خواص و مضرات دوغ

‎ ‎دوغ یکی از سالم‌ترین نوشیدنی‌های سنتی ایران است که مصرف آن خصوصا در فصول گرم سال بسیار توصیه می‌شود. ‏این نوشیدنی برخلاف آبمیوه‌های صنعتی و نوشابه‌های گازدار برای کودکان بالای یک سال مناسب بوده و می‌تواند پروتئین، ‏چربی، ویتامین‌هایB ‎، ‏D، کلسیم و همچنین آب مورد نیاز بدن را تا حدودی تامین کند‎.‎
دوغ به دلیل طبیعت سرد، علائم گرمازدگی، خستگی و عطش را التیام بخشیده و مانند ماست، حاوی میکروارگانیسم‌های ‏زنده و مفیدی است که از رشد و تکثیر بسیاری از باکتری‌های مضر در دستگاه گوارش جلوگیری می‌کند‎.‎
معمولا دوغ را به روش سنتی و صنعتی تهیه می‌کنند. در روش سنتی یا روستایی ماست را به همراه آب در مُشک یا ‏کیسه‌های پوستی می‌ریزند و تکان می‌دهند وبر اثر ضربات وارده دوغ حاصل می‌شود‎.‎
در این روش به دلیل آن که نظافت کیسه‌های پوستی مشکل است احتمال آلودگی میکروبی در فرآورده حاصله زیاد است. به ‏این جهت توصیه می‌شود دوغ را به صورت صنعتی یا خانگی تهیه کنید. در صنعت، ماست را با میزان مناسبی آب در ‏تانک‌های مجهز به همزن مخلوط کرده و بعد از اختلاط کامل آن را با رعایت موازین بهداشتی سرد و بسته‌بندی می‌کنند. این ‏نوشیدنی به دلیل آن که در دمای گرم محیط و در برابر فساد مقاوم است نیاز به هیچ نگهدارنده مصنوعی نداشته و مصرف ‏آن برای افرادی که دچار عدم تحمل لاکتوز هستند، مناسب است‎.‎
البته دوغ صنعتی خالی از اشکال نیست. این نوشیدنی سرشار از نمک بوده و برای مبتلایان به فشار خون بالا، بیماران قلبی ـ ‏عروقی و کسانی که دچار نارسایی کلیوی هستند بسیار مضر است. بنابراین برای آن که این افراد از مصرف این نوشیدنی ‏مفید بی‌‌بهره نمانند، بهتر است در منزل و به صورت خانگی آن را تهیه کنند‎.‎
معمولا برخی افراد جهت ترش و گازدارشدن این نوشیدنی آن را در دمای محیط نگهداری می‌کنند. این روش نگهداری برای ‏سلامت افراد مشکلی ایجاد نخواهد کرد. این نوشیدنی به طور طبیعی حاوی باکتری‌های مولد اسید لاکتیک و همچنین ‏مخمرهای مولد گاز است که در دمای محیط فعال‌تر و باعث ایجاد طعم اسیدی و گازی می‌شوند‎.‎
اما بد نیست بدانید اگر در این روش نگهداری آنزیم‌های تجزیه‌کننده پروتئین فعال شوند دوغ آلوده به کپک شده و بلافاصله ‏تغییر رنگ و مزه داده و تاریخ انقضای آن سریع‌تر از آنچه روی بطری نوشته شده فرا می‌رسد که استفاده از آن توصیه ‏نمی‌شود. بنابراین بهترین روش برای ماندگاری مطلوب دوغ نگهداری آن در دمای یخچال است. دوغ اگر به وسیله گاز‎ ‎CO2 ‎گازدار شود مضرات گاز افزوده‌شده به آن مانند نوشابه‌های گازدار خواهد بود‎.‎
اغلب برای طعم‌دارکردن دوغ از نعنا، پونه، کاکوتی یا گلبرگ‌های خردشده گل‌محمدی و برخی عرقیات استفاده می‌شود که ‏علاوه بر ایجاد طعم خوشایند، بر خواص درمانی دوغ می‌افزاید‎.‎
دوغ حاوی نعنا و پونه، به ترشح شیره معده و هضم غذا کمک می‌کند و نفخ حاصل از دوغ را رفع و دل پیچه را التیام ‏می‌بخشد. این دوغ خنک‌کننده محیط دهان بوده و به گردش هر چه بهتر خون کمک کرده، مجاری گوارشی را ضدعفونی و ‏برای رفع سکسکه و اسهال ناشی از گرمی هوا نافع و به عملکرد مطلوب کبد کمک می‌کند. دوغ حاوی کاکوتی، مقوی قلب و ‏معده بوده و مسکن سردردهای ناشی از گرمی هواست و به دلیل خاصیت ضدعفونی‌کنندگی، کرم‌کش قوی بوده و خلط‌آور ‏خوبی است و برای التیام علائم رماتیسم نافع است. دیگر خواص دوغ کاکوتی شبیه به دوغ نعناست‎. 
دوغ حاوی گلبرگ‌های گل‌محمدی بسیار معطر، مقوی قلب و کبد و اعصاب، آرام‌بخش و نشاط‌آور بوده و برای تنظیم عملکرد ‏دستگاه گوارش نافع و رفع کننده بوی بد دهان است‎.‎
توصیه‌ها:‏
‎* مصرف دوغ به عنوان یک نوشیدنی سالم به همراه غذا در ماه‌های گرم سال توصیه می‌شود‎.‎
‎* مصرف بیش از حد دوغ می‌تواند تعادل بدن را از وضعیت عادی خارج کند‎.‎

‎*‎ لفظ گرمادیده که این روزها روی بطری برخی دوغ‌های صنعتی به چشم می‌خورد به این معناست که دوغ حاصله بعد از ‏آماده‌شدن دوباره پاستوریزه شده تا میکروارگانیسم‌های مایه ماست کاهش و دوغ ترش نشود. اغلب دوغ‌های معمولی این ‏حرارت را نمی‌بینند. دوغ‌های سنتی از نظر بهداشت آب و مواد معطری چون سبزیجات و عرقیاتی که به آن اضافه می‌شوند ‏مشکوکند و موارد متعددی از آلودگی‌های میکروبی در آنها دیده شده است. بنابراین توصیه می‌شود که دوغ را در ‏بسته‌بندی‌های بهداشتی تهیه و به تاریخ مصرف و مجوز بهداشت آن توجه کرده و از خرید دوغ‌های بی‌نام و نشان اجتناب ‏کنید‎.‎

دوغ و گروه خون: مصرف دوغ برای دارندگان گروه خونی O و A مضر میباشد.

مقالات مرتبط

اولین سابقه شناخته شده کشت قارچ شیتاکه به سال ۱۲۰۹ در زمان سلسله سونگ در چین بر می‌گردد. این باعث […]

۲۹ نوامبر روز جهانی رایس کیک است. انواع این محصول در دنیا وجود دارد، مخصوصاً در کشور‌هایی که به عنوان […]

تاریخچه و روز ملی دانه چیا این دانه دانه از گونه گیاه نعناعیان است. دانه‌های ریز سیاهی هستند. دانه چیا […]

روز ملی کینوا را هر ساله در ۱۶ ژانویه جشن می‌گیرند. کینوا سوپر فود مشهور، غنی از فیبر رژیمی و […]

0 0 رای ها
امتیازدهی به مقاله
اشتراک در
اطلاع از
guest
0 نظرات
قدیمی‌ترین
تازه‌ترین بیشترین رأی
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها