موارد و مقدار مصرف:
درمان اضطراری زیادی فشارخون
بزرگسالان و کودکان: با دوز mcg/kg/min 3 -25/0 به صورت انفوزیون وریدی شروع شده و بر اساس فشارخون بیمار تا مقدار mcg/kg/min 10- 3/0 تنظیم میشود. حداکثر سرعت انفوزیون mcg/kg 10 در دقیقه و برای مدت 10 دقیقه است. اگر در این سرعت پاسخ فشارخون کافی نبود، انفوزیون را متوقف کنید.
نارسایی قلبی حاد
بزرگسالان و کودکان: انفوزیون وریدی که بر اساس برون ده قلبی و فشارخون سیستمیک تنظیم میشود. مقدار مصرف دارو همانند درمان زیادی فشارخون میباشد.
موارد منع مصرف و احتیاط:
موارد منع مصرف: حساسیت مفرط شناخته شده به دارو، زیادی فشارخون جبرانی ناشی از شنت شریانی- وریدی یا کوآرکتاسیون آئورت (کاهش فشارخون ممکن است برای بیماران ضروری باشد)، جریان خون ناکافی مغزی، آتروفی بینایی مادرزادی، تاری دید (amblyopia) به دنبال مصرف تنباکو.
موارد احتیاط: نارسایی کلیوی یا کبدی، افزایش فشار داخل مغزی، کمکاری تیروئید، کمبود ویتامین B12 و هیپوناترمی.
عوارض جانبی:
اعصاب مرکزی: سردرد، سرگیجه، ترس و اضطراب، افزایش فشار داخل مغزی، از دست دادن هوشیاری، بیقراری.
قلبی ـ عروقی: برادیکاردی، تغییرات نوار قلب، فلاشینگ، تپش قلب، تاکیکاردی، کمی فشارخون.
پوست: پیدا کردن رنگ صورتی، تعریق، راش.
دستگاه گوارش: تهوع، درد شکم.
متابولیک: اسیدوز، هیپوتیروئیدی، متهموگلوبینمی.
عضلانی ـ اسکلتی: انقباض عضلانی.
سایر عوارض: سمیت با سیانید، حساسیت در محل انفوزیون، سمیت با تیوسیانات، قرمز و برجسته شدن عروق
مسمومیت و درمان:
تظاهرات بالینی: ایجاد عوارض جانبی ذکر شده، افزایش تحمل به اثرات کاهنده فشارخون دارو.
درمان: باید نیتریتها را که موجب تشکیل متهموگلوبین میشوند تجویز کرد. مصرف نیتروپروساید باید قطع شده و هر دقیقه آمیلنیتریت استنشاقی بهمدت 30-15 ثانیه استنشاق شود تا بتوان یک محلول نیتریت سدیم سه درصد تهیه کرد. آمیلنیتریت باید با احتیاط مصرف شود تا خطر کمی فشارخون اضافی ناشی از گشاد شدن عروق به حداقل برسد، سپس، محلول نیتریت سدیم به میزان حداکثر 5-5/2 میلیلیتر در دقیقه، تا مقدار تام 15-10 میلیلیتر، انفوزیون وریدی میشود. به دنبال آن محلول تیوسولفات سدیم (5/12 گرم در 50 میلیلیتر از محلول دکستروز 5%) در مدت 10 دقیقه انفوزیون میشود. در صورت لزوم، انفوزیون نیتریت سدیم و تیوسولفات سدیم در نصف مقادیر اولیه تکرار میشود. اقدامات درمانی دیگر شامل مراقبتهای علامتی و حمایتی میشود.
تداخل دارویی:
نیتروپروساید ممکن است اثرات کاهنده فشارخون سایر داروهای پایینآورنده فشارخون را تشدید کند.
اثرات کاهنده فشارخون نیتروپروساید ممکن است توسط داروهای بیهوش کننده عمومی بخصوص هالوتان و انفلوران تشدید شود.
داروهای تنگ کننده عروق، مانند اپینفرین، ممکن است موجب افزایش فشارخون در طول درمان با نیتروپروساید شود.
مهارکنندههای فسفودی استراز نوع 5 مانند سیلدنافیل، تادالافیل و واردنافیل میتوانند اثرات کاهنده فشارخون نیتروپروساید را تشدید کنند. از استفاده توام پرهیز شود.
مکانیسم اثر:
اثر کاهنده فشارخون: نیتروپروساید بر روی عضلات صاف عروق به طور مستقیم اثر کرده و موجب گشاد شدن عروق محیطی میشود.
فارماکوکینتیک:
جذب: از راه تزریق وریدی مصرف میشود.
پخش: مشخص نیست.
متابولیسم: در اریتروسیتها و بافتها به سرعت به سیانید آزاد متابولیزه شده و در کبد به تیوسیانات تبدیل میشود.
دفع: عمدتاً در ادرار و تماماً به صورت متابولیت دفع میشود. 10-1 دقیقه بعد از اتمام انفوزیون، فشارخون به حد قبل از درمان برمیگردد.
اشکال دارویی:
Injection, Powder: 50 mg
اطلاعات دیگر:
طبقهبندی فارماکولوژیک: گشاد کننده عروق.
طبقهبندی درمانی: کاهنده فشارخون.
طبقهبندی مصرف در بارداری: رده C
نامهای تجاری: Nipruss, Nitriate
ملاحظات اختصاصی:
1- از تمام بیماران در مورد مصرف سیلدنافیل، تادالافیل یا واردنافیل قبل از مصرف نیتراتها پرسیده شود.
2- فشارخون بیمار باید حداقل هر پنج دقیقه در شروع انفوزیون و حداقل هر 15 دقیقه در طی انفوزیون کنترل شود.
3- محلول با استفاده از محلول دکستروز پنج درصد تهیه میگردد. برای تهیه محلول نباید از محلول باکتریوستاتیک تزریقی یا محلول نمکی استریل استفاده شود. بهدلیل حساسیت به نور، محلول تزریق وریدی باید با ورق آلومینیم پوشانده شود. محلولهای تازه به رنگ قهوهای کمرنگ است. بعد از 24 ساعت محلول باید دور ریخته شود.
4- پس از پراکندگی، نیتروپروساید برای تزریق وریدی مستقیم مناسب نمیباشد. محلول غلیظ در 250، 500 یا 1000 میلیلیتر از دکستروز 5% رقیق شده و غلظتهای 200، 100 یا mcg/ml 50 ایجاد میکند.
5- برای انفوزیون دارو از پمپ انفوزیون استفاده شود.
6- دارو را بهتر است از طریق یک ورید محیطی، بدون اضافه کردن داروی دیگر، انفوزیون کرد. از تنظیم سرعت انفوزیون تا زمانی که محلول نیتروپروساید در رگ جاری است، باید خودداری کرد، زیرا حتی تزریق یکباره مقادیر کم دارو میتواند موجب افت شدید فشارخون شود.
7- نیتروپروساید میتواند موجب مسمومیت با سیانید شود. بنابراین، هر 72 ساعت باید غلظت سرمی تیوسیانات را ارزیابی کرد. غلظت بیشتر از mcg/ml 100 موجب مسمومیت با سیانید میشود، که میتواند سبب بروز کمی شدید فشارخون، اسیدوز متابولیک، تنگی نفس، آتاکسی و استفراغ گردد. در صورت بروز نشانهها، باید انفوزیون قطع و درمان مجدداً ارزیابی شود. آنتی دوت سیانید در دسترس باشد.
8- نیتروپروساید ممکن است برای ایجاد کمی فشارخون تحت کنترل در طول بیهوشی، برای کاهش خونریزی ناشی از عمل جراحی، نیز بهکار رود.
9- بیماران مبتلا به زیادی فشارخون به نیتروپروساید حساس تر از بیمارانی هستند که فشارخون طبیعی دارند. همچنین بیمارانی که سایر داروهای کاهنده فشارخون را مصرف میکنند، حساسیت بسیار زیادی به نیتروپروساید دارند. نیتروپروساید در بیماران مبتلا به انفارکتوس حاد میوکارد، نارسایی قلبی مقاوم به درمان و نارسایی شدید دریچه میترال بهکار رفته است.
10- هدف از درمان کم کردن فشار متوسط شریانی به اندازه 25% در مدت چند دقیقه تا 2 ساعت است.
نکات قابل توصیه به بیمار:
در صورت بروز هر یک از نشانههای سردرد، سرگیجه، تهوع، استفراغ، درد شکمی، درد قفسه سینه، تپش قلب، تنگی نفس و فلاشینگ فوراً به پزشک اطلاع دهید.
مصرف در سالمندان: بیماران سالخورده نسبت به اثرات کاهنده فشارخون دارو حساس تر هستند.
مصرف در شیردهی: ترشح دارو در شیر مشخص نیست. مصرف این دارو در دوران شیردهی باید با احتیاط همراه باشد.
اثر بر آزمایشهای تشخیصی:
در طی درمان ممکن است غلظت سرمی کراتینین افزایش یابد.
