بسته به خصوصیات اپیدمیولوژیک مناطق مختلف علل متفاوتی دارد. در کشور امریکا و تعدادی از کشورهای اروپایی اکثر موارد پانکراتیت حاد به دنبال مصرف الکل است، در ایران اغلب موارد (۵۰٪ موارد) پانکراتیت حاد ناشی از سنگهای صفراوی است. بیشترین شیوع سنی در گروه سنی ۵۰-۴۱ سال است. مرگ و میر پانکراتیت حاد حدود ۱۰٪ است. علائم پانکراتیت حاد عبارتند از درد شکمی شدید، تهوع، استفراغ، تعریق، درد عضلانی، تورم و نفخ شکم، بی حالی، تب، افت فشارخون و حتی شوک.
پانکراتیت مزمن معمولاً در پی حملات مکرر پانکراتیت حاد بروز میکند زیرا لوزالمعده در بین حملات کاملاً بهبود نمییابد. لوزالمعده در جریان این عارضه، به تدریج توانایی تولید آنزیمهای گوارشی و هورمونهای ضروری مانند انسولین را از دست میدهد. التهاب پانکراس ناشی از خودهضمی بافت آن توسط آنزیمهای پانکراس به ویژه تریپسین میباشد. علایم پانکراتیت ممکن است به صورت دردهای مداوم یا متناوب در ناحیه فوقانی شکم احساس شوند (علایم با غذاخوردن تشدید میشود و دورههای درد گاه یک هفته طول میکشد). تهوع، استفراغ، اتساع شکم، زردی (یرقان)، اسهال چرب و کاهش وزن.
الکلیسم مزمن، بیماریهای مجاری صفراوی، سنگ کیسه صفرا، تومورها، ضربه یا جراحی شکم، مصرف بعضی از داروها (مانند گروه سولفا، کلروتیازید یا داروهای کورتونی)، بعضی از عفونتها مانند عفونت ویروسی اوریون، هیپرلیپیدمی، هیپرپاراتیروئیدی، واسکولیت، هیپرکلسمی(میزان بیشاز حد کلسیم در خون)، پیآمد عمل ERCP، نارسایی مزمن کلیه و دیالیز.
گاهی اسکن رادیوایزوتوپ، رادیوگرافی شکم، سی تی اسکن یا سونوگرافی لوزالمعده و آندوسکوپی مفید میباشد.
در پانکراتیت حاد صفراوی درمان رایج، انجام فوری کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد به وسیله آندوسکوپ (ERCP) به همراه اسفنگتروتومی به وسیله آندوسکوپ (ES) و در نهایت انجام کله سیستکتومی انتخابی به روش لاپاراسکوپی است. در بعضی موارد خاص سایر روشهای درمانی همانند کله سیستکتومی از راه پوست (Percutaneous) و تخلیه و درناژ مایع تجمع یافته از راه پوست نیز انجام میشود. این روش میتواند منجر به درمان موفق بیماران گردد. مرگ و میر و عوارض همراه ناچیز هستند.