طبق آمار، از هر ۳ فرد بزرگسال، یک نفر به پیشدیابت مبتلاست و ممکن است هر لحظه این وضعیت به دیابت تبدیل شود. این یعنی ممکن است شما هم در آستانه ابتلا به دیابت باشید و به راحتی متوجه نشوید. پیشدیابت (که در این مقاله به آن دیابت زودرس هم میگوییم) مرحله قبل از دیابت نوع ۲ است. یعنی بدن شما در کنترل قند دچار مشکل شده اما هنوز کار از کار نگذشته است؛ خوشبختانه با تغییرات ساده در سبک زندگی، میتوان از بروز این بیماری جلوگیری کرد. در این مقاله به بررسی علائم، روشهای تشخیص و درمان دیابت زودرس خواهیم پرداخت.
پیش دیابت یعنی بدن شما قند رو درست کنترل نمیکند. هنوز دیابت نیست، اما ممکنه بدتر بشه.
دیابت زودرس چیست؟
دیابت زودرس به وضعیتی گفته میشود که سطح قند خون شما از حالت طبیعی کمی بالاتر است، اما هنوز به اندازهای نیست که برچسب «دیابت نوع ۲» روی آن بخورد. در این مرحله، بدن شما به خوبی نمیتواند قند خون را کنترل کند و قند خون به تدریج بالا میرود. این یک فرصت طلایی است برای اینکه قبل از بیمار شدن، مسیر سلامتیتان را تغییر دهید.
علائم مهم دیابت زودرس بدن شما دارد با شما حرف میزند!
دیابت زود رس شاید در ابتدا مثل یک مهمان ناخوانده و بیسروصدا بیاید، اما اگر خوب گوش کنید، بدنتان سیگنالهای مهمی میدهد. این علائم را بشناسید تا قبل از اینکه دیر شود، این علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
1- خستگی زیاد
باتری بدنتان زود خالی میشود؟ وقتی بدن نتواند قند را به انرژی تبدیل کند، انگار همیشه روی حالت “Power saving” هستید! این یک خستگی معمولی نیست؛ حتی اگر ساعتها بخوابید، باز هم احساس میکنید یعنی انرژیتان ته کشیده است. اگر کارهای ساده روزمره برایتان مثل کوه کندن شده، شاید بدنتان دارد هشدار میدهد و نمیشنوید!
2- افزایش تشنگی و ادرار مکرر
تشنگیِ بیپایان و رفتوآمد به دستشویی! بدن شما هوشمندتر از آن است که فکر میکنید؛ وقتی قند خون بالا میرود، کلیهها دستبهکار میشوند تا این قند اضافه را دفع کنند. نتیجهاش؟ تشنگی شدید و نیازِ کلافهکننده به دستشویی. اگر دیدید بطری آب از دستتان نمیافتد، این نشانه را جدی بگیرید.
3- گرسنگی زودهنگام
اشتهای سیریناپذیر! باورتان میشود که تازه ناهار خوردهاید اما دوباره گرسنهاید؟ ماجرا اینجاست که سلولهای شما قند کافی دریافت نمیکنند و مغز به اشتباه فرمانِ «گرسنگی» میدهد. انگار هرچقدر هم غذا میخورید، باک انرژیتان پر نمیشود.
4- نوسان وزن
بازیِ عجیب عقربههای ترازو! بدون اینکه رژیم بگیرید یا ورزش کنید، وزنتان بیدلیل کم یا زیاد میشود؟ وقتی سیستم ذخیرهسازی انرژی در بدن به هم میریزد، وزن هم نوسان پیدا میکند. این تغییرات ناگهانی اصلاً اتفاقی نیستند و باید حواستان به آنها باشد.
5- بینایی مبهم
وقتی دنیا کمی تار میشود! قند خون بالا شوخی ندارد و حتی میتواند سراغ چشمهایتان برود. اگر حس میکنید دیدتان مثل سابق شفاف نیست یا همه چیز را تار میبینید، نترسید اما هوشیار باشید. قندِ اضافه دارد به رگهای چشمتان فشار میآورد و باید زودتر کنترلش کنید.
6- کندی در بهبود زخمها
اگر زخمها یا جراحات کوچک شما مدت بیشتری برای بهبودی نیاز دارند، این میتواند یکی از علائم دیابت زودرس باشد. سطح بالای قند خون میتواند روند بهبود را کند کند، زیرا سیستم ایمنی بدن نمیتواند به درستی عمل کند و فرایند درمان را به تأخیر میاندازد.
7- حالت تهوع
معدهای که ساز مخالف میزند! شاید فکر کنید غذای سنگین خوردهاید، اما گاهی دیابت خودش را با حالت تهوع و دلآشوبههای بیدلیل نشان میدهد. وقتی بدن نمیتواند سوختوساز را درست انجام دهد، مواد سمی در خون جمع میشوند و معده به نشانهی اعتراض، شما را دچار حالت تهوع میکند. پس به صدای معدهتان گوش دهید!
8- مشکلات جنسی
زنگ خطری در زندگی خصوصی! شاید شنیدنش سخت باشد، اما دیابت میتواند روی روابط جنسی و زناشویی هم سایه بیندازد. قند خون بالا با آسیب زدن به اعصاب و جریان خون، میتواند باعث کاهش میل جنسی یا اختلال در عملکرد شود. پس اگر تغییری در این بخش از زندگیتان حس کردید، آن را فقط پای خستگی نگذارید؛ شاید پای قند خون در میان است.
چجوری تشخیص بدیم دیابت زودرس داریم؟
شاید فکر کنید تشخیص دیابت پروسهای پیچیده و ترسناک است، اما اصلاً اینطور نیست! یک آزمایش خون ساده کافی است تا خیال خودتان را راحت کنید و بفهمید در بدن چه خبر است. پزشکان معمولاً برای اینکه مطمئن شوند، از این سه روش طلایی استفاده میکنند:
- آزمایش قند خون ناشتا: این تست، وضعیت قند خون شما را بعد از یک خواب شبانه (حداقل ۸ ساعت ناشتایی) نشان میدهد. اگر عدد آزمایش بین ۱۰۰ تا ۱۲۵ بود، یعنی زنگ خطر به صدا درآمده و بدنتان در مرحله پیشدیابت است. اما نگران نباشید، هنوز وقت برای جبران هست!
- آزمایش هموگلوبین A1C: این آزمایش مثل یک دوربین مخفی عمل میکند و میانگین قند خون شما را در ۲ تا ۳ ماه گذشته لو میدهد! نیازی هم به ناشتایی ندارد. اگر نتیجه بین ۵.۷٪ تا ۶.۴٪ باشد، یعنی باید کمی بیشتر هوای بدنتان را داشته باشید چون در مرز پیشدیابت هستید.
- آزمایش تحمل گلوکز خوراکی (OGTT): در این آزمایش، بدن شما با نوشیدن یک مایع شیرین به چالش کشیده میشود! بعد از نوشیدن، قند خون در بازههای زمانی مختلف چک میشود. اگر دو ساعت بعد، قند خونتان بین 140 تا 199 باشد، یعنی بدنتان در مدیریت قند کمی تنبل شده و نشانهی پیشدیابت است.
نکته آخر: دکتر خودتان نباشید! درست است که خستگی، تشنگی یا نوسان وزن میتوانند نشانههای دیابت باشند، اما لزوماً هم اینطور نیست! شاید فقط کمی استرس دارید یا هورمونهایتان بالا و پایین شدهاند و یا حالتی زودگذر است. پس با حدس و گمان خودتان را نترسانید. بهترین راه این است که یک سر به پزشک بزنید و با یک آزمایش ساده، شک را به یقین تبدیل کنید. سلامتی شما ارزشش را دارد!
راههای درمان دیابت زودرس چیست؟
اگر شما یا کسی که میشناسید دچار دیابت زودرس هستید، خوشبختانه، درمان و مدیریت آن به راحتی با تغییرات سبک زندگی ممکن است. در اینجا چند راهکار برای کنترل پیشدیابت وجود دارد:
1. رژیم غذایی؛ سوختگیری هوشمندانه!
برخلاف باور عموم، برای کنترل قند خون لازم نیست با غذا دشمن شوید. بدنتان عاشق غذاهایی است که قند را آرامآرام آزاد میکنند و نه ناگهانی!
یکی از مهمترین بخشهای مدیریت پیشدیابت، آشتی با بشقاب غذای سالم است. اما سالم خوردن به معنی بیمزه خوردن یا گرسنگی کشیدن نیست؛ بلکه به معنی انتخابهای هوشمندانه است.
چه غذاهایی به کنترل قند خون کمک میکنند؟
- سبزیجات برگ سبز: مثل اسفناج و کلم بروکلی که سرشار از ویتامین و کمکالری هستند.
- پروتئینهای سالم: ماهی، مرغ و حبوبات که شما را طولانیمدت سیر نگه میدارند.
- چربیهای خوب: مثل روغن زیتون و گردو.
- فیبرها و غلات کامل: اینها قهرمانان واقعی کنترل قند خون هستند.
نقش کلیدی جو و جو دوسر در تنظیم و ثبات قند خون
بگذارید یک راز را به شما بگوییم: «جو» یکی از بهترین دوستانِ پانکراس شماست. شاید بپرسید چرا؟ چون جو سرشار از نوعی فیبر جادویی به نام «بتاگلوکان» است. وقتی شما جو (مثل جو دوسر پرک یا سبوس جو) میخورید، این فیبر در معده تبدیل به ژل میشود و باعث میشود قند غذا خیلی آرام و شمرده وارد خون شود. پس نهتنها قند خونتان ناگهان بالا نمیرود، بلکه برای مدت طولانیتری احساس سیری میکنید.
چرا محصولات جودوسر OAB انتخاب هوشمندانهتری است؟
حالا که فهمیدیم جو چقدر مفید است، کیفیت آن هم شرط است. محصولات OAB (مثل جو دوسر پرک صبحانه یا سبوس فرآوریشده) تفاوتهای مهمی دارند:
-
- تضمین «فاقد گلوتن»(Gluten-Free): این یک مزیت حیاتی برای بیماران سلیاک و کسانی است که به گندم حساسیت دارند. جو دوسر ذاتاً گلوتن ندارد، اما اغلب در کارخانههایی بستهبندی میشود که گندم هم هست و آلوده میشود.
- اصالت و کیفیت آلمانی:برخلاف نمونههای رایج بازار، جو دوسر OAB از بهترین نوع جودوسر تهیه میشود. این یعنی محصول، استانداردهای سختگیرانه اتحادیه اروپا را گذرانده.برخلاف جودوسرهای متفرقه که گاهی طعم تلخی دارند، این محصول طعمی کاملاً خالص و دلپذیر دارد.
- تنوع مصرف: فرقی نمیکند بخواهید فرنی درست کنید، سوپ بپزید یا روی سالادتان بریزید؛ OAB برای هر سلیقهای محصول مناسب دارد تا کارتان در آشپزخانه راحت باشد.
- ارگانیک و بدون مواد نگهدارنده: در محصولات OAB خبری از کودهای شیمیایی، سموم دفع آفات یا مواد نگهدارنده نیست. شما با طبیعت خالص طرف هستید؛ محصولی که نشان سیب سلامت دارد و با خیال راحت میتوانید آن را در غذای کودک یا رژیمهای درمانی استفاده کنید.
برای کنترل قند خون، اولین قدم را از آشپزخانه بردارید. مشاهده و خرید محصولات جو دوسر OAB
اشتباهات غذایی رایج در دیابت زودرس
خیلیها وقتی متوجه میشوند قند خونشان بالاست، دستپاچه میشوند و تصمیمات اشتباهی میگیرند که اوضاع را بدتر میکند. مراقب این دو تله باشید:
۱. حذف کامل کربوهیدرات (نان و برنج) این بزرگترین اشتباه است! بدن شما برای انرژی به کربوهیدرات نیاز دارد. اگر نان و غلات را کامل حذف کنید، دچار ریزهخواری و ولع شیرینی میشوید. هنر این است که کربوهیدراتهای «ساده» (مثل قند و نان سفید) را حذف کنید و به جای آنها از کربوهیدراتهای «پیچیده» و باکیفیت مثل همان محصولات جودوسر و کینوا استفاده کنید.
۲. مصرف محصولات فرآوریشده «بهظاهر سالم» گول نخورید! بسیاری از این محصولات صنعتی پر از شیرینکنندههای مصنوعی یا چربیهای پنهان هستند که متابولیسم بدن را به هم میریزند. بهترین غذا، غذایی است که خودتان مواد اولیهاش را بشناسید؛ درست مثل یک کاسه اوتمیل (جو دوسر) خانگی و طبیعی.
همچنین برای دریافت اطلاعات بیشتر، میتونید از کتاب زیر کمک بگیرید.
2. افزایش فعالیت بدنی
ورزش، میانبری ساده برای کنترل قند خون! باور کنید یا نه، فقط ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی در روز میتواند معجزه کند. فرقی نمیکند پیادهروی باشد، دویدن یا حتی شنا؛ مهم این است که بدنتان را حرکت دهید. البته که کاهش قند خون یکشبه اتفاق نمیافتد و نیاز به کمی صبر و حوصله دارد. اما نگران نباشید! لازم نیست حتماً ورزشکار حرفهای باشید؛ میتوانید تمرینات را در خانه، باشگاه یا حتی در مسیر برگشت از محل کار به خانه انجام دهید. همین قدمهای کوچک، تغییرات بزرگی میسازند.
3. کاهش وزن
کاهش وزن؛ سپری محکم در برابر دیابت! شاید فکر کنید برای فرار از دیابت باید حتماً به وزن ایدهآل برسید، اما اصلاً اینطور نیست! اگر اضافه وزن دارید، کم کردنِ تنها ۵ تا ۱۰ درصد از وزنتان هم معجزه میکند. همین تغییر کوچک کافیست تا قند خونتان را بهخوبی کنترل کنید و خطر دیابت نوع ۲ را از خودتان دور کنید. پس سخت نگیرید؛ هدفهای کوچک بگذارید و نتیجههای بزرگ بگیرید.
—
کی باید به دکتر مراجعه کنم؟
به زنگ خطرهای بدنتان گوش دهید! اگر تازگیها مدام احساس خستگی میکنید، اشتهایتان غیرعادی شده یا وزنتان بیدلیل بالا و پایین میشود، ساده از کنارش نگذرید؛ شاید بدنتان دارد هشدار میدهد! بهتر است حتماً با یک پزشک مشورت کنید. مخصوصاً اگر در خانواده سابقه دیابت دارید، اصلاً جای ریسک نیست. با چکاپهای منظم و آزمایشهای دورهای، هم خیالتان راحت میشود و هم سلامتیتان را بیمه میکنید.
