موارد و مقدار مصرف
الف) عفونت شدید ویروس سن سیشیال تنفسی (RSV) در نوزادان و کودکان بستری.
نوزادان و کودکان: محلول mg/ml (virazole) 20 که توسط آئروسل مخصوص استفاده می‌شود باعث ایجاد مخلوطی با غلظت mcg/l 190 می شود. درمان را 12 تا 18 ساعت روزانه برای 7-3 روز با جریان L 12.5 از دارو در دقیقه ادامه دهید.
در بیماران تحت تهویه مکانیکی نیز از دوزاژ مشابه استفاده کنید. بیماران باید هر 1 الی 2 ساعت ساکشن شده و فشارهای ریوی هر 4-2 ساعت چک شود.
ب) هپاتیت C مزمن ژنوتیپ 1 و 4.
بزرگسالان با وزن کمتر از 75 کیلوگرم: 1000 میلی گرم روزانه در دوزهای منقسم (400 میلی گرم صبح و 600 میلی گرم بعد از ظهر همراه اینترفرون آلفا b 2، 3 میلیون واحد زیر جلدی سه بار در هفته یا 1000 میلی گرم به همراه 180 میکروگرم و pegasys هفتگی (peginterferon alfa2a) برای 48 هفته.
بزرگسالان با وزن بیشتر از 75 کیلوگرم: 1200 میلی روزانه در دو دوز منقسم (600 میلی گرم صبح، 600 میلی گرم بعد از ظهر) همراه اینترفرون آلفا b2، 3 میلیون واحد زیر جلدی سه بار در هفته یا 1200 میلی گرم به همراه 180 میکروگرم pegasys هفتگی برای 48 هفته.
پ) هپاتیت C مزمن ژنوتیپ 2 و 3.
بزرگسالان: 800 میلی گرم در دو دوز منقسم به همراه 180 میکروگرم pegasys هفتگی برای 24 هفته.
ت) هپاتیت C مزمن (بدون توجه به ژنوتیپ) در بیماران مبتلا به HIV که قبلاً اینترفرون دریافت نکرده‌اند.
بزرگسالان: 800 میلی گرم خوراکی روزانه در دو دوز منقسم به همراه pegasys 180 میکروگرم، زیر جلدی هفتگی برای 48 هفته.
ث) هپاتیت مزمن.
کودکان بزرگتر از 3 سال با وزن بین 50 تا 61 کیلوگرم:
200 میلی گرم صبح، 400 میلی گرم بعد از ظهر به همراه اینترفرون آلفاb2، 3 میلیون واحد زیر جلدی سه بار در هفته.
کودکان بزرگتر از 3 سال با وزن 25 تا 36 کیلوگرم:
200 میلی گرم صبح و بعد از ظهر به همراه اینترفرون آلفا b2، دو میلیون واحد زیر جلدی سه بار در هفته.
نکته: طول درمان 48 هفته برای ژنوتیپ 1 و 4 و 24 هفته برای ژنوتیپ 2 و 3 می‌باشد.
تنظیم دوز: اگر بیمار سابقه بیماری قلبی ندارد و هموگلوبین کمتر از g/dl 10 است.
دوز را به 600 میلی گرم روزانه در بالغین و mg/kg 7.5 در کودکان کاهش دهید. اگر هموگلوبین کمتر از g/dl 8.5 است، دارو را متوقف کنید.
در صورتی که بیمار سابقه بیماری قلبی دارد و هموگلوبین g/dl 2 یا بیشتر ضمن 4 هفته اول درمان افت می‌کند. دوز را به 600 میلی گرم روزانه در بالغین و mg/kg 7.5 در کودکان کاهش دهید. در صورتی که میزان هموگلوبین 4 هفته بعد از کاهش دوز کمتر از g/dl 12 باشد، دارو را متوقف کنید.
مکانیسم اثر
اثر ضد ویروسی: دارو احتمالاً باعث مهار سنتز DNA، RNA می‌شود. RNA پلی مراز را مهار می‌کند، و در تشکیل پوشش پلی پپتیدی ویروس مداخله می‌کند.
تداخل دارویی
استامینوفن، آنتی اسیدهای حاوی منیزیم و آلومینیوم یا سایمتیکون، آسپیرین، سایمتیدین روی سطوح دارو اثر می‌گذارند.
دیدانوزین باعث افزایش عوارض جانبی ناشی از این دارو می‌شود.
مصرف همزمان دارو با استاوودین و زیدوودین باعث کاهش اثر ضد رتروویرال آنها می‌شود.
فرم آئروسل
1- فرم آئروسل تنها برای عفونتهای شدید دستگاه تنفسی تحتانی ناشی از RSV می‌باشد. هر چند درمان ممکن است قبل از نتایج تست‌ها شروع شود ولی لازم است، RSV تأیید شود. بیماران باید بستری شده و به دقت مانیتور شوند.
2- آئروسل ریباویرین را تنها با SPAG-2 تجویز کنید.
3- محلول را با آب استریل برای تزریق یا تنفس رقیق کرده و سپس به یک فلاسک 500 میلی لیتری به صورت آسپتیک منتقل کرده و با آب مقطر به حجم 300 میلی لیتر برسانید تا به غلظت mg/ml 120 برسیم. محلول تا 24 ساعت در دمای اتاق پایدار است.
4- برای رقیق کردن محلول از آب باکتریواستاتیک استفاده نکنید.
5- هر 24 ساعت محلول را تعویض کنید و محلول باقی مانده قبلی را دور بریزید.
6- بیماران ونتیله را از نظر علائم تنفسی بدقت مانیتور کنید. چون دارو در تجهیزات تنفسی رسوب می‌کند.
7- دارو در نوزادان با عفونت RSV شدید، بخصوص نوزادان نارس یا نوزادانی که بیماریهای زمینه‌ای قلبی ـ ریوی دارند بسیار مؤثر است.
8- کسانی که فرم آئروسل دارو را آماده مصرف می‌کنند، دچار علائمی مانند سردرد، ورم ملتحمه، سردرد، تهوع، سرگیجه، آبریزش چشم، بثورات جلدی، رینیت، فارنژیت و به میزان کمتر برونکواسپاسم، درد قفسه سینه و آسیب لنزهای تماسی می‌شوند. بیشتر این عوارض در چند ساعت اول تماس رخ می‌دهد.
9- درمان دارویی باید با حمایت کافی تنفسی و مایع درمانی مناسب همراه باشد.
فرم خوراکی
1- قبل از شروع درمان حتماً تست بارداری منفی از بیمار داشته باشید. تست بارداری باید هر ماه ضمن درمان و تا 6 ماه بعد از آن تکرار شود.
2- زنان بیمار یا همسران مردان مبتلا باید از دو فرم پیشگیری از بارداری قبل، حین درمان و تا 6 ماه بعد استفاده کنند.
3- وضعیت هماتولوژیک، تستهای کبدی، میزان TSH را قبل و سپس حین درمان مانیتور کنید.
4- ریباویرین به تنهایی در درمان هپاتیت C مزمن مؤثر نیست.
5- بیمار را از نظر افکار خودکشی، افسردگی شدید، آنمی همولیتیک، سرکوب مغز استخوان، بیماریهای اتوایمیون و عفونی، اختلال ریوی، پانکراتیت و دیابت بررسی کنید.
6- در صورت بروز انفیلتراسیون ریوی یا نارسایی شدید ریوی تجویز دارو را متوقف کنید.
نکات قابل توصیه به بیمار
دارو را می‌توان بدون توجه به زمان غذا خوردن مصرف کرد. ولی بهتر است زمان مصرف همیشه یکنواخت باشد.
مصرف در شیردهی: ترشح دارو در شیر مشخص نیست. مصرف دارو در دوران شیردهی توصیه نمی‌شود.
مصرف در بارداری: دارو باعث اثرات توکسیک روی جنین می‌شود.
مکانیسم اثر:
جذب: در تجویز به فرم آئروسل بخشی از دارو جذب سیستمیک می‌شود. فراهمی زیستی بدنبال مصرف خوراکی 64% است.
پخش: دارو در ترشحات برونش تغلیظ می‌شود. سطوح پلاسمایی برای مهار پلاک زیر حدود درمانی است.
متابولیسم: دارو در کبد متابولیزه می‌شود (فرم خوراکی).
دفع: عمدتاً از راه کلیه دفع می‌شود. فاز اول نیمه عمر پلاسمایی دارو 9.5 ساعت و فاز دوم 40 ساعت است (به خاطر آزاد شدن آهسته دارو از محل اتصال به RBC) نیمه عمر نهایی دارو بدنبال مصرف خوراکی بعد از تجویز یک دوز 120 تا 170 ساعت است.
موارد منع مصرف و احتیاط
موارد منع مصرف: حساسیت به دارو یا دیگر ترکیبات فرمولاسیون، زنان در سنین بارداری که نمی‌توانند از روشهای پیشگیری از بارداری به طور مطمئن استفاده کنند، بارداری، همسران زنان باردار، هموگلوبینوپاتی‌ها (تالاسمی ماژور، آنمی داسی شکل) بیماران با هپاتیت اتوایمیون، بیماری کبدی جبران نشده (child-pagh B&C).
موارد احتیاط: بیشتر از 10% بیماران دچار آنمی همولیتیک می‌شوند، که عموماً در 2-1 هفته اول درمان رخ می‌دهد. آنمی ناشی از ریباویرین ممکن است بیماریهای زمینه‌ای قلبی را بدتر کند. در بیماران با بیماری قلبی قابل توجه یا کنترل نشده استفاده نشود. در صورت هرگونه بدتر شدن وضعیت قلبی ـ عروقی مصرف دارو را قطع کنید. بیماران با سن بیشتر از 50 سال یا نارسایی کلیوی باید از نظر بروز آنمی بدقت ارزیابی شوند.
در صورت بروز نارسایی کبدی مصرف دارو قطع شود. مونوتراپی ریباویرین در درمان هپاتیت C مزمن مؤثر نیست. در بیماران با نارسایی کلیوی با احتیاط استفاده شود. در صورت کلیرانس کراتینین کمتر از ml/min 50 استفاده نشود.
مصرف همزمان با اینترفرون باعث اختلالات اتوایمیون، بیماریهای عفونی، سرکوب مغز استخوان، اختلالات دهان و لثه، خشکی دهان، واکنشهای درماتولوژیک، دیابت، واکنشهای حساسیتی (آنافیلاکسی، آنژیوادم)، پانکراتیت، اختلالات روانی، بیماریهای ریوی (پنومونیت، تنگی نفس) می‌شود.
در بیماران مسن با احتیاط استفاده شود. ایمنی و اثربخشی دارو در کودکان کوچکتر از سه سال اثبات نشده است.
دارو تراتوژن است. قبل از شروع درمان تست بارداری منفی لازم است. از بارداری حین درمان و تا 6 ماه بعد از خاتمه درمان خودداری شود. دو فرم جلوگیری از بارداری حین درمان استفاده شود.
ایمنی و اثربخشی دارو در بیماران که درمان با اینترفرون در آنها موفق نبوده پیوند عضو شده، یا همزمان HBV یا HIV دارند اثبات نشده است. Copegus در بیمارانی که مبتلا به HIV هستند.و آنها بیشتر از 100 است استفاده شده است.
فرم خوراکی نباید در درمان HIV، آدنوویروس، RSV یا آنفلوآنزا استفاده شود.
فرم آئروسل در بیماران تحت تهویه مکانیکی ممکن است در تجهیزات دستگاه رسوب کرده و وضعیت تنفسی را بدتر کند. بیماران مبتلا به COPD و آسم را از نظر علائم تنفسی مانیتور کنید. آنمی با فرم آئروسل گزارش نشده ولی هر 2-1 هفته بیمار را مانیتور کنید. در مورد کسانی که می‌خواهند دارو را برای بیمار تجویز کنند، مراقب اثرات تراتوژنیک دارو باشید.
اشکال دارویی:
Injection: 100mg
Tablet : 200mg
Capsule: 200mg
