خواص و ارزش غذایی گندم سیاه

در مورد خواص و ارزش غذایی گندم سیاه در این مقاله توضیحاتی ارائه می‌کنیم. با ما همراه باشید.

گندم سیاه غنی از پروتئین و فیبر است و با محافظت از قلب، از ابتلا به دیابت و بیماری‌های گوارشی نیز پیشگیری می‌کند. گندم سیاه با توجه به خواص مغذی که دارد شهرت فراوانی در بین گیاه خواران و افرادی که از رژیم غذایی بدون گلوتن پیروی می‌کنند کسب کرده است.
یکی از خواص اصلی گندم سیاه در مقایسه با سایر غلات، نوعی ترکیب آمینو اسیدی است که نقش بسیار مهمی در فعالیت‌های بیولوژیکی همانند کاهش کلسترول، تنظیم فشار خون و تسکین یبوست ایفا می‌کند.
گندم سیاه را می‌توان به عنوان افزودنی در انواع غذاها، سوپ‌ها و سالاد‌ها و از آرد آن در تهیه کیک و نان استفاده کرد. برخلاف نامش فاقد هرگونه گندم و پروتئین گلوتن بوده و از خانواده گیاهان چند ضلعی به شمار می‌رود.

ارزش غذایی یک فنجان (۱۶۸ گرم) گندم سیاه (پخته) به شرح ذیل می‌باشد: (بر اساس USDA)

• پروتئین: ۵.۶۸ گرم
• فیبر: ۴.۵۴ گرم
• کلسیم: ۱۱.۸ میلی‌گرم
• پتاسیم: ۱۴۸ میلی‌گرم
• کربوهیدرات: ۳۳.۴ گرم
• آهن: ۱.۳۴میلی‌گرم
• منیزیم: ۸۵.۷ میلی‌گرم

خواص گندم سیاه:

• با کاهش فشار خون و کلسترول سلامت قلب را به ارمغان می‌آورد. یک ماده مغذی گیاهی در گندم سیاه وجود دارد که حاوی آنتی اکسیدانی ضروری برای سلامت قلب و عروق است و با فشار خون بالا و کلسترول بد مبارزه می‌کند.
• غنی از آنتی اکسیدان برای مقابله با انواع بیماری‌هاست. آنتی اکسیدان‌های موجود در گندم سیاه همانند عوامل درمانی در مقابل آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد (استرس‌های اکسید کننده) عمل می‌کنند، و با حمایت از عملکرد سلولی و محافظت از DNA مانع از تشکیل سلول‌های سرطانی می‌شوند.
• حاوی پروتئین گیاهی قابل ملاحظه‌ای است. گندم سیاه حاوی ۱۲ نوع آمینو اسید ضروری برای رشد و سنتز عضلانی است که ساختمان یک پروتئین کامل را می‌سازند. حجم پروتئین موجود در گندم سیاه بسیار بیشتر از برنج، گندم، ارزن و ذرت است و اگر شما یک گیاه خوار هستید انتخاب مناسبی برای شما خواهد بود.
• از دیگر خواص گندم سیاه، مقدار فیبر بالا است که به دستگاه گوارش کمک می‌کند. با وجود ۶_۵ گرم فیبر در یک فنجان گندم سیاه علاوه بر سیری طولانی مدت، دستگاه گوارش شما قادر خواهد بود مواد غذایی را راحت‌تر هضم و در روده‌ها به حرکت در آورد. همچنین می‌تواند پروبیوتیک‌های ارزشمندی را تولید کند که با انتقال باکتری های سالم به روده، دستگاه گوارش را تغذیه می‌کند.
• از ابتلا به دیابت پیشگیری می‌کند. کربوهیدرات های پیچیده موجود در گندم سیاه به آهستگی وارد جریان خون شده و به شما کمک می‌کند مدت زمان بیشتری احساس سیری کنید و با انرژی باشید و این روند به حفظ سطح قند خون و کاهش حساسیت بدن نسبت به تولید انسولین کمک می‌کند.

دیگر خواص و فواید گندم سیاه:

• فاقد گلوتن و ضد‌آلرژی است. گندم سیاه از لحاظ بافت و شکل ظاهری بسیار شبیه جو و گندم سفید است، با این تفاوت که گندم سیاه فاقد گلوتن بوده و برای بیماران سلیاکی و افرادی که به آن حساسیت دارند بسیار مناسب است. با استفاده از غلات و دانه های بدون گلوتن از اختلالات گوارشی همانند نفخ، یبوست و اسهال پیشگیری کنید.
• تأمین مواد معدنی و ویتامین‌های ضروری. گندم سیاه غنی از ویتامین‌های گروه B و مواد معدنی همانند منگنز، منیزیم، زینک، آهن و فولات است که به هضم غذا، رشد عضلات و ریکاوری بدن کمک شایانی می‌کنند.
• منبع عالی «تریپتو فان» است که در ایجاد خواب آرام مؤثر است.
• فیبر نامحلول موجود در گندم سیاه از بروز سنگ کیسه صفرا در زنان پیشگیری می‌کند.
• دارای شاخص گلیسمی پایین است و در نتیجه از بالا رفتن سریع قند خون که باعث التهاب، تغییر خلق و خو و افزایش وزن می‌شود، پیشگیری می‌کند.

خواص گندم سیاه و تغذیه کودک:

کودکان بالای هشت ماه می‌توانند از غذاهای جامد استفاده کنند، پس می‌توانید گندم سیاه را در وعده‌های غذایی کودکان خود بگنجانید.

گندم سیاه به دلیل نداشتن گلوتن، برای کودکانی که دچار مشکل عدم تحمل گلوتن یا بیماری سلیاک هستند بسیار مفید است. همچنین برای کودکانی که به پروتئین گندم سفید آلرژی دارند، مناسب است.
گندم سیاه همچنین از کودکانی که از آسم رنج می‌برند، محافظت می‌کند. دلیل به وجود آمدن آسم در بعضی از کودکان این است که، آن‌ها دچار کمبود بعضی از مواد مغذی ضد‌التهاب مثل منیزیم و ویتامین E هستند. این مواد به میزان فراوان در گندم سیاه وجود دارند.

استخوان‌های محکم با گندم سیاه در دوران کودکی:

گندم سیاه به میزان فراوان دارای روی (زینک) و سلنیوم می‌باشد. این دو ماده مغذی باعث رشد بهتر استخوان‌های کودکان می‌شوند و همچنین به بدن اجازه می‌دهند تا استخوان‌های آسیب دیده را بازسازی کند.

• سلنیوم برای استحکام ناخن‌ها و دندان‌ها نیز، بسیار مفید است.

درمان آنمی (کم خونی) کودکان با گندم سیاه:

گندم سیاه غنی از آهن می‌باشد که برای تشکیل گلبول های قرمز خون نیاز است.

کمبود آهن باعث کم خونی در دوران کودکی می‌شود که از علائم آن می توان به سردرد، خستگی، اختلالات ذهنی و سایر عوارض جانبی اشاره کرد. پس اگر در تغذیه کودک از گندم سیاه استفاده شود، کودک از خطر ابتلا به کم خونی در امان می‌ماند و جریان خون افزایش می‌یابد.

ویژگی‌های مفید و خواص گندم سیاه برای کودکان:

• گندم سیاه دارای ۱۸ درصد پروتئین است، از این رو ارزش غذایی بالایی دارد و به دلیل داشتن آمینو اسیدهای ضروری به راحتی قابل هضم برای کودکان می‌باشد.
• گندم سیاه دارای ۶۰ تا ۸۰ درصد کربوهیدرات است، از این رو به گندم سیاه گندم سخت نیز گفته می‌شود و میزان قند خون را به هیچ وجه افزایش نمی‌دهد، پس برای تغذیه کودکان بسیار مناسب می‌باشد.
• دارای ۳ درصد چربی است که برای متابولیسم بدن کودکان بسیار مفید است و کلسترول بد خون را کاهش می‌دهد.
• گندم سیاه حاوی انواع ویتامین‌ها از جمله: ویتامین B ۱، ویتامین B ۲، ویتامین E و سایر ویتامین‌ها می‌باشد. که باعث بهبود بخشیدن به عملکرد رگ‌های خونی و تجمع ویتامین C در بدن کودکان می‌شود.
• از جمله خواص گندم سیاه مواد معدنی موجود در آن است از جمله آهن و مس. در جلوگیری از خون ریزی و تشکیل هموگلوبین، کلسیم و فسفر که برای رشد استخوان‌های کودکان نیاز هستند، دخالت دارند. همچنین برای تشکیل منیزیم که برای قلب، بافت های بدن و اعصاب کودکان نیاز است، مفید می‌باشد.

گندم سیاه و دوران بارداری:

جلوگیری از سرطان

مطالعات اخیر نشان داده است که فیبر غذایی موجود در گندم سیاه، اثرات ضدسرطانی قوی دارد، به ویژه در زنان یائسه‌ای که به سرطان پستان مبتلا هستند.
فیبر یکی از مواد مغذی شناخته شده است که به عنوان یکی از روش های کاهش خطر ابتلا به سرطان مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این رو توصیه می‌شود در دوران بارداری از گندم سیاه به دلیل داشتن فیبر بالا، در رژیم غذایی استفاده شود.

خواص گندم سیاه و کنترل دیابت در بارداری

زنان باردار به خصوص زنانی که به دیابت مبتلا هستند، با گندم سیاه آشنایی کافی ندارند. فیبر غذایی موجود در گندم سیاه، قطعاً در کاهش سطح قند خون دوران بارداری مؤثر است. همچنین به دلیل این که گندم سیاه منبع خوبی از منیزیم می‌باشد، نقش بسیار حیاتی برای آنزیم‌های بدن زنان باردار ایفا می‌کند. همین امر خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را به طور چشم‌گیری در دوران بارداری کاهش می‌دهد.

سلامتی استخوان‌ها در دوران بارداری با گندم سیاه

گندم سیاه حاوی مقدار فراوانی سلنیوم و روی (زینک) می‌باشد که هر دو برای رشد و داشتن استخوان‌های محکم نیاز هستند. همچنین در صورت آسیب دیدن استخوان‌ها در دوران بارداری می‌توان با استفاده از گندم سیاه در رژیم غذایی، از شکستگی استخوان‌ها جلوگیری کرد.

جبران کم خونی با گندم سیاه در دوران بارداری

گندم سیاه سرشار از آهن است که نقش بسزایی در تشکیل گلبول‌های قرمز خون دارد.
از علائم کم خونی در دوران بارداری خستگی شدید، سردرد و سایر عوارض است که می‌توان با افزودن گندم سیاه به رژیم غذایی زنان باردار، از میزان کم خونی کاست و بر بهبود جریان خون افزود.

گندم سیاه و جلوگیری از آسم در دوران بارداری و پس از آن:

منیزیم و ویتامین E موجود در گندم سیاه، به اندازه کافی برای جلوگیری از مبتلا شدن به آسم در زنان در دوران بارداری و حتی پس از آن، کمک می‌کنند.
مطالعات نشان می‌دهند که، زنان بارداری که در دوران بارداری به اندازه کافی از دانه‌های مغذی مثل گندم سیاه در رژیم غذایی خود استفاده نمی‌کنند، نسبت به سایر افراد بیشتر در خطر ابتلا به آسم قرار دارند.

نکات بهداشتی مربوط به گندم سیاه در دوران بارداری

مصرف روزانه گندم سیاه در دوران بارداری، از ابتلا به واریس جلوگیری می‌کند. رگ‌های واریسی می‌توانند باعث ایجاد نگرانی‌هایی در دوران بارداری شوند.
همچنین به دلیل غیرآلرژیک بودن گندم سیاه می‌توانید به‌راحتی آن را در وعده‌های غذایی خود در دوران بارداری بگنجانید و هیچ خطری برای جنین و مادر به دنبال ندارد.

توجه داشته باشید که مصرف گندم سیاه برای افراد با گروه خون O بی اثر و گروه خون A سودمند و برای افراد با گروه های خونی B و AB مضر می‌باشد.