فارماکوکینتیک:
جذب: جذب آهسته و متغیری دارد. فراهمی زیستی آن حدود 86-22 درصد است. حداکثر غلظت پلاسمایی طی 7-3 ساعت بعد از مصرف خوراکی آن به دست میآید. با این وجود، زمان شروع اثر ممکن است از 3-2 روز تا 3-2 ماه، حتی با مصرف مقادیر سرشار، به تأخیر افتد.
پخش: به طور گسترده در بدن انتشار مییابد، زیرا این دارو در بافتهای چربی و در اعضای بسیار پر خون (مانند کبد، ریهها و طحال) تجمع پیدا میکند.
پیوند این دارو به پروتئین زیاد (96 درصد) است. غلظت درمانی آن دقیقاً معلوم نیست، ولی احتمالاً بین mcg/ml 2.5-1 است.
متابولیسم: به میزان زیادی در کبد متابولیزه شده و به یک متابولیت فعال (دز تیل آمیودارون) تبدیل میشود.
دفع: دفع آمیودارون عمدتاً کبدی و از طریق مجرای صفراوی (گردش دوباره رودهای ـ کبدی) است. از آنجا که این دارو دفع کلیوی ندارد، بیماران مبتلا به اختلال کار کلیه نیازی به تغییر مقدار مصرف دارو ندارند.
نیمه عمر دفع نهایی آمیودارون 110-25 روز (طولانی ترین نیمه عمر دفع بین داروهای ضد آریتمی) است. در اکثر بیماران نیمه عمر دارو بین 50-40 روز است.
اثر بر آزمایشهای تشخیصی:
آمیودارون نتایج آزمونهای عملکرد تیروئید را تغییر میدهد، که این امر به افزایش غلظت سرمی تیروکسین (T4) و کاهش غلظت تری یدوتیرونین (T3) منجر میشود (با این وجود، در اکثر بیماران عملکرد تیروئید طی دوران درمان طبیعی میماند).
می تواند سطح ALT، AST، آلکالن فسفاتاز و GGT را بالا ببرد.
ممکن است PT و INR افزایش و WBC، RBC و پلاکت کاهش یابند.
عوارض جانبی:
اعصاب مرکزی: نشانههای اکستراپیرامیدال و نوروپاتی محیطی، سردرد، احساس ناخوشی، خستگی، بی حالی، آتاکسی.
قلبی ـ عروقی: برادیکاردی، کاهش فشار خون، آریتمی، ادم، بلوک قلبی.
پوست: حساسیت به نور خورشید، آبی مایل به خاکستری شدن رنگ پوست.
چشم: وجود رسوبات ریز در قرنیه چشم، اختلالات بینایی.
غدد مترشحه داخلی: کم کاری و پر کاری تیروئید.
دستگاه گوارش: تهوع، استفراغ، یبوست، دردهای شکمی.
کبدی: تغییر غلظتهای آنزیمی کبد، اختلال کار کبد.
متابولیک: اختلالات الکترولیتی.
تنفسی: مسمومیت شدید ریوی (پنومونی، آلوئولیت) و با مصرف مقادیر زیاد، فیبروز ریوی.
سایر عوارض: ضعف عضلانی، اختلالات انعقادی، نوتروپنی، پان سیتوپنی.
توجه: در صورت بروز علائم یا نشانههای مسمومیت ریوی یا التهاب اپیدیدیم، باید مصرف دارو قطع گردد.
مسمومیت و درمان:
تظاهرات بالینی: برادی آریتمی ها.
درمان: میتوان از آگونیستهای بتا ـ آدرنرژیک (مانند ایزوپروترنول) و یا دستگاه ضربان ساز، برای برقراری ضربان قلب استفاده کرد. برای درمان کاهش فشار خون میتوان از داروهای اینوتروپیک مثبت (مانند دوپامین یا دوبوتامین) یا داروهای تنگ کننده عروق (مانند اپی نفرین یا نوراپی نفرین) مصرف کرد. در صورت نیاز، اقدامات کلی حمایتی باید انجام گیرد. آمیودارون به وسیله دیالیز از بدن خارج نمیشود.
موارد منع مصرف و احتیاط:
موارد منع مصرف: سابقه اختلال کار گره سینوسی و برادیکاردی که به سنکوپ یا بلوک درجه دوم یا سوم قلبی منجر شده است (مگر آنکه بیمار دستگاه ضربان ساز داشته باشد) (اثرات شدیدی بر سیستم هدایت دهلیزی ـ بطنی دارد).
موارد احتیاط: نارسایی احتقانی قلب (آمیودارون اثرات جانبی بالقوه همودینامیک دارد)، بیماریهای کبدی (متابولیسم این دارو ممکن است کاهش یابد)، کاهش پتاسیم خون (این دارو ممکن است بی اثر شود).
تداخل دارویی:
مصرف همزمان با کینیدین، دیسوپیرامید، پیموزاید، داروهای ضد افسردگی سه حلقهای یا فنوتیازینها ممکن است موجب اثرات تجمعی شود که به طولانی شدن فاصله QT، و احتمالاً آریتمی بطنی نوع Torsade de pointes منجر میشود.
مصرف همزمان با وارفارین ممکن است موجب طولانی شدن زمان پروترومبین ناشی از تشدید جابه جایی دارو از محلهای پیوند به پروتئین شود.
مصرف همزمان با دیگوکسین، کینیدین، فنی توئین، یا پروکائین آمید ممکن است به افزایش غلظتهای سرمی این داروها و تشدید اثرات آنها منجر شود.
کینولونها میتوانند باعث ایجاد آریتمیهای تهدید کننده حیات شوند.
بتابلوکرها و کلسیم بلوکرها میتوانند منجر به افزایش خطر برادیکاردی سینوسی و arrest سینوسی شوند. لازم است از مصرف همزمان آنها پرهیز شود.
کلستیرامین منجر به افزایش دفع آمیودارون میشود.
سایمتیدین سطح آمیودارون را بالا میبرد و باید از مصرف همزمان این داروها اجتناب نمود.
مهار کنندههای پروتئاز (مانند ریتوناویر) باعث افزایش خطر سمیت آمیودارون میشوند.
موارد و مقدار مصرف:
الف) اختلالات ریتم بطنی و فوق بطنی (تاکیکاردی فوق بطنی عود کننده، فلوتر و فیبریلاسیون دهلیزی، تاکیکاردی بطنی)، کاردیومیوپاتی هایپرتروفیک، آنژین.
بزرگسالان: مقدار مصرف لودینگ mg/day 1600-800 است که از راه خوراکی به مدت 3-1 هفته مصرف میگردد تا اولین پاسخ درمانی به دست آید. سپس دوز دارو به 800-600 میلی گرم در روز، به مدت یک ماه، کاهش مییابد.
مقدار نگهدارنده mg/day 600-200 از راه خوراکی است. راه دیگر انفوزیون وریدی است که مقدار مصرف لودینگ آن mg/kg 10-5 است و از طریق ورید مرکزی انفوزیون میشود. به دنبال آن، مقدار mg/kg/day 10 به مدت 5-3 روز انفوزیون میشود.
توجه: مصرف داخل وریدی آمیودارون در حال بررسی است.
کودکان: مقدار mg/kg/day 15-10 یا m2/day 73/1 mg/800-600 از راه خوراکی به مدت 10 روز یا تا حصول پاسخ درمانی تجویز میگردد. سپس، مقدار mg/kg 5 یا m2 73/1/mg 400 مصرف میگردد. مقدار مصرف نگهدارنده معمول mg/kg/day 2.5 یا m2/day 73/1/mg 200 است.
ب) آریتمیهای فوق بطنی.
بزرگسالان: مقدار 800-600 میلی گرم از راه خوراکی به مدت 1 تا 4 هفته تا زمان کنترل تاکیکاردی ادامه مییابد. دوز نگهدارنده mg/day 400-100 است.
ـ تبدیل دارو از فرم تزریقی به خوراکی.
بزرگسالان: دوز شروع خوراکی بستگی به طول مدت انفوزیون وریدی دارد. در صورتی که انفوزیون mg 720 mg) 0.5 در دقیقه) برای مدتی کمتر از یک هفته انفوزیون شده باشد، دوز خوراکی mg/day 1600-800 است. در صورتی که انفوزیون به مدت 1 تا 3 هفته ادامه داشته، دوز خوراکی mg/day 800-600 میباشد و در مواردی که انفوزیون برای مدتی بیش از 3 هفته ادامه پیدا کرده، دوز خوراکی mg/day 400 خواهد بود.
مکانیسم اثر:
اگر چه آمیودارون اختلاطی از اثرات ضد آریتمی گروه III و IC را داراست، ولی به طور کلی در گروه III قرار میگیرد. آمیودارون طول مدت پتانسیل عمل را طولانی میکند (مهار رپولاریزاسیون). با مصرف طولانی مدت این دارو، دوره تحریک ناپذیری مؤثر (ERP) در دهلیزها، بطنها، گره دهلیزی ـ بطنی (AV)، سیستم هیس ـ پورکنژ و مسیرهای فرعی افزایش یافته و سرعت هدایت در دهلیزها، گره دهلیزی ـ بطنی (AV)، سیستم پورکنژ و بطنها آهسته شده و فعالیت خودکاری گره سینوسی کاهش مییابد. همچنین، آمیودارون به طور غیر رقابتی گیرندههای بتا ـ آدرنرژیک را مسدود میکند. از لحاظ بالینی به میزان بسیار کمی اثر اینوتروپیک منفی دارد. با مصرف طولانی مدت این دارو ممکن است اثرات گشاد کننده عروق کرونر و عروق محیطی آن بروز کنند. اگر چه این دارو از مؤثرترین داروهای ضد آریتمی است، ولی مصرف درمانی آن به علت بروز عوارض جانبی شدید محدود است.
اطلاعات دیگر:
طبقهبندی درمانی: ضد آریتمی بطنی و فوق بطنی.
طبقهبندی مصرف در بارداری: رده D
اشکال دارویی:
Tablet: 200mg
Injection: 50 mg/ml, 3ml
نامهای تجاری: Sedacorone
ملاحظات اختصاصی:
این دارو در درمان اختلالات ریتمی مقاوم به داروهای دیگر مؤثر است. با این وجود، بروز عوارض جانبی زیاد، مصرف این دارو را محدود میکند.
مقدار مصرف سرشار دارو باید به سه مقدار مساوی تقسیم گردد و برای به حداقل رساندن عدم تحمل گوارشی با غذا مصرف شود. مقدار نگهدارنده را میتوان در روز یک باره مصرف کرد، ولی در صورت بروز عدم تحمل گوارشی دارو، میتوان آن را دوبار در روز و همراه با غذا مصرف نمود.
فشار خون و ضربان و ریتم قلب از نظر بروز تغییرات قابل توجه باید به طور مرتب پیگیری شود.
بیمار باید از نظر وجود رسوبات در قرنیه چشم، عملکرد تیروئید و کبد به طور مرتب ارزیابی شده و تحت آزمون قرار گیرد.
علائم و نشانههای بروز پنومونیت، مانند تنگی نفس بر اثر فعالیت، سرفه خشک و درد سینه ناشی از پلورزی، باید پیگیری شود. همچنین، آزمایشهای عملکرد ریوی و رادیوگرافی قفسه سینه باید انجام شوند (مسمومیت ریوی با مصرف مقادیر بیش از mg/day 600 شایع تر است). در صورت بروز عواقب ریوی باید مصرف دارو قطع و در صورت امکان، با کورتیکواستروئیدها درمان انجام شود.
برای اجتناب از مسمومیت، مقدار دیگوکسین، کینیدین، فنی توئین، و پروکائین آمید طی درمان با این دارو کاهش یابد.
عوارض جانبی با مصرف مقادیر زیاد دارو آشکارتر میشوند، ولی معمولاً حدود چهار ماه بعد از قطع مصرف دارو بهبود مییابند.
نکات قابل توصیه به بیمار:
برای پیشگیری از بروز حساسیت به آفتاب، که ممکن است به آفتاب سوختگی و بروز تاول منجر شود، از کرمهای محافظ پوست در مقابل آفتاب استفاده کنید.
اگر چه رسوبات ریز معمولاً 4 -1 ماه بعد از شروع درمان در قرنیه چشم به وجود میآیند، ولی فقط 3-2 درصد بیماران دچار اختلالات بینایی میشوند.
برای به حداقل رساندن این عارضه، از محلول چشمی متیل سلولز به طور مکرر در چشم خود بچکانید.
مصرف در سالمندان: آمیودارون در سالخوردگان باید با احتیاط مصرف شود، زیرا این بیماران ممکن است دچار آتاکسی شوند.
مصرف در کودکان: در کودکانی که آمیودارون را همزمان با دیگوکسین مصرف میکنند، ممکن است اثرات تداخل دارویی به طور حاد بروز کند. در کودکان ممکن است زمان شروع اثر دارو سریع تر و طول مدت اثر کوتاه تر از بزرگسالان باشد.
مصرف در شیردهی: آمیودارون در شیر مادر ترشح میشود و نباید در زنانی که به کودکان خود شیر میدهند، مصرف گردد.
مصرف در بارداری: احتمال سمیت در جنین وجود دارد. از استفاده دارو در بارداری پرهیز شود.