اسپاسم ماهیچه‌ای، انقباض ناخواسته ماهیچه است که معمولا دردناک است و انواع مختلفی دارد. بعضی از آنها را با تجویز داروی پزشک متخصص، رژیم یا ماساژ می‌توان درمان کرد. دیگر علل اسپاسم برای تشخیص و درمان مشکل‌تر هستند.
بعضی از علل اسپاسم ماهیچه‌ای شامل این موارد هستند: کشیدگی ماهیچه، آب زدایی، جراحت، بیماری‌هایی همچون فلج مغزی و MS و همین‌طور واکنش به سمومی خاص مثل استرکنین و آسیب اعصاب یا نخاع.
انقباضی که طی اسپاسم رخ می‌دهد، ناخواسته است و مغز سیگنال‌هایی را برای انقباض می‌فرستد که بدن نمی‌خواهد. زمانی‌که تمرین می‌کنیم یک انقباض ارادی برای انجام کاری یا ورزش در عضلات روی می‌دهد اما در اسپاسم، مغز یک سیگنال مختلط را برای انقباض می‌فرستد که شخص در آن لحظه آن را نمی‌خواهد یا این حالت غیرارادی است. انقباض می‌تواند چند لحظه، چند دقیقه یا چند ساعت به طول بینجامد. ماهیچه به سادگی با خواست فرد ریلکس نمی‌شود. تنفس عمیق و تمرینات ریلکسیشن می‌تواند به بهبود تدریجی ماهیچه کمک کند. مردم اغلب در واکنش به درد و گرفتگی ران پا، دیگر ماهیچه‌ها را هم منقبض می‌کنند که متاسفانه باعث طولانی‌تر شدن اسپاسم می‌شود.
اگر شخصی گرفتگی عضلانی اینچنینی را متناوبا داشته باشد، ممکن است بر اثر سو تغذیه یا تمرین ورزشی بیش از حد باشد. اغلب در انتهای یک مسابقه دو ماراتن، ورزشکاران بر اثر از دست دادن الکترولیت‌های اساسی، دچار گرفتگی دردناکی می‌شوند. تهوع و استفراغ بیش از حد هم می‌تواند باعث اسپاسم ماهیچه‌ای شود. کانون توجهات در درمان اسپاسم‌های متناوب عضلانی بر جذب آب است. افرادی که جذب آب صحیح ندارند، بیشتر در معرض گرفتگی عضلانی هستند. مطالعات دیگر هم نشان می‌دهد که از دست دادن کلسیم و منیزیم هم منجر به اسپاسم ماهیچه‌ای می‌شوند. اگر گرفتگی متناوب باشد، فرد باید رژیم غذایی خود را با غذاهای کلسیم و منیزیم‌دار و مکمل‌های معدنی کامل کند.
اگر با همه این کارها اسپاسم خاتمه نیافت، فرد باید به دکتر مراجعه کند تا دلایل ممکن دیگر را ارزیابی کند. قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خاص مثل سموم و آفت‌کش‌ها ممکن است سبب مسمومیت شود که منجر به اسپاسم ماهیچه‌ای می‌شود. اسپاسم شدید ماهیچه‌ای می‌تواند مربوط به شرایطی مثل بیماری MS باشد.
نوع دیگری از اسپاسم ماهیچه‌ای گرفتگی معده است که ممکن است بر اثر بیماری‌های عفونی معده باشد یا با شرایطی مثل سندروم تحریک‌پذیر شکم، این گرفتگی کاملا دردناک است اما کنترل تدریجی آن می‌تواند اسپاسم متناوب ماهیچه‌ای را کاهش دهد. کودکانی که قولنج دارند هم از اسپاسم شکم رنج می‌برند که با گریه زیاد همراه است. این اسپاسم به دلیل واکنش نارس مغز به گوارش است به همین دلیل است که قولنج بچه‌ها با افزایش سن‌شان بهبود می‌یابد.
آنژین قلبی نوع دیگری از اسپاسم است و زمانی که قلب، خون کافی نداشته باشد، رخ می‌دهد که مربوط به تصلب‌شرایین یا سختی سرخرگ‌هاست. علل آنژین معمولا گرفتگی دردناک در ناحیه سینه، گاهی گردن و کتف‌ها و فک است. درمان آن عموما با درمان شرایط اساسی مسبب بیماری قلبی است و همین‌طور درمان طبی آنژین.
