موارد و مقدار مصرف:
درمان سندرم روده تحریکپذیر و سایر اختلالات عملکردی گوارشی
بزرگسالان: مقدار 20- 10 میلیگرم 4- 3 بار در روز از راه خوراکی، یا مقدار 20 میلیگرم هر 6- 4 ساعت از راه تزریق عضلانی مصرف میشود.
در کودکان 2 سال و بزرگتر: 10 میلیگرم 3 الی 4 بار در روز.
شیرخوارانی که بیش از شش ماه سن دارند: از راه خوراکی، مقدار 10- 5 میلی گرم 4 – 3 بار در روز مصرف میشود. مقدار مصرف دارو باید بر اساس نیاز و پاسخ بیمار تنظیم شود.
مکانیسم اثر:
اثر ضد اسپاسم: دیسیکلومین اثر مستقیم و غیراختصاصی ضد اسپاسم بر روی عضلات صاف دارد. همچنین، این دارو تا حدی دارای اثرات بیحس کننده موضعی است، که ممکن است در برطرف کردن اسپاسم دستگاه گوارش و مجاری صفراوی مؤثر باشد.
اثرات آنتیموسکارینی: دارو ایمپالسهای پاراسمپاتومیمتیک وارده از اعصاب را بلاک میکند و باعث مهار انقباضهای عضلات صاف در نتیجه کاهش فعالیت دستگاه گوارش و همچنین تولید اسید میشود.
تداخل دارویی:
مصرف همزمان با داروهای ضد اسید جذب خوراکی این دارو را کاهش میدهد. دیسیکلومین باید حداقل یک ساعت قبل از داروهای ضد اسید مصرف شود.
داروهایی که دارای اثرات آنتیکولینرژیکی هستند مانند آمانتادین، آنتیهیستامین، داروهای ضد پارکینسون، دیزوپرامید، پتیدین، فنوتیازینها، کینیدین، ضد افسردگیهای سهحلقهای، در مصرف همزمان با دیسیکلومین ممکن است باعث تشدید بروز عوارض آنتی کولینرژیک شوند.
در صورت مصرف همزمان با سایر داروهای آنتیکولینرژیک، ممکن است سمیت اضافی ایجاد شود.
کاهش جذب گوارشی بسیاری از داروها (مانند لوودوپا یا کتوکونازول) پس از مصرف همزمان با داروهای آنتیکولینرژیک گزارش شده است. برعکس، غلظت سرمی دیگوگسین در صورت مصرف همزمان با آنتیکولینرژیک افزایش مییابد.
مصرف همزمان با داروهای خوراکی مکمل پتاسیم باید با احتیاط همراه باشد، زیرا احتمال بروز زخم گوارشی ناشی از پتاسیم ممکن است افزایش یابد.
عوارض جانبی:
اعصاب مرکزی: سردرد، بیخوابی، خوابآلودگی، سرگیجه، عصبانیت، فراموشی، ضعف، اغتشاش شعور یا هیجان (در بیماران سالخورده).
قلبی- عروقی: طپش قلب، تاکیکاردی.
پوست: کهیر، فقدان تعریق، تظاهرات پوستی دیگر.
چشم: تاری دید ، گشاد شدن مردمک چشم، فلج جسم مژگانی، افزایش فشار داخل چشم.
دستگاه گوارش: خشکی دهان، تهوع، یبوست، استفراغ، انسداد فلجی روده، نفخ شکم، سوزش سر دل.
ادراری- تناسلی: احتباس و اشکال در دفع ادرار، ناتوانی جنسی.
سایر عوارض: تب، واکنش آلرژیک.
توجه: در صورت بروز حساسیت مفرط، احتباس ادرار یا علائم شبه کورار، باید مصرف دارو قطع شود.
مسمومیت و درمان:
تظاهرات بالینی: علائم شبه کورار در تحریک CNS و به دنبال آن افسردگی و علائم سایکوتیک، مانند از دست دادن حس جهتیابی، اغتشاش شعور، توهمات، هذیان، اضطراب، آشفتگی و بیقراری. اثرات محیطی، پوست خشک، داغ و برافروخته، تاکیکاردی، زیادی فشار خون و افزایش تنفس هستند.
درمان: عمدتاً علامتی و حمایتی (در صورت لزوم) است. مسیر تنفسی باید باز نگه داشته شود، در صورت هوشیار بودن بیمار، باید او را وادار به استفراغ (یا شستشوی معده) کرد و بعد از آن تجویز یک مسهل نمکی و ذغال فعال ، برای جلوگیری از جذب بیشتر دارو، مفید است.
در موارد شدید، میتوان فیزوستیگمین را برای خنثی کردن اثرات ضد موسکارینی دیسیکلومین تجویز نمود. در صورت لزوم، برای درمان شوک، میتوان مایعات تجویز کرد. دیازپام برای کنترل علائم سایکوتیک و پیلوکارپین (به صورت قطره چشمی) برای رفع گشادی بیش از حد مردمک چشم به کار میرود. در صورت بروز احتباس ادرار سوندگذاری ممکن است ضروری باشد.
فارماکوکینتیک:
جذب: حدود 67 درصد داروی خوراکی از دستگاه گوارش جذب میشود.
دفع: بعد از مصرف خوراکی دارو، حدود 80 درصد آن از طریق ادرار و 10 درصد از طریق مدفوع دفع میشود.
موارد منع مصرف و احتیاط:
موارد منع مصرف: ازوفاژیت ناشی از رفلاکس، ناپایداری همودینامیکی در خونریزی شدید، در خانمهای شیرده، بیماریهای انسدادی مجاری ادراری، بیماری انسدادی دستگاه گوارش، کولیتاولسراتیو شدید، میاستنیگراویس، انسداد فلجی روده، گلوکوم با زاویه باریک (سیکلوپلژی و میدریاز ناشی از مصرف دارو ممکن است فشار داخل چشم را افزایش دهد)، آتونی رودهها یا مگاکولون سمی (این دارو موجب تشدید این حالات میشود)، بیمارانی که نسبت به داروهای ضد کولینرژیک حساسیت مفرط شناخته شده دارند، شیرخوارانی که کمتر از شش ماه سن دارند.
موارد احتیاط: نوروپاتی اعصاب خودکار، پرکاری تیروئید، بیماری شریان کرونر قلب، آریتمی قلبی، نارسایی احتقانی قلب یا کولیت اولسراتیو (ممکن است نشانههای مربوط به این اختلالات را تشدید کند)، بیماری کبدی یا کلیوی (تجمع سمی دارو ممکن است بروز کند)، هایپرپلازی خوش خیم پروستات و فتقهیاتال.
اشکال دارویی:
Tablet: 10mg
Injection: 10 mg/ml, 2ml
Elixir: 10 mg/5ml
اطلاعات دیگر:
طبقه بندی فارماکولوژیک: آنتیکولینرژیک.
طبقه بندی درمانی: ضد موسکارینی، ضد اسپاسم دستگاه گوارش (آنتی کولینرژیک).
طبقه بندی مصرف در بارداری: رده B
ملاحظات اختصاصی:
علاوه بر ملاحظات مربوط به تمام داروهای ضد کولینرژیک، رعایت موارد زیر نیز توصیه میشود:
1- دیسیکلومین را نباید هرگز از راه تزریق زیرجلدی مصرف کرد.
2- شکل شربت این دارو را میتوان با آب رقیق کرد.
دمای بالای محیط ممکن است احتمال بروز گرمازدگی را در افرادی که از دیسیکلومین استفاده میکنند افزایش دهد. در صورتی که این عوارض بروز کردند دارو را قطع نمایید.
نکات قابل توصیه به بیمار:
به بیمار بیاموزید که میتواند شربت دیسیکلومین را با آب رقیق کند.
به بیمار بیاموزید دمای بالای محیط ممکن است احتمال بروز گرمازدگی را در افرادی که از دی سیکلومین استفاده میکنند افزایش دهد. در صورت امکان از قرار گرفتن در معرض هوای گرم اجتناب کند و در صورتی که این عوارض بروز کردند دارو را قطع نماید.
به بیمار بیاموزید بروز راش و سایر علائم پوستی را اطلاع دهد.
دارو بهتر است نیم الی یک ساعت قبل از غذا استفاده شود.
مصرف در سالمندان: مصرف دیسیکلومین در بیماران سالخورده باید با احتیاط همراه باشد. مقادیر مصرف دارو در این بیماران کمتر است.
مصرف در کودکان: مصرف این دارو در کودکان کوچکتر از 6 ماه ممنوع است. در کودکان بالای 6 ماه نیز این دارو بهتر است با احتیاط مصرف شود زیرا ممکن است بروز حملات تشنجی را افزایش دهد.
مصرف در شیردهی: دیسیکلومین ممکن است در شیر ترشح شود. همچنین، این دارو ممکن است تولید شیر را کاهش دهد. مادران شیرده باید از مصرف این دارو خودداری کنند.