به آن میگویند، یک علامت است نه یک بیماری. این بیماری در هر 2 جنس به یک میزان شایع است و مسری نمیباشد. حمله صرع به دلیل قطع ناگهانی فعالیت الکتریکی در مغز، به وجود میآید. «اپیلپسی» یا صرع حالتی است که برخی تشنجها در مغز بهطور متناوب و با فاصله زمانی ایجاد میشوند. البته این تشنجات به محل نفوذشان در مغز، علائم و نوع تشنج و صرع بستگی دارند. بروز یکبار تشنج هیچگاه صرع نیست بلکه با تجدید 2 تا 3 بار تشنج، پزشک به تشخیص صرع پی میبرد. با عبور کردن پیامها از سلولهای مغز و توقف ناگهانی آنها که منجر به تغییر حالات روحی و جسمی در فرد میشوند، بیماری صرع شکل میگیرد.
انواع صرع
1- صرع جزئی (Partial Seizures)
2- صرع عمومی
3- صرع سمپاتیک
4- تشنجاتی که همراه با حالات ساختاری خارج از سیستم عصبی مرکزی است. مانند نارسایی در کلیهها
5- حملاتی که بدون حالات ساختاری موجود در داخل یا خارج سیستم عصبی، بروز میکنند.
6- صرع کانونی
7- صرع لوب گیجگاهی مغز
انواع حملات در بیماری صرع
1- حملههای یک طرفه
2- حمله تعمیم یافته
علل صرع
• وجود تومورهای مغزی
• بیماریهایی که بر رگهای خونی مرکزی اثر میگذارند.
• تشنج ناشی از تب
• ضربههای مغزی
• آسیب رسیدن به مغز در زمان تولد یا قبل ازآن
• سوءمصرف الکل یا مواد مخدر
• مسمومیت با مواد شیمیایی
• تب بالا
• عفونتها
علائم صرع
• حملات ناگهانی و موقت
• بیهوشی
• تشنج
• عصبی بودن
• اختلالات بینایی
• احساس بوی بد
• شنیدن صداهای غیر عادی
افراد در معرض خطر صرع: صرع معمولاً بین سنین 2 تا 14 سالگی ظاهر میشود.
عوارض صرع
1- بروز تشنج در مکانهایی مانند خیابان، در بلندی و سطح با ارتفاع بالا، نزدیک اجاق گاز بسیار خطرناک است.
2- تشدید تشنج و تکرار مجدد آن، منجر به اختلالات ذهنی، رفتاری و کندی در حرکات طبیعی بدن میگردد.
3- بروز حالات غیر طبیعی، کوتاه مدت و متوالی، مثل لرزشهای دست و پا، گرفتگی عضلات یک طرف صورت، خیرگی و اختلال در هوشیاری موقت، ممکن است یک نوع صرع باشد.
4- در طول بارداری و شیردهی، درمان صرع باید ادامه داشته باشد ولی بیمار برای مصرف نوع داروی مصرفی و کنترل عوارض احتمالی آن باید تحت نظر پزشک متخصص بیماریهای مغز و اعصاب قرار گیرد. چرا که تشنج طولانی و مکرر در طول بارداری یا در حین زایمان، برای جنین و مادر عوارض جدی را در بر دارد.
راههای تشخیص صرع
1) ابتدا پزشک در مورد علائم اولیه از بیمار سوالاتی را میپرسد.
2) آزمایش خون
3) ام آر آی
4) نوار مغزی الکتروآنسفالوگرافی(EEG)
راههای پیشگیری از صرع
• کنترل تب در کودکان
• مراقبتهای پیش از تولد
• زایمان بی خطر
• کاهش ضربه مغزی
• درمان بهموقع بیماریهای عفونی و انگلی
• مشاوره ژنتیک
• داشتن برنامه غذایی منظم و خواب کافی
• توسط مصرف برخی داروهای ضد تشنج میتوان از بروز حملات صرعی جلوگیری کرد.
• پرهیز از قرارگیری در موقعیتها و یا مکانهایی که منجر به تشدید حملات صرع شوند.
درمان صرع
• افراد مبتلا به صرع، باید داروهای تجویز شده از سوی پزشک را بهموقع مصرف کنند. این داروها معمولاً در طی 2 تا 4 سال بعد از آخرین حمله تشنج ادامه دارند.
• اگر با دارو نتوان حملات صرع را کنترل کرد و همچنین ام آر آی وجود یک زائده مغزی را نشان دهد، تنها از طریق جراحی میتوان آن را درمان کرد. بیمار باید تحت نظر پزشک باشد و هر 6 ماه یک بار توسط پزشک ویزیت شود.