چشم ها به صورت کامل مانند یک توپ پینگ پنگ هستند که تنها بخشی از آنها از منظر بیرونی کالبد، قابل رویت است. چشم ها از قطعات بسیار ظریفی تشکیل شده و به همین دلیل، بدن برای حفاظت از آنها ابزارهای مختلفی دارد. به این ترتیب که چشم در کاسه چشم و کاسه چشم در جمجمه نشسته است که آن هم یک سپر استخوانی مستحکم برای این اندام حساس به شمار می رود.
علاوه بر آن با هر بار پلک زدن، لایه ای از موکوس، روغن و اشک، قرنیه را می پوشاند. اشک ها پس از مرطوب کردن و شست وشوی چشم ها، جریان را به کانال هایی در پلک ها هدایت می کند. این کانال ها اشک ها را تخلیه می کند و به کیسه اشکی می فرستد و اشک ها در نهایت از طریق یک مجرا به بینی منتقل می شود.
● چشم چطور می بیند؟
چشم ها برای دیدن، مجبور به حرکت هستند. شش عضله خارجی که کره چشم را احاطه کرده است، مانند نخ های خیمه شب بازی عمل می کند و آنها چشم ها را به صورت هماهنگ در جهات مختلف حرکت می دهد.
اما اصلی ترین عنصری که چشم ما برای دیدن به آن نیاز دارد، نور است. نور تصویر اشیا را در چشم می نشاند. اولین چیزی که نور هنگام ورود به چشم آن را لمس می کند، لایه نازکی از اشک است. پشت این لایه مرطوب، قرنیه چشم قرار دارد. این پوشش شفاف به تمرکز نور کمک می کند.
نور پس از عبور از این لایه که زلالیه نام دارد، وارد مردمک می شود. باز شدن مردمک با عنبیه یا همان بخش رنگی چشم صورت می گیرد و میزان این بازشدگی به میزان ورود نور بستگی دارد. نور پس از آن به عدسی چشم می تابد که عملکرد آن مانند لنز دوربین است. عدسی، پرتوهای تابیده به شبکیه را متمرکز می کند. ضخامت عدسی با توجه به دور یا نزدیک بودن اشیا، تغییر می کند.
در مرحله بعد نور وارد کره چشم می شود که مملو از مایعی ژل مانند به نام زجاجیه است. نور در نهایت به پرده ای به نام شبکیه می تابد که در قسمت انتهایی کره چشم واقع شده است. شبکیه مانند صفحه فیلم خام دوربین فیلمبرداری یا فیلم دوربین عکاسی است. پرتوهای نوری پس از برخورد با پرده شبکیه در قالب پیام هایی عصبی به مغز منتقل و در آنجا تفسیر می شود.
بر خلاف یک صفحه نمایش فیلم، شبکیه دارای نیروهای کاری متفاوتی است:
رگ های خونی: عروق خونی در شبکیه، مواد مغذی را به سلول های عصبی می رساند.
ماکولا: نقطه ای در مرکز شبکیه چشم است. در این بخش عصب های حساسی وجود دارد که نور را به صورت تخصصی تر از قسمت های دیگر شبکیه، تجزیه و تحلیل می کند
گیرنده: در شبکیه دو نوع گیرنده وجود دارد. گیرنده های میله ای یا استوانه ای و مخروطی. این اعصاب تخصصی نور را به سیگنال های الکترو شیمیایی تبدیل می کند.
اپیتلیوم رنگدانه شبکیه: در قسمت زیرین گیرنده ها لایه ای از یک بافت تاریک وجود دارد که اپیتلیوم رنگدانه شبکیه نام دارد. این سلول های مهم شدت نور را کم می کند تا سیگنال ها واضح تر به نمایش دربیاید.
کوروئید: یک لایه نهفته در پشت شبکیه چشم است و از رگ های خونی بسیار ریزی تشکیل شده است. این لایه، شبکیه و اپیتلیوم رنگدانه شبکیه را تغذیه می کند.
صلبیه: دیواره ای سخت، فیبری و سفید است که از پشت کره چشم تا قرنیه ادامه دارد و وظیفه آن محافظت از ساختارهای ظریف داخل چشم است.
سیگنال های فرستاده شده از گیرنده های چشم، در طول رشته های عصبی چشم حرکت می کند و به یک بسته نرم افزاری عصبی که در پشت چشم قرار دارد، می رسد. این پیام های عصبی سپس برای تجزیه و تحلیل به مرکز بینایی در پشت مغز فرستاده می شود.
