هیپرآکوسیس (Hyperacusis) یا عدم تحمل صدا، در اثر اختلالی که در مسیر مرکزی شنوایی رخ می دهد ایجاد می شود. افرادی که به این بیماری دچار هستند تحمل صداهای نه چندان بلند را ندارند. آنها صداهایی را که برای دیگران آزاردهنده تلقی نمی شود را شدید و غیر قابل تحمل می دانند. صداهایی مانند دوش آب، صدای یخچال، صدای اتومبیل روشن و . . . بخصوص صداهایی با فرکانس بالا برای آنها غیر قابل تحمل و آزار دهنده است. گاهی این عدم تحمل به شدتی است که مانع از فعالیتهای روزمره و کاری فرد شده و باعث افسردگی و انزوای بیمار می گردد.
علل و شیوع عدم تحمل صدا (هیپرآکوسیس)
این اختلال چندان شایع نبوده و شیوع آن حدود یک نفر از هر پنجاه هزار نفر می باشد.بیماری می تواند در سنین مختلف و در یک یا هر دو گوش ایجاد شود. بعضی از علل ایجاد کننده این بیماری عبارتند از:
• ضربه به سر
• آسیب سیستم شنوایی با داروها یا مواد شیمیایی سمی
• عفونت های ویروسی گوش داخلی
• بیماری لایم
• اختلالات مفصل فکی-گیجگاهی
بعضی از بیماریها و اختلالات اعصاب و روان نیز با این بیماری بیشتر دیده می شود، از جمله:
• بعضی از انواع تشنج ها
• افسردگی
• وابستگی دارویی به دیازپام
• سر دردهای میگرنی
• بیماری تی-ساکس
• سندرم خستگی مزمن
این بیماری در کودکان نیز با سندرم بیش فعالی، اختلال یادگیری و اتیسم بیشتر دیده می شود.
تشخیص و درمان
افرادی که از این اختلال رنج می برند باید توسط متخصص گوش و حلق و بینی بررسی گردند. سوابق بیماریهای قبلی آنها مشخص گردیده و ارزیابی کامل شنوایی و اودیولوژی برای آنها صورت پذیرد. درمان اختصاصی جراحی یا دارویی برای این بیماری وجود ندارد. صدا درمانی که معمولاً طی یک سال باید انجام شود روشی است که تحمل این افراد را به صدا افزایش می دهد. در این روش با وسیله ای شبیه سمعک در گوش فرد صدای مداوم و خاصی ایجاد می کنند.
کاهش شنوایی و وزوز گوش
هیپرآکوسیس (Hyperacusis) معمولاًبا کاهش شنوایی همراه نیست. اودیومتری (شنوایی سنجی) این بیماران معمولاً طبیعی گزارش می شود. در صورتیکه کاهش شنوایی همراه با کاهش تحمل صدا باشد به آن رکروتمان (recruitment) می گویند.
این افراد محدوده شنوایی باریکی دارند. به عنوان مثال فرد صدای زیر 50 دسی بل را نمی شنود و صداهای بالای 80 دسی بل برایش آزار دهنده است. وزوز گوش می تواند با هیپرآکوسیس (Hyperacusis) همراه باشد. گاهی این دو شکایت با هم بروز می کند و گاهی یکی مقدم بر دیگری تظاهر می یابد.