سرطان روده بزرگ

در این بیماری سلول‌های سرطانی در داخل بافت روده شروع به تکثیر می‌کنند. اگر چه این سرطان از جمله معمول‌ترین سرطان‌های بشر به‌حساب‌می‌آید اما به‌دلیل بهبود روش‌های غربالگری و تشخیصی، تعداد موارد جدید این بیماری و مرگ ناشی از آن به‌طور قابل ملاحظه‌ای کاهش یافته‌است.

این بیماری در هر سنی بروز می‌یابد اما میزان بروز در سن بالای ۵۰ سال بیشتر است. زمانی‌که در مراحل اولیه تشخیص داده‌ می‌شود، این سرطان درمان‌پذیر است، اما تشخیص آن در این مراحل هیچ‌گونه علامتی ندارد. روده بزرگ بخشی از سیستم گوارشی می‌باشد. روده باریک از انتهای معده شروع و به روده بزرگ ختم می‌شود و سپس روده بزرگ نیز از آنجا تا محل مقعد ادامه‌ می‌یابد.

شامل دو بخش است: بخش اول کولون نامیده می‌شود که حدود ۱۸۰ سانتی‌متر طول دارد. بخش دوم راست روده است که طول آن به ۱۵ تا ۲۵ سانتی‌متر می‌رسد.

عوامل زیر ممکن است شانس ابتلا به سرطان روده بزرگ را در فرد افزایش دهد:

چاقی، مصرف الکل، استفاده از مواد مخدر سایر عوامل خطر شناخته شده هستند. آسپرین برای پیشگیری پولیپ‌های آدنوماتوز روده بزرگ و راست روده، در افرادی با سابقه این ضایعات مؤثر است.

از جمله نشانه‌هایی که مراجعه به پزشک را ضروری می‌کند می‌توان موارد زیر را نام‌ برد:

از جمله روش‌های تشخیصی جهت غربالگری این سرطان عبارتند از:

عوارض جانبی جراحی: عوارض جانبی جراحی به محل تومور و نوع جراحی بستگی دارد. معمولاً در چند روز اول بعد از جراحی، بیمار احساس ناراحتی دارد ولی معمولاً درد با دارو قابل کنترل است. مدت زمان بهبود بعد از عمل جراحی در بیماران، متفاوت است.

عوارض جانبی پرتودرمانی: شایع‌ترین عوارض جانبی پرتودرمانی خستگی، واکنش پوستی در محل برخورد اشعه با پوست و کاهش اشتها است. همچنین ممکن است این روش منجر به کاهش گلبول‌های سفید خون شود. در بسیاری از موارد این عوارض دائمی نیستند و قابل کنترل و درمان‌اند.

شیمی‌درمانی:

در این روش، از داروها جهت کشتن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. داروهای ضد‌سرطانی اکثراً به فرم تزریق داخلی در بدن یا داخل عضلات و برخی به فرم خوراکی استفاده می‌شود. شیمی‌درمانی یک روش درمانی سیستمیک به‌ حساب‌ می‌آید به این معنا که دارو از طریق جریان خون به قسمت‌های مختلف بدن می‌رود تا سلول‌های سرطانی را بکشد. در این روش داروها به صورت دوره‌ای تجویز می‌شوند؛ یعنی دوره درمانی با یک دوره استراحت ادامه‌ می‌یابد و بعد از آن، از ابتدا دوره درمانی شروع می‌شود. درصورتی‌که سلول‌های سرطانی، کبد را درگیر کرده باشند، می‌توان دارو را مستقیماً به شریان‌های تغذیه‌کننده کبد تزریق نمود.

بعد از آن‌ که جراح تمامی سلول‌ها و بافت سرطانی را از طریق جراحی برداشت، یک دوره شیمی‌درمانی نیز داده‌می‌شود تا سلول‌های سرطانی باقی‌مانده نیز، در صورت وجود از بین بروند.

عوارض جانبی شیمی‌درمانی سرطان روده بزرگ:

داروهای شیمی‌درمانی معمولاً سلول‌های با سرعت تکثیر بالا را مورد هدف قرار می‌دهند. ازآن‌جایی‌که در بدن علاوه بر سلول‌های سرطانی بافت‌هایی نظیر سلول‌های خونی، بافت پوششی سیستم گوارشی و سلول‌های فولیکول مو نیز از سرعت تکثیر بالایی برخوردار هستند، لذا ممکن است این بافت‌ها نیز مورد هدف داروهای شیمی‌درمانی قرار بگیرد. در نتیجه از جمله عوارض جانبی می‌توان به عفونت، خستگی، ریزش موی موقتی، زخم‌های دهانی و غیره اشاره‌ کرد.

کاهش کلی سلول‌های خونی، از جمله مهم‌ترین عوارض جانبی داروهای شیمی‌درمانی است. از آنجایی‌ که داروهای شیمی‌درمانی، مغز استخوان را به شدت تحت تأثیر قرارمی‌دهد، ممکن است کم خونی (به‌صورت کاهش انرژی انجام کارها)، کاهش پلاکت‌های خونی (به‌صورت خون‌ریزی) و کاهش گلبول‌های سفید (به‌صورت افزایش استعداد ابتلا به عفونت‌ها) ایجاد شود. معمولاً همه کسانی که از این روش درمانی استفاده می‌کنند به تمامی این علائم مبتلا نمی‌شوند. هم‌چنین در طی دوره استراحت و بعد از قطع درمان تمامی این علائم برطرف می‌شوند.

عوامل تشدیدکننده: مصرف زیاد گوشت‌ های چرب، غذاهای خیلی چرب، غذاهای سرخ‌کرده، چاقی و اضافه وزن.

عوامل بازدارنده: مصرف میوه‌جات تازه مخصوصاً سبزیجات تازه، مصرف گوشت ماهی به جای گوشت‌های قرمز، حبوبات، غلات بدون گلوتن مانند سبوس جو دوسر، نوشیدن آب زیاد، و آب‌پز کردن غذاها (به جای سرخ‌کردن). ترک مصرف الکل و ترک سیگار و تمرین و همچنین ورزش در بیشتر روزهای هفته می‌تواند خطر ابتلا به بیماری را کاهش دهد.

البته یکی از بهترین عوامل بازدارنده از ابتلا به سرطان روده بزرگ مصرف جو دوسر و سبوس آن است که باعث جلوگیری از یبوست شده و بدن را سم زدایی می‌کنند.