با افزایش سن، فقط ماهیچهها و جسم ما نیست که ضعیف میشوند، بلکه مغز نیز تحت تأثیر قرار میگیرد، تغییر میکند و ضعیف میشود. حتمأ باید سلامت مغز را جدی بگیریم.
از مشکلات مغزی، میتوان به جنون اشاره کرد.
حال این سبک زندگی سالم کدام است؟
سیگار نکشیدن، مصرف میوه و سبزیجات به میزان کافی، BMI متناسب (تناسب قد و وزن)، فعالیت فیزیکی، ورزش منظم و عدم مصرف مشروبات الکلی. حتی فقط با رعایت ۴ مورد، ریسک ابتلا به مشکلات مغزی، مثل اختلالات شناختی و جنون، تا ۶۰ درصد کم میشود.
علاوه بر تغذیهی مناسب، ورزش منظم، دوری از رفتارهای پر خطر مثل سیگار کشیدن، راههای دیگر نیز برای تقویت و حفظ سلامت مغز مؤثراند. همواره مغز خود را فعال و در حال یادگیری نگه دارید. میتوانید از روزنامهای که اول صبح میخوانید و یا جدول سودوکو و یا حتی بازی با کلمات، شروع کنید.
۱۰ تمرین برای سلامت مغز
-
شرکت در فعالیتهای گروهی:
برای حفظ سلامت مغز حتماً در فعالیتهای گروهی شرکت کنید. گذراندن وقت با دوستان، انجام کارهای داوطلبانه و مسافرت میتواند شما را فعال و سالم نگه دارد.
-
فعال نگه داشتن ذهن و سلامت مغز:
برای حفظ سلامت مغز باید ذهن را فعال نگه داشت. یادگیری یک زبان یا مهارت جدید، حل کردن جدول کلمات متقاطع، رفتن به کلاسهای آموزشی و یا یادگیری رشتههای هنری میتوانند ذهن شما را فعال نگه دارند.
-
رژیم غذایی بر اساس گروه خون برای سلامت مغز:
رژیم غنی از اسیدهای چرب امگا ۳، پروتئین، آنتی اکسیدانها، میوهها و سبزیهای مناسب گروه خون و ویتامین B و میزان متعادلی از مواد نشاستهای یا کربوهیدراتهای پیچیده، غلات کامل و فیبردار مانند جو دو سر و سبوس آن، سلامت مغز را حفظ میکنند.
-
خواب کافی:
نداشتن خواب کافی میتواند اثرات منفی بر سلامت مغز داشته باشد.
-
ورزش و فعالیت بدنی منظم:
برای حفظ سلامت مغز ورزش و فعالیت بدنی فراموش نشود. در واقع ورزش میتواند گردش خون را فعال کند، توازن و هماهنگی بدن را بهبود بخشد و به جلوگیری از بیماریهایی که خطر زوال عقل یا دمانس را میافزایند، مانند بیماری قلبی، سکته مغزی و دیابت کمک کند.
-
کاهش استرس و حفظ سلامت مغز:
برای داشتن مغزی سالم باید شرایط استرس زا را کاهش دهید. شرکت در تمرینهای یوگا، گذراندن وقت با دوستان یا انجام سایر فعالیتهای کاهنده استرس به حفظ توانایی یادگیری و قدرت حافظه کمک میکنند.
-
محافظت در برابر آسیبهای مغزی:
استفاده از کلاه ایمنی و بستن کمربند ایمنی در حین رانندگی با موتور و ماشین به اجتناب از صدمهخوردن مغز که میتواند با افزایش خطر زوال عقل یا دمانس همراه باشد کمک کند.
-
دوری از عادتهای ناسالم:
برای حفظ سلامت مغز باید از عادات بد و ناسالم پرهیز کنید. سیگار و داروهای روانگردان میتوانند باعث افزایش خطر ابتلا به زوال قدرت شناختی شوند.
-
کنترل عوارض بهداشتی:
پس، حفظ وزن متناسب، مصرف غذای متعادل و مغذی و کنترل کردن استرس میتواند به کاهش خطر ابتلا به بیماریهایی که بر مغز تأثیر میگذارند مانند دیابت، بیماری قلبی، فشار خون بالا کمک کند.
-
توجه به سابقه بیماریها در خانواده:
اگر با توجه به سابقه خانوادگیتان در معرض ابتلا به زوال عقل یا دمانس در دوران سالمندی هستید، با پزشک خود در مورد شیوههای حفظ سلامت مغز و جلوگیری یا کند کردن پیشرفت زوال قوه شناختی مشورت کنید.
تمرینهای مفید برای سلامت مغز (مخصوص افراد میانسال):
- یک لیست از لوازم مورد نیازی که باید بخرید و کارهایی که باید انجام دهید تهیه کنید.
بعد از ۲ الی ۳ ساعت سعی کنید موارد را بدون نگاه کردن به لیست، به خاطر بیاورید و برای خود تکرار کنید. - یادگیری مهارتی تازه را آغاز کنید.
- نواختن یک آلت موسقی، یادگیری زبانی جدید و یا حتی کارهای هنری را شروع کنید.
- سعی کنید حسابرسیهای روزانهی خود را در ذهنتان و بدون استفاده از کاغذ و مداد و یا ماشین حساب انجام دهید. نگذارید بدیهیات اولیهی ریاضی از ذهنتان بیرون بروند.
- همواره نکات جدید آشپزی را یاد بگیرید. میتوانید آشپزی رژیمی را شروع کنید و یا به کلاسهای مخصوص آشپزی بروید.
- وقتی به جای جدیدی میروید، قبل از بازگشت از آن جا، نقشهای از آن را در ذهن خود ترسیم کنید. این کار برای تقویت و سلامت مغز بسیار مفید است.
- حس چشایی خود را همیشه بیدار نگه دارید. وقتی خوراک جدیدی را امتحان میکنید، سعی کنید در ذهن خود مجسم کنید که از چه مواد اولیهای تهیه شده است.
- همزمانی حرکات چشم و دست خود را نگه دارید. برای این امر میتوانید شروع به بافندگی، نقاشی و یا درست کردن پازل بپردازید.
- همچنین برای هماهنگ و متناسب نگه داشتن کل بدن و حفظ هماهنگی دست و پا، میتوانید از ورزش کمک بگیرید.
- ایروبیبک ورزشی بسیار مناسب برای فعال نگه داشتن بدن است. همچنین میتوانید ورزش شنا را نیز انجام دهید.
حال به برخی از علائم اولیهی زوال عقل میپردازیم:
- هر کس ممکن است بیفتد، ولی اگر مکرر تکرار شود، میتواند هشداری برای آلزایمر و بیماریهای مغزی باشد.
- برخی از افراد جوانی که به پیری زودرس مغز و مشکلات مغزی مبتلا میشوند، نسبت به قوانین و فرهنگ و هنجارهای اجتماعی بیتفاوت میشوند. از آنها رفتارهایی مثل دزدی، بی بند و باری و … سر میزند.
- خیره ماندن و عدم حرکت چشمها بصورت طولانی مدت. این گونه افراد هنگام مطالعه، مدام خطوط را گم میکنند.
- یک نشانهی اعجاب انگیز، تمایل به خوردن اشیایی مانند گل و گیاه در افراد مبتلا است، زیرا معتقدند که این گونه اقلام برای خوردن در آن جا بودند!
طبق تحقیقات، ریسک ابتلا به جنون در افرادی که تمرینات جهت سلامت مغز انجام میدهند و سبک زندگی سالمی دارند، کمتر است.
- افرادی با علائم جنون و مشکلات مغزی، احساس شرمندگی و خجالت خود را از دست میدهند.
- افراد مبتلا مدام فراموش میکنند که هر چیزی را کجا قرار دادند و یا چه چیزی میگفتند.
- اگر فردی که همواره مهربان و خوش قلب است، اما ناگهان از سخنان توهین آمیز یا نامناسب استفاده میکند و هیچ گونه تأسفی برای سخنان خود نمیخورد، میتواند علامتی برای مشکلات مغزی باشد.
- یکی از اولین نشانههای بیماری آلزایمر، مرتکب شدن خطا در زمینههای پولی و مالی است. پرداخت مبلغ بیشتر و یا کمتر به مغازه دار، اشتباه نوشتن چک، و سایر خطاها.
برخی، این اشتباهات را طبیعی و فقط ناشی از افزایش سن میدانند، ولی چنین نیست. باید جدیتر به این وضعیت نگریست.
